Sigara içmeyenlerde de akciğer kanseri riski var

Ziyneti Kocabıyık

Akciğer kanseri dünyadaki en yaygın kanser türü. 2012’de toplam 1,8 milyon kişiye yeni kanser teşhisi kondu. Yeni teşhis edilen vakaların yüzde 58’i gelişmekte olan ülkelere ait. 

KADINLAR DAHA HASSAS

Birçok kanser türü gibi akciğer kanseri de sigarayla ilişkilendiriliyor. Ancak son yıllarda bu hastalık, sigara içmeyenlerde ve kadınlar arasında da giderek artıyor. Yapılan istatistikler son 20 yılda akciğer kanserine yakalanma oranlarının erkeklerde düştüğünü fakat kadınlarda yüzde 27 oranında arttığını gösteriyor. Araştırmacılar bunun sebebini bilmiyor. Ancak kadınların nikotine karşı farklı bir tepki gösterdiğini ve tütündeki karsinojenlerin kadınların DNA’sında daha hızlı ve ağır tahribata yol açtığına dair verilerin olduğunu ifade ediyorlar.

Hiç sigara içmeyen kanser hastalarının oranının giderek arttığına dikkat çeken uzmanlar, “ABD’de bu oran 1990-95 arasında yüzde 8,9 iken 2011-13’te yüzde 17 oldu. İngiltere’de sigara içmediği hâlde akciğer kanseri sebebiyle ameliyat olanların sayısı 2008’de yüzde 13 iken 2014’te yüzde 28’e yükseldi. Akciğer kanseri hastalarının yüzde 5-10’u hiç sigara içmemiş kişiler. Bir araştırmada bu oranın kadınlar arasında daha yüksek olduğu, akciğer kanseri olan beş kadından birinin hiç sigara içmediği görüldü” diyorlar. 

SİGARA İÇMİYORSANIZ BİLE UYANIK OLUN

BBC Health’ın haberinde akciğer kanserinin yüzde 85’inin sigara kaynaklı olduğunu ve bu riski ortadan kaldırmanın en iyi yolunun sigara içmemek olduğunu ifade eden uzmanlar yine de akciğer kanserinden şüphelenmek için sigara içmenin bir kriter olarak alınmaması gerektiğine dikkat çekiyorlar. Sigara içsin içmesin göğüste uzun süre devam eden sorunlar için, özellikle de kan tükürme hâlinde acilen doktora gidilmesini tavsiye ediyorlar.

SEBEP GENETİK YATKINLIK

Sigaraya bağlı akciğer kanseri ile sigaraya bağlı olmayan akciğer kanserinin birbirinden farklı olduğunu ifade eden uzmanlar, “Her birinde farklı genler değişime uğruyor. Sigara içmeyenlerde genellikle değişime uğrayan gen EGFR’dir. Yeni ve etkili ilaçlar da bu gen hedef alınıp tedavi yürütülüyor” diye açıklıyorlar. 

PASİF İÇİCİLİK ÖNEMLİ

Kadınlarda ve hiç sigara içmeyen kişilerde akciğer kanseri görülmesinin sebeplerinden biri de pasif içicilik. Pasif içicilik akciğer kanseri riskini yüzde 20-30 oranında artırıyor. Dünya çapında yıllık 430 bin ölüme sebep oluyor. Daha da önemlisi bunların yüzde 64’ü kadın. Pasif sigara içiciliğinden kaynaklanan bu problemin kadınlar arasında daha yaygın olmasının sebebi ise sigara içen kadın sayısı giderek artsa da, sigara içmeyen bir kadının tütün kullanan bir erkekle evlenme ihtimalinin çok daha yüksek olması. Ayrıca özellikle Anadolu’da evde sınma ve pişirme için odun, kömür ya da tezek kullanılması da kanser gelişiminde önemli etken.