Seyyid Mesud Kanâvî

"Şâfiî mezhebinde, meskun saha dışında kalan arazi, çöl ve bahçe gibi yerlerde Cuma namazı kılınmaz."

Seyyid Mesud Kanâvî hazretleri Mısır'da yaşamış Şâfiî fıkıh âlimlerindendir.

1205 [m. 1790] senesinde yazdığı Feth-ur-rahîm kitabında, Şâfiî mezhebinde Cuma namazının sıhhat şartlarını şöyle nakleder: 


1- Cuma namazının şehir veya köyde, meskun saha içinde kılınması. Şu halde meskun saha dışında kalan arazi, çöl ve bahçe gibi yerlerde Cuma namazı kılınmaz. Devamlı çadırlarda yaşayanların, çadırları sahasında Cuma namazı kılınamaz.

2- Cuma namazının, Müslüman, akıllı, baliğ, hür, erkek, mukim olan en az 40 kişi ile kılınması. Bu itibarla bir köyde bu şartları taşıyan 40 erkek yoksa, onlara Cuma namazı farz değildir ve orada Cuma namazı kılınamaz. Bu şartlardan birini taşımayan mesela mukim, yani yerli olmayıp dışarıdan gelen yüzlerce yolcu orada toplansa bile, Cuma namazını kılamazlar.

3- Cuma namazının öğle namazının vaktinde kılınması.

4- Cuma namazına, geç kalıp, ancak ikinci rekate yetişen kimse, Cuma namazına yetişmiş olur. Fakat ikinci rekatin rükuundan sonra mesela teşehhüdde, imama yetişen kimse, her iki rekati de kaçırmış olur. Böyle bir kimse, imam selam verince kalkıp dört rekatlik öğle namazını tamamlar.

5- Birden fazla camide Cuma namazı kılınan yerde, Cuma namazından sonra, ayrıca öğle namazını kılmak.

6- Cuma namazından önce hutbe okumak. Kendisine Cuma namazı farz olan kimsenin, Cuma günü fecir doğduktan sonra, yani sabah namazının vakti girdikten sonra ve Cuma namazından önce yolculuğa çıkması haramdır. Ancak yol üzerinde Cuma namazı kılınan bir yere yetişip orada kılması mümkün ise, Cuma namazından önce yola çıkabilir.

Hutbe, Cuma namazının şartlarındandır. Hutbenin sahih yani geçerli olmasının şartları şunlardır: Hutbenin iki tane olması ve öğle namazı vaktinde okunması, bütün rükünlerinin Arapça olarak okunması. Hutbe rükünleri arasında, iki hutbe arasında ve hutbeler ile namaz arasında hafif iki rekat namaz kılınabilecek kadar ara verilmemesi. Hutbenin ayakta okunması. Hutbenin bütün rükünlerinin, Cuma namazının sıhhati için aranan şartları taşıyan, en az kırk kişiye işittirecek kadar yüksek bir ses tonu ile okunması. Hatibin, iki hutbe arasında biraz oturması. Bu oturuşun, bir İhlas sûresi okunacak kadar sürmesi sünnettir. Hatibin erkek olması. Hutbenin, Cuma namazından önce okunması.