MS hastalığı gençleri seviyor

ZİYNETİ KOCABIYIK
Beyin ve omurilik yani merkezî sinir sisteminin iltihabi hastalığı olan MS, gençlerde ve kadınlarda daha sık görülüyor. Yoğunlukla 25-30 yaşları arasında ortaya çıkan hastalığın kadınlar arasında 2 kat daha fazla yaygın olduğunu söyleyen Medikal Park Göztepe Hastanesi ve Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hülya Aydın Güngör, "Uyuşma, bulanık görme, dengesizlik, nbsp;konuşma bozukluğu, felç, titreme, halsizlik, dikkat eksikliği gibi belirtilerle ortaya çıkan hastalığın sebebi tam olarak bilinmiyor. Ancak yapılan son araştırmalar genetik ve çevresel faktörlerin hastalığın ortaya çıkısında önemli rol oynadığını, ailesinde MS'li olan kişiler de geçirilmiş ağır grip enfeksiyonları, D vitamini eksikliği, kan değerlerinin düşük olması ve sigaranın hastalığın ortaya çıkışını kolaylaştırdığını ortaya koyuyor" dedi. MS hastalığının, dışarıdan aldığı uyarıları vücudun ilgili bölgelerine gönderen sinir sisteminin hasar görmesi sonucu görevini yerine getirememesi olarak tarif edilebileceğini ifade eden Prof. Dr. Aydın Güngör, "Sinir sistemini saran kılıfın bazı bölgelerinde 'plak' adı verilen sertleşmeler meydana gelir. Bu plaklar, sinir sistemi içinde pek çok yerde oluşabilir ve sinirler boyunca mesajların iletilmesini engelleyerek bulunduğu bölgedeki fonksiyonların bozulmasına neden olabilirler. Belirtiler etkilenen sinir sistemi bölgesine göre farklıdır" diye konuştu.
HASTALIK SEYRİ KİŞİYE GÖRE DEĞİŞİR
Hastalığın farklı tipleri olduğunu söyleyen Prof. Dr. Aydın Güngör, "İyi seyirli MS tipinde, hastanın atak adı verilen kötüleşme dönemleri hafif yaşanır ve kendiliğinden veya ilaçla tamamen düzelir. Ataklar arasındaki süre uzundur. Hastada belirgin kalıcı hasar bırakmaz. Hastalar çok uzun yıllar kötüleşmeden yaşamlarını bağımsız olarak sürdürürler. Bu tipteki MS'lilerde hastalığın ilerlemesi ilaçlarla durdurulabilir. MS hastalarının %5-10'unda hiç atak olmaksızın sürekli bir kötüleşme-ilerleme söz konusudur. Bu tipine 'birincil ilerleyici form' adı verilir. Bu grup hastalarda iyileşme olmadan kalıcı sakatlıklar görülür. Diğer türle karşılaştırıldığında seyir daha kötüdür. Bu hastalık grubu için etkili olan bir ilaç henüz yoktur. Kesin tedavisi olmayan MS hastalığında atakların önlenebilmesi ya da daha hafif geçirilebilmesi için çeşitli ilaç tedavileri yapılmaktadır" dedi.
ATAK GELDİĞİNDE NE YAPILMALI?
Özürlülüğün gelişmemesi için atakların uygun şekilde ve mümkün olduğunca çabuk tedavi edilmesi gerektiğine dikkat çeken, nbsp;Prof. Dr. Aydın Güngör, "MS'in seyri sırasında ilk ataklar genellikle hafif seyirlidir. Uyuşma ya da hafif güçsüzlük şeklinde olabilir ve kendiliğinden düzelebilir. Bu nedenle genellikle önemsenmez. Ancak hastaların 24 saatten uzun süren şikayetleri olduğunda mutlaka zaman geçirmeden bir tıp merkezine başvurmaları gerekir" diye konuştu.


