Left
Lamba

HAYIRLI RAMAZANLAR

__:__:__
Lamba
Right

Dil ve Edebiyat Dergisi Muhafazakar Sanatı gündeme taşıdı

Dil ve Edebiyat Dergisi Muhafazakar Sanatı gündeme taşıdı

KÜLTÜR - SANAT Haberleri

Dr. Yusuf Akçay: Muhafazakâr kelimesi siyasal terim ya da yüksek sanat terimi olarak değil gündelik dildeki karşılığıyla kullanılmıştır.

Muhafazakâr olmak sanatçıyı sınırlamaz

Dr. Yusuf Akçay: nbsp; Muhafazakârkelimesi siyasal terim ya da yüksek sanat terimi olarak değil gündelik dildekikarşılığıyla kullanılmıştır. Öte yandan muhafazakârlığın sanatçının tahayyülünüsınırlayacağı yargısı da doğru bir yargı değildir Türkiye Dil ve Edebiyat Derneğinin yayın organı Dil ve Edebiyatdergisi 56'ıncı sayısı, "Yeni Türkiye'nin Sanat Arayışı" başlığıyla çıktı.Muhafazakâr sanat yerine "metafizik sanat" terimini kullanmayı tercih ettiğinibelirten ve "Muhafazakârların bir sanatı olacaksa bu 'metafizik sanat'olacaktır" diyen Dr. Yusuf Akçay, konu ile ilgili makalesinde, Muhafazakârlığınsanatçının tahayyülünü sınırlayacağı yargısı da doğru bir yargı değildir.Sanatçının tahayyülünü hezeyandan kurtaran ölçü yok mudur? Tahayyül, düşüncedenbağımsız bir şekilde ilerleyebilir mi?" sorularının cevabını aradı. Akçay,yazısında şu görüşlere yer verdi: Muhafazakâr kelimesi siyasal terim ya da yüksek sanat terimiolarak değil gündelik dildeki karşılığıyla kullanılmıştır. Öte yandanmuhafazakârlığın sanatçının tahayyülünü sınırlayacağı yargısı da doğru biryargı değildir. Sanatçının tahayyülünü hezeyandan kurtaran ölçü yok mudur?Tahayyül, düşünceden bağımsız bir şekilde ilerleyebilir mi? Kast edilen şey bir"süreç metafiziği"dir. Arına ister "gelenek" ister 'imtidat" deyin, maksat birhafızanın devamlılığıdır. Gelenekten beslenmek sanatçının üretimini sınırlamaz.Nihayetinde bir sanatçı, irade ve tahayyülünü belirleyen bir "beslenmeçantası"na muhtaçtır. Tanzimat ile başlayan ikili ve karşıt düşünce biçimi,Cumhuriyet elitleri tarafından tek taraflı bir çizgide algılanmış ve sekülersistemin zorunlu sonucu olarak yönünü Batı'ya çeviren Türk aydını, bütünarayışını Batı entelijansiyası ile sınırlamıştır. Modernleşmenin bütünayaklarını tamamlamaya çalışan yeni ulus-devletin paradigması, kadim geleneğinüzerine değil "bilimsel kültür" ideolojisi üzerine kurulmuştur. Cumhuriyet aydınınınyaptığı bu analoji hatası, bütün bürokratik kurumların zihniyetinibelirlemiştir. Toplumun bütün metafizik köklerinden habersiz bu anlayış, kültürve sanat alanında adeta bir dokunulmazlık oluşturmuş, sanatı kendiideolojisinin bir enstrümanı haline getirmiştir. Metafizik sanat, elbette muhafazakâr bir sanat değildir;fakat muhafazakârların bir sanatı olacaksa o ancak metafizik sanat olacaktır.Çünkü metafizik sanat, hafızası olan bir sanattır. Muhafazakâr bir sanatçının eseri, onun tabii bir yorumudur. Muhafazakârsanata karşı çıkanları bir nebze olsun anlayabiliyorum da muhafazakârın sanatıolmaz diyenleri hakikaten anlamakta zorlanıyorum. Kelimeleri eğip bükmeye gerekyok: Sanatçının dindar bile olabileceğini; ama asla muhafazakâr olamayacağını(olmaması gerektiğini) söylemek zorlama bir ifadedir ve bir kafa karışıklığınınbelirtisidir. Muhafazakarın sanatını ne statüko ile eşitleyebiliriz ne SovyetJdanovculuğu ile ne de Amerikan McCarthyciliğiyle… Terminolojinin kendisindenkaynaklanan pratik bir problemi, felsefî bir alana çekmenin akademik ukalalıktanöte bir anlamı yoktur. Akçay, günümüzdemuhafazakâr sanat diye formüle edilen sanat anlayışından kast edilen anlamın"sanatın muhafazakârlaştırılması değil, muhafazakârın sanat üretimindebulunması" olduğunun altını çiziyor. Bu anlayışın, özü itibarıyla 1980'lerdensonra İslami sanat kavramı etrafında tartışıldığını ve tartışmalar İslâmîsanat'tan Müslüman sanatçı kavramına doğru zaten bir evrilme yaşandığınıbelirtiyor. Müslüman sanatçı kavramı da muhafazakâr sanatçı kavramınadönüşmek zorunda kalmıştır. Çünkü gelenek dinin yanı sıra coğrafyanın,kültürün, gündelik hayatın da akıp gittiği bir sürecin ifadesidir. Bu kavram davakti geldiğinde şüphesiz "metafizik sanat" kavramı ile yer değiştirecektir." Türkiye'nin kültür ve sanat dinamikleri, yaşadığıtecrübelerden doğrudan doğruya etkilenmiştir. Tanzimat ile başlayan ikili vekarşıt düşünce biçimi, Cumhuriyet elitleri tarafından tek taraflı bir çizgidealgılanmış ve seküler sistemin zorunlu sonucu olarak yönünü Batı'ya çevirenTürk aydını, bütün arayışını Batı entelijansıyası ile sınırlamıştır.Modernleşmenin ayaklarını tamamlamaya çalışan yeni ulus-devletin bütünparadigması, kadim geleneğin üzerine değil "bilimsel kültür" ideolojisi üzerinekurulmuştur. Cumhuriyet aydınının yaptığı bu analoji hatası, bütün bürokratikkurumların zihniyetini belirlemiştir. Öyle ki çok partili hayata geçtiktensonra bile bu zihniyet oligarşisinin kırılması mümkün olmamıştır. Kültür ve sanatı politik bir duruş ifadesi olarak gören buköklü zihniyet, yüzyılın ikinci yarısından itibaren birtakım ideolojilerin veakımların perdesi altında işlemeye devam etmiştir. Sanatın ve sanatçınıngelenekten kopuk bu istikbal tasavvuru, onu kendi halkına yabancılaştıran darbir alana hapsetmiştir. Toplumun bütün metafizik köklerinden habersiz buanlayış, kültür ve sanat alanında adeta bir dokunulmazlık oluşturmuş, sanatıideolojilerin enstrümanı yapan bir argüman haline getirmiştir. Kavramsal veteorik bir zeminde metafizik sanatın ne olduğu üzerine düşünceler geliştirilenMetafizik Sanat, Yeni Türkiye'nin Sanat Arayışı başlıklı Yusuf Akçay'ınmakalesi dışında Dil ve Edebiyat dergisinde yine çok önemli isimler yer alıyor. Mehmet AtillaMaraş, Nuri Pakdil'i yazarken Nevzat Bayhan Sosyal Medya Dili(miz)i konuediniyor. Zafer Acar Genç Şaire Açık Mektup; Taner Özmen ise Cumhuriyet'te BirOsmanlı Hanımefendisi Münevver Ayaşlı başlıklı yazılarıyla dergide yeralıyorlar.

