Moskova'da olan Moskova'da kalmaz!

Hakkında defalarca yazı dizisi yapıldı, binlerce TV programı hazırlandı. Şimdi aynı şeyleri tekrar etmeye gerek yok: Kızıl Meydan şöyle, Kremlin böyle... Bir iş gezisi için gittiğim bu güzel şehirde mümkün olduğunca günlük hayata dair notlar edinmeye çalıştım. Aklımda yüzlerce soru... İnsanlar ne yer ne içer, hayat ucuz mu, kadınlar gerçekten erkenden çöküyor mu, öğrenci ve öğretmen olmak nasıl vs... Lafı fazla uzatmadan 10 soruda Moskova'yı anlatayım. Hadi buyurun... nbsp;
10 SORUDA MOCKBA
1- Yaşanılır bir şehir mi?
Aslında uluslararası kamuoyu şirketlerinin "en yaşanabilir şehir" araştırmalarına göre yaşanmaz! Çünkü listede kendine çok gerilerde yer bulabilen bir yer Moskova. Ama halka sorduğumda "Evet yaşanabilir" cevabını aldım. Bana sorarsınız da cevap aynı. Hele İstanbul'daki karmaşaya alışan biri için hiç de zor değil. Zaten yaklaşık 15 milyon kişi de (2010 sayımlarına göre nüfus 11 milyon) benimle aynı düşüncede olsa gerek ki Moskova'ya yerleşmiş. nbsp;
2- Trafik ve ulaşım derdi var mı?
Moskova demek metro demek. Dünyanın en yoğun işleyen metro ağına sahip. Eşsiz mimarisi de cabası... 15 milyon kişinin 10 milyonu ulaşımda metroyu kullanıyor. Bu rakam günlük. İnsanlar itiş kakıştan bıkmış vaziyette. Yine de vazgeçilmez. Tek seferlik metro biniş kartı 50 ruble (2.40 TL). 30 gün limitsiz toplu taşıma imkanı sağlayan pasonun fiyatı 2000 ruble (81 TL). Metro dışında otobüsler de var. Buna rağmen trafik İstanbul'dan beter. Üstelik yollar çok geniş. Neredeyse 8 şeritten aşağı yol yok. Gerçi son yaşanan ekonomik krizden sonra biraz rahatlamış. nbsp;
3- Hayat ucuz mu?
Dünyanın en pahalı şehirleri arasında. Gelir adaletsizliği burada da var. Benzin birkaç ay öncesine kadar 1 dolarmış. Ruble krizi sonrası iki katına çıkmış. Yollarda kötü araç görmek zor. Cipler, lüks araçlar cirit atıyor. Otomobil fiyatları Türkiye'ye nazaran çok daha ucuz. 1+0 dairelerin kirası eğer metroya yakınsa 600 dolardan başlıyor. Küçücük evde iki ailenin kaldığı da oluyor. İki kişilik bir ailenin kışın doğal gaz, elektrik ve su masrafı ortalama 65 dolar. Isıtma merkezi sistem. Doğal gaz doğal olarak ucuz. Büyük sitelerin etrafı dev doğal gaz borularıyla döşeli. nbsp;
4- Öğretmen rahat geçinebilir mi?
Öğretmen maaşları 60 bin rubleden başlıyor. Kriz öncesi bu rakam 2 bin dolara tekabül ediyordu. Develüasyon sonrası bin dolar. Evli bir öğretmen çocuğu da yoksa ve ev kendine aitse çok rahat geçinebilir. nbsp;
5- İnsanlar nasıl? Kaba mı, nbsp;nazik mi, sıcakkanlı mı?
Dışarıdan kaba ve soğuk olarak bilinirler; tabii ayıkken... Yıllardır Moskova'da yaşayan bir Türk, bu soruya şu cevabı verdi: "10 yıldır aynı evde oturuyorum, aynı marketten alışveriş yapıyorum. Market çalışanları her alışverişe geldiğimde aynı soğuklukta. Sanki oraya ilk defa gelmişim gibi davranıyorlar. Köpeğe çok düşkünler. İnsanlara köpekleri kadar değer vermiyorlar." Trafikte ise, kibarlar. Bir kere bile korna sesi duyamazsınız. Yayalara çok saygılılar. Türkiye'deki gibi yol vermeme gibi kötü özellikleri yok. Borçlarına çok sadıklar. Siz unutsanız bile yıllar sonra karşınıza çıkıp borçlarını mutlaka ödüyorlar. Çift sayıları uğursuz sayıyorlar. 100 değil 99 çiçek verirler mesela...
6- Irkçılık var mı?
Hem de nasıl! Esmerleri bile zenci sayıyorlar. Argoda kötü anlama gelen ifadeler kullanıyorlar. Türklere bakış açıları daha iyi ama çok da olumlu olduğunu söyleyemem.
7- Şehir temiz mi?
Kaldırımlar inanılmaz temiz. Adeta "Bal dök yala" misali. Yerlerde bir tek çöp, izmarit vb. şeyleri görmek mümkün değil. Üstelik etrafta çöp kutusu olmamasına rağmen.
8- Toplumda kadının rolü?
Ataerkil bir yapıdan anaerkil bir yapıya geçilmiş. Kalabalık ailelerde başrol anneannenin. Sülaleyi onlar yönetiyor. Evde kadının sözü daha çok geçiyor. Zaten nüfusun yarıdan fazlası kadın. Rus kadınları çok fedakâr. Erkeği ise, çok fazla içiyor ve sadakatsiz. Kadınlar her alanda çalışıyor. İnşaatta çalışırken bile görmem mümkün. Bunda 2. Dünya Savaşı'ndan sonra erkek nüfusunun azalmasının etkisi büyük. Rus erkeklerinin ortalama ömrü 56. Karşı cinste ise 75. Enteresan bir bilgi daha. Evlenip çocuk yapan kadınların birçoğu eşini boşuyor. nbsp;
9- Erken mi çöküyorlar?
Bu tam bir şehir efsanesi. Rus kadınların güzellikleri dünyaca ünlü. Her daim bakımlı ve şıklar. İzun boylular, fizikleri düzgün. 40'ından sonra her kadın gibi yaşlanıp kilo alıyorlar. nbsp;
10- Havası nasıl? nbsp;
Soğuk hem de çok... Kuru ayazı bizim Ankara'yı andırıyor. Yazın ise, 3 ayda ortalama sıcaklık 30 derece. Unutmadan, yemekleri de bize yabancı değil. Gidince aç kalmazsınız.

