İsmail Hakkı Bursavî "kuddise sirruh" -1-

Bu zat bir sohbetinde buyurdu ki: (Ey insan, "Alçak gönüllü" ol ki, Rabbimiz etsin ihsan. Zira Allah sevmiyor, kibirli olanları, Ve hatta rahmetinden uzak eder onları. Bilhassa büyüklere lâzımdır saygı, edep, Zaten halis müslüman, mütevazı olur hep. "Edeb"in bir tarifi, "İtiraz etmemek"tir, Büyüklerin sözüne "Baş üstüne" demektir. Bu nefsi en ziyade tahrip eden de yine, Hemen "Peki" demektir büyüklerin emrine. Zira bu azgın nefis, hep "Hayır" demek ister, Mütevazı olursa, "Peki" deyip söz dinler. Her kim Hak tealaya tam kulluk eder ise, Gayriye kul olmaktan kurtulur böyle kimse. Her kim murad ederse, eğer ki hürriyeti, Rabbine daha fazla yapsın o ibadeti. Çünki asıl hürriyet, "Allah'a kul olmak"tır, Nefse ve insanlara kulluktan kurtulmaktır. "Güzel ahlak" şudur ki, görse de eza, cefa, Sabredip, karşılıkta bulunmaz hiç bir defa.) Biri de kendisinden isteyince nasihat, Buyurdu: (Az da olsa, nefsine verme fırsat. Sen onu meşgul et ki hep hayırlı şeylerle, Yoksa o meşgul eder seni günah işlerle. Allah'tan başkasına bel bağlarsa bir insan, Ona bütün kapılar kapatılır o zaman. Yetmiş perde çekilir Rabbiyle arasına, Kolayca kavuşamaz o hiçbir arzusuna.) Bir gün de buyurdu ki: (Ölüm, kabir, kıyamet, Hepsi de hakikattır ve vuku bulur elbet. Ahirete inanmak, Allah'a iman gibi, Müslüman olmak için mühim şarttır tabii. Her kim ki ahirete iman eylememiştir, Allahü tealayı inkar etmiş gibidir. "Kabir azabı" ile, vardır kabir sıkması, Buna da her mü'minin lazımdır inanması. Kabirde "Münker-Nekir" adında iki melek, Çok korkunç bir şekilde, her mevtaya gelerek, Belli bazı şeyleri sual edeceklerdir, Kabir suallerine cevap vermek bir derttir. "Kıyamet günü" dahi, elbet bir gün olacak, Gökler parçalanacak, yıldızlar dağılacak. Bu yeryüzü ve dağlar, toz olup savrulurlar, Parça parça olur ve sonra da "Yok" olurlar. Bu, Kur'anı kerimde, haber verilmektedir, Bunlara inanmayan, "Küfre" kaymış demektir. Bunlara her müslüman inanmalı muhakkak, Yoksa Allah korusun küfre kayar o mutlak.)