HAYIRLI RAMAZANLAR

__:__:__

Yön bulduran gelenek: Obo

Düzenleyen: /
Yön bulduran gelenek: Obo
Elazığ, Obo, Haber

YAŞAM Haberleri

Taşların üst üste konulmasıyla yapılan 2-3 metre yüksekliğindeki, tepesinde bir öküz ya da at kafatası iskeleti bulunan yapı, kırsalda yolcu ve çobanların yön bulmasını sağlıyor.

Elazığ’ın Keban ilçesine bağlı Nimri köyünün sakinleri, yörede “kulluk” olarak adlandırılan ve yön bulmaya yardımcı olduğu belirtilen unutulmuş “obo” geleneğini yeniden canlandırıyor. Bozkırlarda koni şeklinde toprak yığınından, dağlık alanlarda ise taşların üst üste konulmasıyla yapılan “obo”, 2-3 metre yüksekliğinde, tepe noktasına genelde ölmüş bir hayvanın baş iskeleti yer alan dik yapılardan oluşuyor. Eski çağlarda farklı medeniyetler tarafından mezar anıtı, merasim alanı, adak yeri, yön işareti olarak ya da dinî ritüellerde kullanılan obolar, farklı toplumlarda ovo, ova, oba, inuksuk gibi isimlerle de anılırken Elazığ çevresinde “kulluk” olarak adlandırılıyor. Nimri köyü sakinleri, 40 yıl öncesine kadar yolcuların ya da çobanların sert kış mevsiminde veya sisli havada yön bulması için kullandığı ancak zamanla yıkılan ve unutulan kullukları tekrar ayağa kaldırmak için çalışma başlattı.

ORTA ASYA’DAN GELDİ
Köy sakinlerinden Kemal Öztürk, geçmişte Nimri Dağı eteklerinin “kulluklar”la dolu olduğunu, bu geleneğin köylerine Orta Asya Türkleri aracılığıyla geldiğini tahmin ettiklerini belirtti. Öztürk, şunları kaydetti: “Eskiden köyümüzde, hemen hemen her dağın tepesindeki önemli noktalarda kulluklar vardı. Özellikle Fırat Nehri ile köy arasındaki gidiş gelişlerdeki kaybolma tehlikesine karşı kullanılmışlardı ancak zamanla bakımsızlıktan yıkıldılar.”
Geçmişte köyün bir parçası olan ancak insanların kentlere göç etmesiyle unutulan geleneği gün yüzüne çıkarmak istediklerini, bunun için köy çevresine el birliğiyle yeni kulluklar yaptıklarını aktaran Öztürk, “Köyümüz Nimri’de 40 sene öncesine kadar kulluklar vardı. Bu yok olan kulluk geleneğini yeniden canlandırıyoruz” dedi. Nimri Dayanışma Derneği Başkanı Mine Tandehmen de “Birçok gelenek ve göreneğimiz unutulmaya yüz tuttu. Sadece yaşlılarımızda kaldı bazı eski bilgiler. Bizler de olabildiğince bunları kayıt alıp yeni kuşaklara aktarmaya çalışıyoruz” diye konuştu.

SANATSAL ÇALIŞMA
Mimar Özgül Öztürk de kullukların ilginç görüntüleriyle dikkati çektiğini belirtti. Yaptıkları kulluklardan birinin tepe noktasını sembolik olarak öküz başı iskeleti ile süslediklerini anlatan Öztürk, bir kulluğun yapımında 1,5 ton taş kullanıldığını kaydetti. Öztürk, Kanada, Portekiz ve İsviçre gibi ülkelerde kullukların sanatsal çalışma olarak da yapıldığını vurguladı.

Düzenleyen:  - YAŞAM
UYARI: Küfür, hakaret, bir grup, ırk ya da kişiyi aşağılayan imalar içeren, inançlara saldıran yorumlar onaylanmamaktır. Türkçe imla kurallarına dikkat edilmeyen, büyük harflerle yazılan metinler dikkate alınmamaktadır.
Sonraki Haber Yükleniyor...