Isırmayı kim önce bırakacak?!

AB ve G7 Ülkelerinin Rusya petrolüne tavan fiyatı getiren anlaşma, dün itibarıyla yürürlüğe girdi… Anlaşma ne gibi sonuçlar getirecek? Hangi taraf bu uygulamadan en fazla zarar görecek? Nasıl bir bedeli olacak?

 

 

 

Meşhur bir hikâye vardır… Hükümdar ile veziri bir gün sohbet ediyormuş. Sohbete hâkim olan samimi havadan da cesaret alarak, vezir şöyle bir soru sormuş; “Hükümdarım neden senin yerine hükümdar ben değilim? Beşerî donanım bakımından benim senden hiç eksiğim yok… Hatta belki bazı yönlerden daha nitelikli sayılırım! Düşünüyorum da senin yerinde benim, benim yerimde de senin olmamana bir sebep bulamıyorum!" Hükümdar önce şu soruyu sormuş: "Sahi çok mu merak ediyorsun?"

 

"Evet" cevabını aldıktan sonra "peki" demiş ve işaret parmağını vezirin ağzına doğru uzatmış, ondan da aynı şeyi yapmasını istemiş. "İkimiz de var gücümüzle ısıracağız" demiş. "Bakalım kim önce bırakacak?" 

 

Ve başlamışlar karşılıklı olarak parmakları ısırmaya... Bir müddet sonra vezir, parmağının acısına dayanamayarak ısırmayı bırakmış. Hükümdar; "İşte demiş, işin püf noktası burada. Şayet sen bırakmasaydın, az sonra ben bırakacaktım. Önemli olan karşındakine göre daha dayanıklı ve kararlı olabilmektir… Bu sebeple sen değil, ben hükümdarım! Şimdi anladın mı meseleyi?"

 

Hikâye bu ya, Rusya ile AB ve G7 tabii ki hükümdar-vezir konumunda değil. Ama devletlerarası bir siyasi-ekonomik ilişkiler ağı var. Bu ilişkiler her zaman pürüzsüz yürümüyor. Sıkıntılar baş gösterdiği vakit ne olacak? Hangi taraf baskın çıkacak? İki tarafın da razı olacağı kazan-kazan esası her vakit geçerli olmuyor çünkü. Evet, tırmanan enerji krizinde kim kaybeden yahut pes eden taraf olacak?

 

Bu sorunun cevabını, Ukrayna savaşının başlangıcından tam bir ay sonra, ABD Hazine Bakanı Janet Yellen vermiş aslında. “Ambargo konusunda temkinli hareket edilmesi gerekir” demek suretiyle, enerji ambargosu uygulamasının Rus ekonomisini etkilemeyeceği gibi bunun bedelini Avrupa’nın ödeyeceği ikazında bulunmuş. AB’nin Rusya’nın kömür, petrol ve doğalgazına olan bağımlılığından kurtulmasının önemine de dikkat çekmiş bu arada. Fakat Bayan Bakanın patronu Joe Biden (ve herhâlde daha etkili olan ekibin diğer üyeleri) farklı bir tavır içinde oldular. Neticede uygulanan ambargolara ilaveten, dün itibarıyla deniz yoluyla başka ülkelere ulaşan Rus Petrolüne varil başına en fazla 60 dolar verileceği konusunda AB ve G7 ülkeleri olan Kanada, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya, İngiltere, ABD ve bunlara katılan Avustralya anlaşmayı yürürlüğe koydular. Bu anlaşmanın yürürlüğe girmesiyle birlikte Rusya tarafından tepkiler de yükselmeye başladı. Bu tavan fiyat uygulaması ile AB ve G7, hem dünyanın ikinci en büyük ham petrol ihracatçısı olan Rusya’nın ekonomik gelirinin düşürülmesi hem de böylece Ukrayna savaşı için tahsis edilen finansmanı zarar uğratmak istiyor. Bakalım atılan taş ürkütülen kurbağaya değecek mi? Şimdiye kadar, Rusya’ya uygulanan enerji ambargosundan en fazla kârlı çıkan taraf Amerikan firmaları oldu. En büyük zararı da AB ülkeleri çekti, çekiyor… Kuzey Akım boru hatlarına yapılan sabotajla, AB ülkeleri otomatikman Rus gazından uzaklaştırılarak dayatılan sisteme mahkûm edildi. AB ülkeleri bu durum karşısında homurdansa da ABD’ye karşı yüksek sesle bir itirazda bulunamadı henüz. Bakalım bu hâl ne kadar devam edecek?..

 

Rusya’ya gelince, şimdiye kadar başta Çin ve Hindistan olmak üzere, kendisiyle alışveriş yapan müşterileriyle enerji ticaretinde önemli bir aksaklık yaşamadı. Anlayacağınız şu ana kadar Rusya tarafında görülmek istenen darboğaz oluşmadı. Görünüşe bakılırsa Rusya bu durumu uzun müddet sürdürebilecek durumda… Tavan fiyat anlaşmasına karşı da AB ülkelerini yüksek sesle tehdit ediyor! Rusya’nın Viyana’da bulunan Uluslararası Teşkilatlardaki Daimî Temsilcisi Mihail Ulyanuv, sosyal medya hesabından şöyle seslendi: “Tavan fiyatı anlaşmasına destek veren Avrupa ülkeleri pişman olacak!..” Ulyanuv’dan iki gün önce de Rusya Federasyon Konseyi Ekonomi Politikası Komitesi Başkan Yardımcısı İvan Abramov şunları söylemişti: “Rusya petrolüne G7 tarafından tavan fiyat uygulamasının Avrupa halkına ve Avrupa ekonomisine çok ciddi sonuçları olacak... Böyle bir kararın sonuçları belli. Gelişmiş tedarik zincirlerinin bozulmasına ve dünya genelinde akaryakıt fiyatlarının artışına çığ etkisi yapacak…” Abramov Avrupa Birliği’nin bu kararla birlikte soğuk bir kış geçireceğini hatırlattıktan sonra şunları dile getirdi: “Tabii ki petrolümüzü belirlenen bu fiyatlardan (üst tavanı 60 dolar) satmayacağız. Petrolümüz bizimle karşılıklı yarar sağlayacak şekilde iş birliği yapmak isteyen ülkelere satılacak…”

 

Kremlin Sözcüsü Peskov da yaptığı açıklamada AB ve G7’nin tavan fiyat uygulamasına mutlaka bir karşılık vereceklerini söyledi. Netice olarak, hangi tarafın daha çok zorda kalacağını ve geri adım atıp atmayacağını zaman gösterecek. Kum saati çalışmaya başladı.