Körüklü kamerayla şaheserlerin peşinde

Murat Öztekin

Türk fotoğraf sanatçısı ve mimar Ahmet Ertuğ, elinde körüklü kamerasıyla yıllardır mimarlık tarihinin en mühim eserlerinin peşinde. Türkiye’deki ve dünyanın çok sayıda ülkesindeki şaheser binaları gezen Ertuğ, onları klasik fotoğrafçılık tekniklerini kullanarak, alışılmadık şekilde fotoğraflıyor. Bu kareleriyle, tarihî eserlerin korunmasına dikkat çekmek isteyen fotoğraf sanatçısı, son sergisini Yunus Emre Enstitüsünün desteğiyle Hırvatistan’daki Dubrovnik Modern Sanatlar Müzesinde açtı. Biz de Ahmet Ertuğ’la fotoğraf macerasını konuştuk...

Yıllardır mimari şaheserlerin peşine düşüp, klasik körüklü kameralarla onları fotoğraflıyorsunuz. Nasıl ortaya çıktı bu merak?
Eğitimim sırasında mimarlık eserlerini tanımam gerekiyordu. Fotoğraf makinesini de bir not defteri gibi beynimin bir uzantısı olarak kullanmaya başladım. Ancak fotoğraf konusunda bir yere gelebilmemi sağlayan ana etkenin Japon Vakfı tarafından verilen bir burs olduğunu söylemem gerekir. Japon mimarisini incelemem için verilen bu burs ile onların arasında 12 ay yaşadım. Estetik ve kültürel mirasa olan saygıları, mimari ve bahçeler ile ilgili çekilen fotoğraflar ve olağanüstü kitapları gördükten sonra, benim de fotoğrafla yapmam gerekenler artık belli olmuştu.

KALP ATIŞLARINI HİSSEDİYORUM
Bu fotoğraf projenizle neyi hedefliyorsunuz?
Kültür mirasının korunması ve insanlara sevdirilmesi çalışmalarımın temelini oluşturuyor. İnsanlar iyi mimari örnekleri gördükçe bilinçleniyor. Bu sebeple büyük boyutlarda fotoğraflar çekiyorum ve insanları o fotoğraflarla baş başa bırakıyorum; onları fotoğrafın taşıdığı kültür mirasının içine sokuyorum. Ben de fotoğraf çekerken, netlik yaparken o yapının kalp atışını hissettiğimi söylüyorum.

Şimdiye kadar hangi ülkeleri dolaşıp, hangi eserleri fotoğrafladınız?
Fotoğraf çekimlerine 1970 yılında Londra’da mimarlık eğitimi görürken başlamıştım. Mimari mirası vurgulayan kitap projelerim sebebiyle Avrupa’da 30 civarında kütüphane, opera ve tiyatro binalarının fotoğraflarını çektim. Bu mevzuda İtalya, Fransa, Almanya, Avusturya, Çekya ve Slovakya çok iyi korunmuş numunelere sahip.

Mimar Sinan’ın eserlerine de büyük alakanız var. Sinan’ın eserleri sizin için ne ifade ediyor?
Mimari miras ile alakalı otuz kitap hazırladım. Yaptığım kitaplarda tüm görsel kurguya kendim karar veriyorum. Bu yüzden çekeceğim fotoğrafların Mimar Sinan’ı tam yansıtması gerektiğine inanmaktayım. Süleymaniye ve Edirne Selimiye camilerindeki güçlü mimariyi çekerken Sinan’ın bu eserlerine baktığı yerleri hissederek çekimlerimi yaptım.

KOLAY OLAN ŞEYLER ÇABUK UÇUP GİDİYOR
Neden körüklü fotoğraf makinesi kullanıyorsunuz?
Mimari eserlere etkili bakış için büyük format filmi olan körüklü makineleri kullanmak durumundasınız. Aynızamanda kameranın ön ve arka tarafındaki perspektifi düzeltmek amacıyla belli hareketler yapmak zorundasınız. Bu işlemler tecrübe ve bir birikim gerektiriyor. Benim gibi klasik makineleri kullananların sayısı çok az. Dijital fotoğraf makinesi salgını, birçok film kullanan kameranın sonunu getirdi maalesef. Büyük format film banyosu yapan yer bile Avrupa’da bir iki yerde kaldı. Ancak film hâlâ direniyor...

Zor olmuyor mu çekimler klasik kamerayla?
Kolay olan şeyler uçup gidiyor. Tabii ki kolay değil ama olağanüstü bir kalite ancak hakkını verince ortaya çıkıyor. Film ve büyük format körüklü kameralar ile yaptığım çekimlerde her türlü detay ile ilgili bilgi sahibiyim. Çok ileri teknoloji kullanan dijital kameralarımız da var ancak filmin tadını onlarda bulamıyorum.