İşgal günlerinin İngiliz kayıtları

MURAT ÖZTEKİN

İstanbul’da 1887 tarihinde kurulan İngiliz Ticaret Odasının işgal günlerine ait toplantı kayıt tutanakları gün yüzüne çıktı. Dr. Halûk Kardaş’ın Viyana’daki bir sahafta bulduğu kayıt defteri, “İstanbul’da İşgal Günleri: Minute Book” adıyla Kronik Kitap tarafından neşredildi. Eser, İngiltere’nin İstanbul ile Balkanlarda her iki ülke için karşılıklı “ticari” menfaatleri gözetmek maksadıyla ihdas edilen İngiltere’den sonra en eski ikinci oda unvanlı bu ticaret odasının 1919, 1920, 1921 ve 1922’ye ait toplantı kayıt tutanaklarını ihtiva ediyor. İngiltere ile yürütülen ticari münasebetlerin köklerini ortaya çıkaran tutanaklarda, ticaretin arkasına gizlenen siyasi, askerî ve iktisadi planlar görülebiliyor. Bazı şahısların ülkeleri adına hangi emelleri gerçekleştirmek üzere, ne tür roller oynadıklarını da zabıt kayıtlarına yansıyor. “İstanbul’da İşgal Günleri: Minute Book” eseri, Birinci Dünya Harbi sonunda Osmanlı Devleti’nin toprakları gizli antlaşmalarla paylaştırılırken ne tür ticari menfaatler gözetildiğine ve işgal sırasında İngilizlerle ticaret durumuna dair sorulara da cevap veriyor. El yazısından tıpkıbasım olarak Türkçeye tercüme edilen eser, tarih araştırmacılarına ve konunun meraklılarına hitap ediyor.