Belediyeden bedava kol ve bacak

A -
A +

ENGELSİZSAYFA HAZIRLAYAN: Fatih SELEK fatih.selek@tg.com.tr Kolunu bacağını kaybeden ortopedik engellilerin ilk başvurduğu yerlerden biri protez merkezleri. Ancak bu, çok pahalı bir iş. Devlet, sosyal güvencesi olanlara malzemelerin bir miktarını karşılayacak (1140 lira) destekte bulunuyor. Sigortadan mahrum olanlar ise parayı denkleştirmenin hesabını yapıyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Özürlüler Müdürlüğü (İSÖM) de bu noktada yedi yıldır çok önemli ve örnek bir hizmet yürütüyor. İSÖM, Rami'deki Ortez Protez Atölyesinde sosyal güvencesi olmayan engellileri, beş kuruş para ödemeden ayağa kaldırıyor. Biz de Engelsiz Sayfa olarak atölyeyi ziyaret ettik ve çalışmaları yerinde gördük. TAMAMEN EL İŞİ Merkezde iki teknisyen bulunuyor. Mutlu Şahin ve Fatih Karabal bu işin okulunu bitirmiş. Neredeyse kurulduğu günden beri buradalar. Yaşları genç ama ehliyetleri tecrübe ile sabit. Şimdiye kadar 404 ortez ve 128 protez teslim etmişler. Mutlu Şahin, yaptıklarının tamamen el işi olduğunu söylüyor, "Her hastanın birebir kendi ölçüsünü alıyoruz. Fabrika üretimi değil yani" diyor. Şahin şunları ifade ediyor: "Engelliler, geliyorlar ölçüsünü alıyoruz, provasını yapıyor rehabilitasyonunu veriyoruz. Yürütttükten sonra da evlerine mutlu bir şekilde gönderiyoruz. Ama irtibatı da kesmiyoruz. En küçük ağrıda ve kızarıklıkta bile müdahalede bulunuyoruz. Bir iki sene sonra cihaz parçalanırsa yenisini yapıyoruz. Öncelikle bize özürlü raporu ve doktor reçetesi gerekiyor." 1- ÖNCE ÖLÇÜ SONRA KALIP İstanbul'da oturan ihtiyaç sahibi engelli, "ALO 153'ten" ortez veya protez için ilçesindeki özürlüler merkezi ile irtibata geçiyor. Merkez, Ortez Protez Atölyesinden randevu istiyor. Uygun gün belirlendiğinde, engelli belediyenin araçlarıyla atölyeye getiriliyor. Burada ilk iş olarak ölçü alınıyor. Ardından alçı dökülüp bir kalıp hazırlanıyor. 2- KOTTAN PROTEZ Teknisyenler protez olacak plastiği fırınlayıp hazırladıkları kalıpta şekillendiriyor. Bu sırada protezin üzerinde duracak renk ve şekiller de seçiliyor. Mutlu Şahin, bazı çocukların sipariş verdiğini, 'Ben kedili istiyorum, çiçekli istiyorum' diyenlerin olduğunu söylüyor. Şahin, "Hatta birisi kot deseni istedi. Beyazıt'a gittim dükkân dükkân vinneks deri aradım. Buldum ve protezi komple deri kapladım. Giydiğinde kot pantolonu şeklini aldı. O kadar mutlu oldu ki. Bu iletişim bile psikolojik olarak onları rahatlatıyor" diyor. 3- İKİ GÜNDE TESLİM Mutlu Şahin ve Fatih Karabal, ayda ortalama 10 hastaya bakıyor. Bir engelliye protezi iki gün içerisinde teslim edilebiliyorlar. Ancak, ortezin işi biraz daha uzun sürebiliyor. Protez eksik olan bir organın tamamlanması anlamına geliyor. Ortezde ise organ yerli yerinde ama iş görmüyor. Bir aletle bu destekleniyor. Yani ortez, tamamlayıcı bir unsur. 4- MARANGOZHANE GİBİ Ortez protez atölyesi, görünüşte bir marangozhaneyi andırıyor. Matkaplar, kalıplar, vidalar, çekiçler, kerpetenler, mezuralar, fırınları görünce burada bir ustalık eserlerinin ortaya çıkarıldığını hemen anlıyoruz. Merkez, görünenin dışında tam bir mutluluk atölyesi gibi çalışıyor. Hayata küsmüş bir hâlde gelen tekerlekli sandalyeli engelliler, adım atabilmenin heyecanını tadarak ayrılıyor. KIZIM SENİN BOYUN BU KADAR UZUN MUYDU? Protez Teknisyeni Mutlu Şahin'e, birilerini yürütmenin nasıl bir duygu olduğunu soruyoruz. İlginç olaylarla karşılaştıklarını anlatıyor Şahin: "Mesela, 15 sene kadar yatmış bir hastamız vardı. 45-50 yaşlarındaydı dizden altı kesilmişti. Onu yürüttüğümüz sırada çığlık çığlığa bağırıp ağlamaya başladı. Bize sarıldı dua etti. 15 yıl yattığına üzülmedi de o an yürüdüğüne sevindi. 6 yaşında bir kız çocuğu vardı göğüsten altı felçti. Tuvalet ihtiyacını bile sonda ile karşılıyordu. İlk defa ayağa kaldırdık. Babası ayrı, annesi ayrı çığlık atmaya başladı. Bir şeyler oldu diye korktuk. Meğerse sevinçten ne yapacaklarını şaşırmışlar. Anne diyor ki; 'kızım senin boyun bu kadar mıydı yatarken hiç fark edememişim.' Boyunu ilk defa gördüler çocuğun. Açıkçası bu anlara şahit olunca çok mutlu oluyoruz." 11 yıl sonra ilk adımını attı Rami'deki Ortez Protez Atölyesini ziyaret sırasında yıllardır yürüyemeyen bedensel engelli genç bir kızın mutluluğuna şahit olduk. Perihan Işık, 29 yaşında. Rami'ye Kurtköy'den gelmiş. Genç kız, 18'indeyken bir inşaatın altıncı katından düşmüş. Kendi deyimiyle paramparca olmuş, kırılmadık kemiği, hasar görmedik organı kalmamış. İki hafta yoğun bakımda kalmış. Doktorlar bir ara umudu kesmiş. "Ama yiyecek ekmeğim varmış" diyor gülerek. 19 defa ameliyat geçirmiş. Atölyeye bu üçüncü gelişiymiş. Ölçüsü alınmış, denemesi yapılmış. Ve ayağa kalkma sırası. Zangır zangır titriyor heyecandan. Yıllar sonra yere basacağını söylüyor, "En azından tekerlekli sandalyeden kurtulup kimseye yük olmadan bağımsız bir şekilde hareket edebilsem" diyerek dile getiriyor umudunu. Son kontrollerinin ardından sevinçle basıp adım atıyor. BİR NEVİ BOYA CİLA Perihan Işık son kontroller sırasında heyecanını gizleyemiyor. Bir yandan titrerken bir yandan da heyecanını yatıştırmak için espri yapıyor: "Kazadan sonra motor arızalandı ama çalışır vaziyette. Şimdi boya cila yaptırıyorum."

UYARI: Küfür, hakaret, bir grup, ırk ya da kişiyi aşağılayan imalar içeren, inançlara saldıran yorumlar onaylanmamaktır. Türkçe imla kurallarına dikkat edilmeyen, büyük harflerle yazılan metinler dikkate alınmamaktadır.