METRODAKİ HOROZA DOKUNAN PARA KAZANIYOR!
Moskova Metrosu, dünyanın en eski ve büyük metrolarından biri. Stalin tarafından 1931'de inşası başlamış. Tarihî dokusu ve sanat dolu yapısıyla özelikle turistlerin ilgisini çekiyor. Yeni yerleşim bölgeleri için ilave inşaatlar sürüyor. Kızıl Meydan'daki istasyonda yer alan horoz heykelinin ayrı bir anlamı var. İnsanlar horoza dokunup para diliyor.

NOSTALJİK nbsp;DEĞİL
Gücünü yol boyunca asılı olan elektrik hattındaki iki kablodan alan troleybüsler (elektrikli otobüs), Moskova'da çok popüler. Üstelik bunu nostaljik amaçlı da yapmıyorlar. nbsp;



BORİS YELTSİN'İN MEZARI
Nazım Hikmet ve Yeltsin'in kabirlerinin de bulunduğu Novodeviçi Mezarlığı, bir nevi VIP mezarlık. Mezar taşlarında fotoğrafların yanı sıra büstler de var.

7 KULELER
1950'lerde yapılan 7 kulelerden biri Moskova Devlet Üniversitesi binası. İki tanesi otel. Dördüncüsü Dışışleri Bakanlığı. Beşincisi iş merkezi. Son ikisi ise, konut. Fotoğraftaki Dışişleri Bakanlığı; 27 katlı, 170 metre. Bakanlık hariç diğerleri ziyarete açık. nbsp;
İLGİNÇ NOTLAR...
Sakızdan

limuzine
-Komünizm döneminde ve yeni devletin kuruluşunun ilk yılllarında sakız çok değerliymiş. Öyle ki, biri 2 gün çiğnediği sakızı arkadaşına verdiğinde karşıdaki dünyaları almış kadar sevinirmiş. Tabii zamanla vahşi kapitalimizin pençesine düşen ülkede anlayışlar da değişmiş. Biraz sonradan görmelik de var. Bir zamanlar bir sakıza tav olan kızlar şimdi gelin arabası olarak mutlaka limuzin istiyor. nbsp;
-Türk dizilerini çok seviyorlar. Özellikle Muhteşem Yüzyıl'a bayılıyorlar. Dizi geçen hafta final yaptı. Ama asıl beğenilen Osmanlı Devleti değil dizideki entrikalar ve kıyafetler... Şimdi, Türkiye'de pek tutmayan Kıvanç Tatlıtuğ'un başrolünde yer aldığı Kurt Seyit ve Şura dizisi ekranlarda dönmeye başladı. Bakalım orada tutacak mı?
-Doğum günü kutlamak ayrı bir dert! Çünkü bütün masrafı o gün doğan kişi karşılıyor. Tek kazancı aldığı hediyeler... Kadınlar Günü'nün ise ayrı bir önemi var. Herhangi bir hediye almayan ya da tebrik etmeyen azarı yiyor. Yolda tanımadığı biri bile kutlasa çok seviniyor.
-Restoran ve kafe gibi yerlere (herhangi bir yasa yok ama) paltoyla girmek yasak! Mutlaka vestiyere bırakmak zorundasınız. nbsp;
-Ruslar okumuş toplum. Gazete tirajları da kitap okuma oranı da yüksek. Ama okunan kitapların kalitesi tartışılır. Opera veya tiyatro vazgeçilmez. Kadınlar herhangi bir gösteriye giderken yanlarında yedek ayakkabı götürüyor. Salona girerken ayakkabı değiştiriliyor. nbsp;

-Rus lider Vladimir Putin'in seveni kadar nefret edeni var. Fakat Ukrayna krizinde Putin'i destekleyen fazla; ülkede cepleri yakmasına rağmen...
-Gazeteciler üzerinde büyük baskı var. Anlayacağınız basın özgür değil. Halk haberleri federal televizyondan öğreniyor.

MOCKBA
Rusça'da Moskova böyle yazılıyor. nbsp;
nbsp;
HAZIRLAYAN: TALİP KARAKAŞ