Gen hedefli kanser tedavisi

Ziyneti Kocabıyık

Türk Tıbbi Onkoloji Derneği Önceki Dönem Başkanı Prof. Dr. Gökhan Demir, kanser tedavisini tamamen değiştirecek yeni bir dönemin başladığını söyledi. Genetik bilimindeki gelişmelerin kanser tedavisinde organa yönelik tedaviden genetik bozuklukların tedavisine geçişi sağladığını belirten Prof. Dr. Demir, Amerika Birleşik Devletleri’nde geliştirilen yeni bir molekülün, 17 farklı kanser türünde görülen genetik mutasyonun düzeltilmesinde etkili olduğunu vurguladı.

ÜÇ BİN FARKLI BOZUKLUK VAR
Antalya’da düzenlenen 7.Türk Tıbbi Onkoloji Kongresi’nde görüştüğümüz Prof. Dr. Gökhan Demir, kanserin genetik bilgilerinin ortaya çıkması sayesinde yakın bir gelecekte, kanserin hangi organı tuttuğunun değil hangi genin bozulması sonucu ortaya çıktığının önemli hâle geleceğini belirterek, “Bu güne kadar insan vücudunda ortaya çıkan 100’e yakın kanser türünü biliyor ve onları tedavi etmeye çalışıyorduk. Hâlbuki bu kanserlerin içinde 2-3 bin tane farklı genetik bozukluk var ve artık biz organlardaki kanseri değil, genetik bozuklukları tedavi edeceğiz. Çünkü gördük ki, bir genetik bozukluk meme kanserinde de, akciğer kanserinde de, kolon kanserinde de aynı. Bu yüzden artık tümörün hangi organda ortaya çıktığı değil, hangi genetik bozukluk olduğu önemli hâle geldi” dedi.

17 KANSER TÜRÜNDE ETKİLİ
2013 yılında iki araştırmacının saptadığı TRK (Tirozin Reseptör Kinaz) füzyon geninin bu yaklaşımın önünü açtığını vurgulayan Prof. Dr. Demir “Kanserde birçok genetik değişiklik oluyor ama en aşağıda bir genetik değişiklik var ki, o aşağıya doğru inen hortumların birleştiği yer. Orayı bulup sıktığınız zaman yukarıdaki muslukları tek tek kapatmaya gerek yok. TRK geni bu tür bir ortakson  nokta. Birçok farklı bozukluktan gelen borucuk aşağıda bir noktada birleşiyorsa ki, bu nadir oluyor. Bunu sıktığınız zaman hepsini birden durdurmuş oluyorsunuz. TRK füzyon genine yönelik bir ilaç geliştirildi ve hedefe yönelik bu ilaç, Amerikan İlaç Dairesi tarafından ilk defa bir kanserin başladığı organa değil de tümörün var olduğu genetik özelliğine göre onaylanan bir tedavi oldu” dedi. Bu ilaçla yapılan tedavide pek çok farklı organdan kaynaklanan tümörde kontrolsüz tümör büyümesine yol açan sinyallerin bloke edildiğini anlatan Prof. Dr. Demir, ilacın 17 farklı kansere sahip 50 hastanın katıldığı bir çalışmada denendiğini, sonuçlarının başarılı olduğunu ilacın da yakın da piyasaya çıkacağını söyledi.

TÜRKİYE’DEN DE HASTA KATILDI
TRK geninin şu anda 17 kanser türünde pozitif olduğunun ortaya çıktığını ancak bu sayının artabileceğini belirten Prof. Dr. Demir “İnsan vücudundan çıkan 100 tane kanser var. bu kanserlerin hepsinde TRK geni pozitif olabilir ama pozitiflik yüzdesi farklı. Mesela tükürük bezi kanserlerinde yüzde 80 pozitifken, akciğer kanserinde binde 2 pozitif, meme kanserinde on binde 3 pozitif. Biz son ortak yolları bulmaya çalışıyoruz. Tabii başka genetik bozukluklar da belirlenecek ve onlara yönelik tedaviler de geliştirilecektir. TRK genine yönelik ilacın klinik çalışmaları sürüyor. Türkiye’den uzun yıllardır takip ettiğim bir tükürük bezi kanserli hastamızın da TRK geni pozitif çıktı ve Amerika’daki klinik çalışmalara katıldı” diye konuştu.