GELENEĞİN KAYNAKLARINI BİLMEK

Metafizik Sanatın İlkeleri:

Dr. Yusuf Akçay, "Metafizik Sanatın Manifestosu" niteliğindeki makalesinin, "Metafizik Sanatın Hafızası" bölümünde; "Geleneğin kaynaklarını bilmek" için "Dinin hafızası", "Dilin hafızası" ve "Bilimin hafızası"nın bilinesi gerektiğini kaydediyor. "Metafizik Sanatın İlkeleri"ni de 11 maddede açıklıyor. Bu maddeler, özetle şöyle: 1-Metafizik sanat yalnızca iktidarını metafizikten alıp almamasıyla değil, sorgulama ve inşa biçimini, en genel ifadeyle, tahayyül biçimini metafizike dayandırarak diğerlerinden ayrılır. 2-Metafizik sanat; sanatın teknik, teorik ve metodolojik yönüyle vakit kaybetmez. 3-Metafizik sanat propagandanın değil, "arayış"ın sanatıdır. 4-Metafizik sanat, "hikmet" kavramını her zaman canlı tutar. 5-Metafizik sanatın hareket noktası yalnızca kendi hayalidir. 6 –Metafizik sanat toplumun yalnızca manevi kalkınmasına hizmet eder. 7-Metafizik sanat, sanatın fizyolojik ihtiyaçlarla eşit ilerlediğini kabul eder.8-Metafizik sanat geleneğe bağlıdır. 9-Metafizik sanat nbsp;bir nbsp;hafızayı muhafaza eder.10- Metafizik sanat, kendisine cephe alan sanat odakları karşısında komplekse düşmez. 11-Metafizik sanat "devrimci" sanatın karşısındadır…

nbsp;www.tded.org.tr

nbsp;Sefa KOYUNCU-İSTANBUL

##tgvideo##


UYARI: Küfür, hakaret, bir grup, ırk ya da kişiyi aşağılayan imalar içeren, inançlara saldıran yorumlar onaylanmamaktır. Türkçe imla kurallarına dikkat edilmeyen, büyük harflerle yazılan metinler dikkate alınmamaktadır.
Sonraki Haber Yükleniyor...