Kanda UIBC Nedir? | UIBC düşüklüğü | UIBC yüksekliği | UIBC'de normal değerler | UIBC düşüklüğü/yüksekliği nasıl normale döner?

UİBC vücudun sağlıklı bir şekilde fonksiyonlarını yerine getirmesinde oldukça etkili bir içeriktir. Konuyla ilgilenenler için,  'Kanda UIBC Nedir? UIBC düşüklüğü, UIBC yüksekliği, UIBC'de normal değerler, UIBC düşüklüğü/yüksekliği nasıl normale döner?' gibi merak edilen her şey haberimizde...

UIBC NEDİR?

Atom numarası 26, kütlesi 55,8 gram olan demir, vücutta oksijeni taşıyan proteinlerin ve enzimlerin yapısında bulunur.

Demir, peroksidazlar ve sitokromlar gibi oksidatif reaksiyonları katalizleyen enzimlerde, enzim molekülünün integral parçası veya kofaktörü olarak bulunur. Gıdalarla vücuda alınan demir “hem” veya “non-hem” demiri şeklinde bulunur. Bu iki formun emilimi birbirinden farklıdır.

İnsan kanında doymamış demir bağlama kapasitesine UİBC (Unsaturated Iron Binding Capacity) denir. UIBC(Unsaturated Iron Binding Capacity), demirle doymamış yedek demir bağlama kapasitesidir. Doymamış demir bağlama kapasitesi (UIBC), demir mineraliyle ilgili kan testleriyle tespit edilir. Vücuttaki demir miktarıyla ilgili problemleri teşhis etmeye yardımcı olmak için kullanılan testlerden biridir.

İnsandaki demir, vücut fonksiyonlarının sağlıklı bir şekilde yerine gelmesi için çok gerekli olan mineraldir. Bedendeki demirin yaklaşık %75'i, kırmızı kan hücrelerindeki oksijen taşıyıcısı olan hemoglobinin bileşenidir. Hemoglobin, oksijeni akciğerlerden tüm vücut hücrelerine iletmekle kalmaz, kırmızı kan hücrelerine kırmızı renk verir. Kandaki demirin %95'ini transferrin adlı bir protein taşır. Transferrin, bağırsaklar tarafından demiri emip oradan da kan yoluyla vücudun diğer hücrelerine taşır.

Sağlıklı bireylerde transferrin çok daha fazla demir taşıyabilecekken kapasitesinin ancak üçte birini demirle doyurur. Üçte iki kapasitesi halen boştur, yani demirle doymamıştır. Demirle doymamış bu yedek demir bağlama kapasitesine ise UIBC diyoruz.

UIBC YÜKSEKLİĞİ NEDİR?
UİBC seviyesinin yüksek olması da demir miktarı ile bağlantılı bir durumdur. Demir eksikliğine bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Bu durumun etkili olmasında beslenme birincil etkendir. Yanlış beslenme direkt olarak kanın içeriğindeki maddeleri etkilemektedir. Demir bakımından yetersiz beslenme sonucunda UİBC yüksekliği ortaya çıkmaktadır. Beslenme düzeninde düzenli demir alımına dikkat edilmelidir. Demir vücuda sağlıklı şekilde alınsa dahi vücutta karşılaşılan zorluklar, UİBC sorunlarının yaşanmasına neden olmaktadır. Demirin sağlıklı şekilde emilmesi gerekmektedir. Demir emiliminde yaşanan problemler UİBC miktarını yükseltmektedir.

UIBC YÜKSEKLİĞİ NEDENLERİ
Beslenmede demir eksikliği
Demir emilimi problemi yaşama
Kansızlık yani demir eksikliği anemisi
Doğum kontrol haplarının kullanılması
Gebeliğin son zamanları
Karaciğerde meydana gelen akut hasarlar
Akut hepatitler
Kan kaybının yaşanması
Kırmızı kan hücrelerinin aşırı miktarda üretilmesi anlamına gelen polisitemia hastalığı
Kırmızı kan hücrelerinde hemoglobin miktarının az olması

UIBC DÜŞÜKLÜĞÜ NEDİR?
UIBC düşüklüğünün birçok nedeni olabilir. Kanda bulunan ve hayati önem taşıyan demirle ilgili bir kavram olan UİBC genel sağlık hakkında da ipuçları vermektedir. Kanda bulunan miktar, bu bakımdan önem taşımaktadır.

UIBC DÜŞÜKLÜĞÜ NEDENLERİ
Yetersiz beslenme
Demir birikimine bağlı olarak ortaya çıkan kansızlık
Bazı kansızlık türleri
Iltihaplanma
Karaciğer hastalığı
Hemokromatozis (Demirin, “hipofiz bezi, eklemler, deri, kalp, karaciğer, pankreas gi­bi” birikerek bu organlar­da işlev kaybına neden olması hastalığına Hemokromatozis denir.)
B12 vitaminin sindirim sisteminde emiliminin bozulması
Akdeniz anemisi yani talasemi
Siroz hastalığı
Nefrotik sendrom (İdrarla protein kaybına neden olan böbrek hastalığı)
Kronik enfeksiyon veya hastalık
Hemolitik anemi
Sideroblastik anemi
Nefrotik sendrom
Kronik enfeksiyonlar
Vücutta sık sık iltihaplanma yaşanması
Demir toksisitesi
Demir aşırı yüklenme veya zehirlenme gibi transferrin doygunluğu, demir eksikliği ile azalır ve fazla miktarda demir olduğunda artar.

UIBC NORMAL DEĞERLERİ
Doymamış demir bağlama kapasitesi (UIBC), radyoaktif demir veya spektrofotometrik yaklaşımlar kullanılarak ölçülür. UIBC ve plazma demirinin toplamı, toplam demir bağlama kapasitesini gösterir (TIBC). [1] TIBC’nin doğrudan ölçümü de yapılabilir. Demir bağlama kapasitesi referans aralığı 255-450 μg / dL’dir.

Doymamış Demir Bağlama Kapasitesi (UIBC) normal değerleri:

Çocuklarda: 120-300 µg/dL  Erişkinlerde: 110-325 µg/dL’ dir.

Demir eksikliğinde UIBC artarken, demir fazlası olan hemakromatoz, fazla demir alınması ya da demir zehirlenmelerinde UIBC azalır.

UIBC YÜKSEKLİĞİ YA DA DÜŞÜKLÜĞÜ NASIL NORMALE DÖNER?
UIBC yüksekliğinden veya düşüklüğünden muzdaripseniz, bir dahiliye uzmanına başvurmalısınız. Doktorunuz size çeşitli testler uygulayacak, sorunu tespit edip ona göre bir tedavi gerçekleştirecektir

UIBC TEST SONUÇLARI
Yüksek UIBC, TIBC veya transferrin normalde demir eksikliği olduğunun göstergesidir ( gebelik ve doğum kontrol hapları da bu seviyelerde artışa neden olabilir. Düşük UIBC, TIBC veya transferrin durumları genellikle vücudunda çok miktarda demir bulunan insanlarda rastlanan bir durumdur.