Emeklinin korkulu rüyası: Destek prim borcunun maaştan kesilmesi
Soru: "Ben 30 Nisan 2002 tarihinde emeklilik dilekçesi verip SSK'dan emekli oldum. Daha sonra 17 Mart 2003 tarihinde bir limitet şirketin yüzde 25 hissesini aldım. Şirketteki hissemi bu ay devrettim. Şu ana kadar SGK'ya destek primi kesintisi için başvurmuş değilim. Bana ne önerirsiniz?"
TİCARET YAPAN EMEKLİNİN MAAŞINDAN DESTEK PRİMİ KESİLİR
Emekli olduktan sonra ticari faaliyette bulunan emekli kişilerin maaşlarından destek primi kesilmektedir. Maaştan destek primi kesintisini gerektiren ticari faaliyet ise çeşitlidir. Öncelikli olarak, hisse oranı çok düşük dahi olsa limitet şirkete ortak olan, anonim şirketin hem ortağı hem de yönetim kurulu üyesi olan, gelir vergisi mükellefi olan, gelir vergisinden muaf esnaf olan emeklilerin maaşlarından destek primi kesintisi yapılması gerekir.
Reform Yasasının yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008 tarihinden önce yönetim kurulunda görev almasa dahi anonim şirketlerin kurucu ortaklarından da destek primi kesilirdi. Artık anonim şirket kurucu ortaklarından destek primi kesilmiyor. Burada vergiden muaf küçük esnaflarımız için özel bir düzenleme hakkında bilgi vermek istiyorum. Vergiden muaf esnafların, kayıtlı oldukları meslek teşekküllerinden muafiyet belgesi almaları ve bu belgeyi SGK'ya ibraz etmeleri halinde destek primi kesintisi kaldırılır. Muafiyet belgesi ise aylık faaliyet gelirlerinden bu faaliyetine ilişkin masraflar düşüldükten sonra kalan tutarı, aylık brüt asgari ücretin altında kalanlara verilir. Özellikle hatırlatmamda yarar var. Şirketi tasfiyeye giren emekli ortakların SGK'ya yazılı müracaat etmeleri halinde, tasfiye başlama tarihi itibariyle maaşlarındaki destek prim kesintisi kaldırılır. Bu nedenle faaliyetsiz şirketlerin ortaklarının şirket tasfiye sürecini başlatmaları menfaatlerine olur.
DESTEK PRİM ÖDEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ ÖNCE BAĞ-KUR EMEKLİSİNE GELDİ
Destek primi ödeme yükümlülüğü ilk olarak 8 Eylül 1999 tarihinde Bağ-Kur emeklilerine geldi. Bağ-Kur emeklilerinin destek primi ödemesi 1 Ekim 2008 tarihine kadar maaşlarından yüzde 10 oranında kesinti yapmak suretiyle tahsil edildi. Daha sonra 2 Ağustos 2013 tarihinde, diğer sosyal güvenlik kurumlarından yani SSK, Emekli Sandığı veya Banka ve Borsa Sandıklarından emekli olup vergi mükellefi olanlar için de destek primi ödeme yükümlülüğü geldi. Son olarak 28 Ocak 2004 tarihinde diğer sosyal güvenlik kurumlarından emekli olup limitet şirketlere ortak olan, anonim şirketlere kurucu ortak olan veya anonim şirkete kurucu ortak olmamakla birlikte sonradan anonim şirkete hem ortak hem de yönetim kurulu üyesi seçilenler için de destek primi ödeme yükümlülüğü başladı. 1 Ekim 2008 tarihine kadar Bağ-Kur dışındaki kurumlardan emekli olanların destek primleri maaşlarından kesilmedi. Bu kişiler her ay içinde bulundukları aydaki Bağ-Kur 12'nci basamak gelirinin yüzde 10'unu destek primi olarak yatırmakla yükümlü tutuldu.
Ticari faaliyet içinde bulunduğu için maaşından destek primi kesilmesi gereken Bağ-Kur emeklileri ile her ay Bağ-Kur 12'nci basamak gelirinin yüzde 10'u kadar destek primi yatırmakla yükümlü olan diğer emekliler bu yükümlülüklerini gerek bilmediklerinden gerekse ihmal ettiklerinden ciddi miktarlarda borç yükü altına girdiler. 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren destek priminin her ay dışarıdan yatırma uygulaması kaldırıldı ve maaştan kesinti dönemi başladı. Bu kesinti 2008 yılında maaşın yüzde 12'si, 2009 yılında 13'ü, 2010 yılında 14'ü, 2011 yılından itibaren de yüzde 15'i oldu.
DESTEK PRİM BORÇLULARI AFFI KAÇIRMASIN
İster Bağ-Kur emeklisi olduğu için maaşından destek primi kesilmesi gereken, isterse SSK, Emekli Sandığı veya Banka ve Borsa Sandık emeklisi olduğu için 1 Ekim 2008 tarihi öncesi için her ay dışarıdan destek primi ödeme yükümlüsü olup 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren maaşından destek primi kesilmesi gereken emekliler için bir fırsat doğacak. Belki de bu son bir fırsat olacak. Bu nedenle bu durumda olan emeklilerin Mayıs ayında çıkacak olan destek primi borç yapılandırmasına başvurmaları borcun faizi yarıdan aşağıya ineceği için menfaatlerine olacak. Halihazırda birikmiş borcu maaşlarından yüzde 25 oranında kesilmeye başlayan emekliler de bu yapılandırmayı takip ederek hemen yapılandırma başvurusu yapsınlar.
Okurumuza tavsiyemiz, şirket ortaklığının başladığına ilişkin ticaret sicil gazetesi ile ortaklıktan ayrılacak ise ortaklıktan ayrılmaya ilişkin sicil gazetesini hazır edip yapılandırma çıkar çıkmaz önce destek primi tescili ardından borç yapılandırma müracaatı yapmasıdır. Çünkü bu destek prim borcu okurumuzun karşısına er ya da geç mutlaka çıkacaktır.