Damak şenlendiren Azerbaycan mutfağı

Azerbaycan halklarının kültürü değişik coğrafi, tarihî, dinî ve sosyal etkenlerden tesir alarak şekillenmiş ve folklorik kültürlerin özel bir çeşidini oluşturmuştur. Azerbaycanlılar, Farslar, Kürtler, Asuriler ve Ermenilerin kavmî ve dinî özelliklerine göre kendilerine has gelenekleri vardır. Eskiden beri Azerbaycan'dan geçen tüm seyyahlar Azerbaycan'ı hep şiir ve sanat diyarı olarak adlandırmışlar.  

BAKÜ, ülkenin başkenti ve Azerbaycan’ın en önemli kültür, ticaret ve liman kenti. Hazar Denizi’nin batı kıyısında yer alan Bakü, yıl içerisinde sürekli rüzgârlı olduğu için yerel halk tarafından ‘RÜZGÂRLI ŞEHİR’ anlamına gelen ‘BAKI’ ismiyle anılmış. Oldukça köklü bir geçmişe sahip olan Bakü’de UNESCO’nun Dünya Mirası Listesi’ndeki Old City, Kız Kalesi ve Şirvanşah Sarayı, Taza Pir Camii, Şehitler Yolu, Rostropovich Müzesi, Tarih Müzesi, Bakü Bulvarı, Nizami Caddesi ve Havuzlu Meydan’ı görmek gerekiyor. 

DEVLET KORUMASINDA

Başkent Bakü’nün 90 kilometre batısında yer alan GOBUSTAN şehri; antik mağaralar, kalıntılar, çamur volkanları ve grizu kayası oluşumları ile sıra dışı bir yerleşim. Bölgedeki dağlar Büyüktaş, Küçüktaş, Jıngırdağ ve Yazılı Tepe devletin koruması altında. Çok eski kaya oymalarının çokluğu ve kalitesi sebebiyle “OLAĞANÜSTÜ EVRENSEL DEĞER” olarak kabul edilerek UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alındı. Gobustan’daki kaya oyma ve resimleri tarih öncesi Orta Çağ dönemlerindeki avcılık, hayat, hayvanlar ve bitki örtüsü hakkında önemli bilgiler veriyor. 

Hazar Denizi’ne 10 kilometre uzaklıkta yer alan bir Azerbaycan şehri olan Haçmaz (Xaçmaz) ise Bakü’ye 150 kilometre uzaklıkta. Haçmaz, kumsalları ve ormanlarıyla Azerbaycan’ın en turistik yeri. Haçmaz’da Bronz Çağı’ndan kalma Sarkartapa arkeoloji alanı, tarihî Khudat Kalesi, dördüncü yüzyıldan kalma Kafkas Arnavut (Alban) Camii, on altıncı yüzyıldan kalma Şah Abbas Medrese ve Camii, Demir Kapısı erişilmez yönü ile ünlü olan Derbent Kalesi, gezilecek yerler arasında. Khacmaz, turistik ve kültürel bakımdan oldukça zengin bir yerleşim yeri. Şehirde, birçoğu 15 ve 16. yüzyılda yapılan cami, kilise ve müze gibi turistik yapılar da bulunuyor.  

Azerbaycan yemekleri ve mutfak kültürü, içinde bulunduğu coğrafyanın bütün zenginliklerini sergiler. 

HAMUR İŞİ ÖN PLANDA

Azerbaycan mutfağı, Anadolu Türk mutfağıyla birçok yönden ortak özelliklere sahiptir. Azerbaycan’da özellikle etli, sebzeli ve hamur işli yemekler beslenme kültürlerinin temelini oluşturuyor. Çorba ve pilav çeşitlerinin büyük bir zevkle tüketildiği Azerbaycan mutfağında farklı tariflerle yapılan 100 çeşitten fazla pilav türü var.  Dolma ve sarmanın da 30’dan fazla türü damakları şenlendiriyor. 

Kuşkusuz tarihî İpek Yolu’nun bunda rolü büyüktür. Tarihî İpek Yolu sadece tüccarların değil, aynı zamanda doğudan batıya ve batıdan doğuya bilgelerin, orduların, fikirlerin, dinlerin ve kültürlerin de yolu olmuştur. Azerbaycan mutfak kültürü özellikle komşu Kafkas, Türk, İran, Arap, Çin ve Hint mutfaklarından etkilenmiştir.  

Azerbaycan coğrafyasında hüküm sürmüş İran, Osmanlı İmparatorluğu ve Rus Çarlığı döneminde Azerbaycan halkı Farslar, Türkler ve Kürtlerle hem de Ermenilerle birlikte yaşadı.  Dolayısıyla Azerbaycan yemekleri içinde bütün bu kültürlerin esintilerine rastlamak mümkün. Azerbaycan mutfağının kendine has içecekleri de mevcuttur. BOZA,  ŞALGAM SUYU, AYRAN VE ŞERBET Azerbaycan Türklerinin kendine özgü soğuk içecekleri arasındadır. Öte yandan 16. yüzyılda toplu çay içilen "ÇAYHANALARIN" varlığı bilinmektedir. Kahve daha az tüketilir. 

HER LEZZET AYRI BİR SEREMONİ

MARI VANNA, Rus mutfağına ilgisi olanların ziyaret etmesi gereken bir mekân. 

Öğle yemeği için öneri FİRUZƏ. Bakü’de kebap çeşitleri olsun, düşbere olsun belli başlı yerel yemekleri arasından en farklı lezzetlerden biri de “Şeki Pitisi” FİRUZƏ’de önereceğim lezzetler. Bu yiyeceğin hazırlanışı da sunuşu da bir seremoni. Ayrıca en az beş farklı bölgeden ürünler içeren geleneksel Azerbaycan kahvaltısı veriyor.

Akşam yemeği için öneri SHEKİ RESTORAN, otantik bir dekorasyona sahip. Çorbalarını, piti, kent tavuğu, buzağı etini ve kebabını deneyebilirsiniz. Nataktati adında armut suyu lezzetli. 

Azerbaycan’da piti, düşbere, şah ilavı, yaprak dolması,  levengi, qutab, gence baklavası,  Bakü baklavası, şeki baklavası, kete, şekerbura, şekerçöreği, şor goğal, kırma badam (acıbadem), badambura, ceviz kebabı, Azerbaycan sucuğu,  qoğal ve borucuk mutlaka tadılması gereken yemek ve tatlılar.