Geçici görme kaybı işaret olabilir
MS belirtilerinin, şiddet ve seyir yönünden hastadan hastaya çok büyük değişiklikler gösterebileceğine dikkat çeken Prof. Dr. Hülya Aydın Güngör, bu belirtileri şöyle sıraladı:
-Bulanık görme ya da tam görme kaybı
-Çift görme- gözde istem dışı hareketler
-Uyuşma, karıncalanma
-Dengesizlik, baş dönmesi
-Ellerde titreme
-Mesane barsak kontrolünde bozulma-kesik kesik idrar yapma- idrarını hissetmeme, yapamama
-Kolda, bacakta kısmi ya da tam güçsüzlük, felç
-Konuşma bozuklukları
-Aşırı halsizlik, yorgunluk
-Konsantrasyon zorluğu, unutkanlık, dikkat eksikliği
Bu belirtilerin bir ya da birkaçına birlikte rastlanabilir. Bu belirtilerin MS'e bağlı olduğunu söyleyebilmek için şikâyetlerin en az 24 saat sürmesi gerekir. Bazı hastalarda değişik hastalık tabloları arka arkaya ortaya çıkar, daha sonra tam ya da kısmi iyileşme görülür.

GEBELİK OLUMLU ETKİLİYOR
MS hastalığı anne olmaya engel değil
MS hastalarının önemli bir bölümünün sosyal hayatlarına, kariyerlerine devam edebileceklerini söyleyen Prof. Dr. Aydın Güngör, "Her şeyden önce MS?ölümcül ve bulaşıcı bir hastalık değildir. Yapılan araştırmalarda; ortalama yaşam süresi açısından MS'lilerle sağlıklı kişiler arasında önemli bir fark olmadığı ortaya konmuştur. Yatağa bağımlılık da kesinlikle söz konusu değildir. nbsp;Hastalık ilerlese bile; MS'lilerin üçte biri on yılın sonunda bağımsız olarak hayatlarını sürdürürler. Hastaların çok az kısmı yatağa bağımlı olarak yaşamaktadır. Çocuk sahibi olmalarında da bir sakınca yoktur. Gebelik döneminde genellikle atak sıklığında azalma görülmektedir" diye konuştu.

Akdeniz tipi beslenme atakları azaltıyor
BUNLARA DİKKAT EDİN
MS hastalarının hayatlarını kısıtlamalarını gerektirecek ciddi sınırlamaların olmadığını söyleyen Medikal Park Göztepe Hastanesi ve Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Öğretim Doç. Dr. Nihal Işık, dikkat edilmesi gerekenleri ise şöyle sıraladı:

SICAK HAVA MS'LİYE?ZARAR
-Isı artışı hastanın şikâyetlerinin artmasına neden olabilir. Bu nedenle vücut ısısını çok yükseltecek ağır sporlardan kaçınmaları önerilmektedir. Hamam, kaplıca ve sauna gibi sıcak yerlere gitmemeleri, çok sıcak havada dışarı çıkmamaları gerekir.

SAĞLIKLI BESLENME ÖNEMLİ
-MS oluşumunda işlenmiş et-süt ürünleri, hayvansal yağlar suçlanıyor. D vitamini eksikliği de suçlanan faktörlerdendir. Hastalar için önerilen beslenme şekli Akdeniz diyeti şeklinde özetlenebilir. Daha çok beyaz et ve özellikle haftada iki kez balık yemesi önerilmektedir. Aynı şekilde daha çok yeşil sebze meyveden zengin beslenmek gereklidir.

-Egzersiz programları ve kasların çalıştırılması; hastaların akut ataktaki, kas spazmlarının, sertliklerin ve denge problemlerinin giderilmesine yardımcı olur. Yürüme zorluğu varsa yardımcı alet kullanılması faydalı olacaktır. Eğer yapabiliyorlarsa yüzme en ideal spordur. Tüm vücut kaslarını çalıştıracağı için hastalara önerilmektedir. nbsp;

-Enfeksiyonlardan korunma önemlidir. Çünkü enfeksiyonlar, hastadaki belirtilerin kötüleşmesine sebep olabilmektedir. Özellikle idrar yolu ve solunum sistemi enfeksiyonlarından korunmak ve enfeksiyon durumunda tedavi etmek gereklidir.