Kırgızistan’ı görmek zorundayız…

Türk Cumhuriyetlerinin hem en güzel hem de en yoksul ülkesi…

Ekonomik anlamda dışa bağımlı, demografik anlamda güçsüz… Ülke sık sık darbe teşebbüsleri ve kaos haberleriyle adını duyuruyor. Kırgızistan, ayakları üzerinde durmaya çalıştıkça ülkeye çöreklenen birtakım karanlık odaklar hiç zaman kaybetmeden ortaya çıkıyor!

Geçtiğimiz günlerde yine bir darbe teşebbüsü nedeniyle ülkede yüzü aşkın bürokrat ve asker tutuklandı. Ülkede sıkı güvenlik tedbirleri alındı. Darbeye teşebbüs eden bu kişilerin ifadeleri alındıkça gözaltı ve tutuklamaların sayısında artış gözlenebilir.

 

Kırgızistan istikrara hasret bir ülke.

 

Toplam nüfusu 6-7 milyon civarında ve ülkedeki erkekler ekonomik sıkıntılar ve işsizlik nedeniyle özellikle Rusya’ya giderek çalışmak mecburiyetinde kalıyor. Hemen her hanede bir gurbetçi var. Yer altı madenleri bakımından çok zengin bir ülke ancak kendisi bu madenleri işlemede yetersiz kalınca özellikle Çinli şirketler bu fırsatı kaçırmamış. Altın rezervlerini Çinli şirketler işletiyor. Bu şirketler yerli işçi çalıştırmak yerine Çin’den işçi getiriyor. Ülkede yüz binleri bulan Çinli işçiler ve aileleri var. Bu durum uzun vadede endişeye neden oluyor!

 

Ülkede etkili olmaya çalışan bir diğer ülke de Rusya! Kendisini bu ülkenin eski patronu görme alışkanlık ve düşüncesinden bir türlü vazgeçemeyen Rusya, eski arka bahçesini Çin’e kaptırmak istemiyor!

 

Rusya’nın en son aldığı karar çok ilginç! Kırgızistan’da Rusça eğitim yapacak okullar inşa etmeyi planlıyor. Oysa çok yakın bir zamanda Kırgızistan Parlamentosu dil konusunda çıkardığı bir yasayla Rusçanın statüsünü düşürmüştü.

 

Rusya Başbakanı Mihail Mişustin ve Kırgızistan Başbakanı Akılbek Zhaparov Rusya’nın Soçi şehrinde bir araya geldiler. Rus Başbakan görüşme sonrası şunları söyledi:

 

“Kırgızistan’da Rus standartlarına göre Rusça eğitim verecek dokuz genel eğitim okulu oluşturmak için bir proje başlatıyoruz. Bu projeyle Kırgızistan’da Rusçanın yeniden yaygınlaşmasını hedefliyoruz...”

Çok ilginç değil mi?

 

Kırgızistan’da kurulacak bu okulların tamamı yüzme havuzlu olacak! Yani ülkenin zengin aile çocuklarını bünyeye katmayı hedefleyen bir proje! Batılı kafa, işini ağır ama profesyonel bir şekilde yapıyor. Otuz yıl, elli yıl ve yüz yıl sonrasını düşünerek hareket ediyor.

 

Türk Devletleri Teşkilatı üyesi ülkelerin her biri bu ülkeye sadece beşer okul yaptırsa ne olur? Çok şey olur. Bu okullarda eğitim Türk Dili, Türk Edebiyatı, Türk Tarihi verilse çok değil 30 yıl sonra oralarda ne Çin ne de Rus kültürü barınabilir.

 

Dil eğitimi çok önemli. Bugün hâlâ Türk devletleri arasındaki dil uçurumunu çözemedik. Tam iki asır önce Rus ideolog Nikolay İlminski’nin dil ve eğitim yoluyla bütün Türk topluluklarını birbirinden koparacak projesi sadece Rus milliyetçiliğinin faydasını esas alıyordu. Türkçe, Tatarca ve Arapça bilen Rus misyoner İlminski’nin kör bir kuyuya attığı taşı milyonlarca Türk topluluğu hâlâ çıkaramadı!

Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov’un Rusya’nın Kırgızistan’a okul kurma projesine onay verip vermeyeceği merak ediliyor.

 

Kırgızistan’da resmî kurumlarda ve halk arasında Kırgızcanın egemen dil olarak kullanılmaya başlamasına, Rusçanın geri planda kalmasına tepki gösteren Rusya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Maria Zakharova, 2 Haziran’da yaptığı açıklamada; “Rusya, Kırgızistan’dan dengeli bir dil politikasını izlemesini bekliyor” dedi.

 

Hâsılı, başta Türkiye olmak üzere diğer Türk Cumhuriyetleri Kırgızistan’ı her anlamda desteklemelidir. Kırgızistan’ın ekonomiden eğitime; sağlıktan güvenliğe kadar birçok sorunu var.

Kırgızistan’ı görmek, bilmek ve duymak zorundayız...