Yeni anayasa ancak olağanüstü dönemde yazılır

Olağan dönemde anayasa yapan ülke yok.

Hadi oturalım, konuşalım, tartışalım bir anayasa yapalım.. veya yeni bir anayasa yapalım diyen olmamış.

Ya yıllarca süren iç savaştan sonra olmuş.. Herkesin iflahı kesilmiş, oturup mutabık kalmışlar.

Ya işgalden sonra olmuş.. Bölgemizde onlarca örneği var..

Ya ihtilalden (veya darbeden) sonra olmuş. Bizde hepsine örnek var..

Ya rejim değişikliğinden sonra olmuş.. İran örneği, Irak örneği, Irak'ın kraliyetten sonraki örneği, Libya örneği.. Sovyet örneği..

Örnekler hem çoğaltılabilir hem de detaylandırılabilir.

Bu örnekten sonra şu soruyu soracağım:

Örneği olmayan bir çalışmayı biz nasıl yapacağız?

Bu dönemde kurulan partilerarası komisyon altı aylık çalışma sonunda sadece vatandaşlık tarifinde mutabık kalmıştı. Üç yılın sonunda anlaştıkları maddelerde dişe dokunur bir şey yoktu.

Anlaşamayacakları baştan belliydi. Kamuoyunda beklenti oluştuğu için partiler, hayır demek yerine top çevirip durdular.

...

Peki olağan dönemde yapılan anayasa örneği yok..

Görünürde olağanüstü döneme girileceğine dair bir beklenti (veya temenni) de yok.. Bu iş nasıl olacak?

....

Anayasa iyi olunca işler iyi gitmez.

İşler iyi gidince anayasa da iyi olur.

Onun için anayasa konusu çok hayıflanacağım bir konu değildir.

Birilerinin eski anayasanın iskeletini muhafaza etme arzusu da derdim değil..

Anayasa her şey değildir.

Şartlar değişince anayasa da değişir. Anayasa değişince şartlar değişmez.

...

Anayasa dediğiniz şey nihayetinde bir mutabakat metnidir.

Kimlerin mutabakatıyla olacağı sorusunu sık sık sordum. İkna edici bir cevap alamadım. Biz daha kimin mutabakatının aranması gerektiğini bilmiyoruz. Kamuoyu olarak bilmiyoruz.

Bu işin tarafları bizde net değil.

Teorisi ile pratiği farklı.

Teorik olarak meclisteki iki partinin mutabık kalmasıyla, sayı yeterli ise tek parti kararıyla olacak gibi görünüyor.. Pratikte bir anlamı yok.

Şartlar değişirse anayasayı hazır hâlde önümüzde buluruz.

..

Farzedelim ki HDP barajı aştı, 30-40 milletvekili de oldu. AKP ile yan yana gelince yeterli sayı da bulunabiliyor. Mutabık kalabilecekleri metin bizim arzu ettiğimiz metin olur mu?

Zor görünüyor.

Pirince giderken bulgurdan olma riski bile var. Ne demek bu? Başkanlık, partili cumhurbaşkanlığı hayalleri kurarken, 'hadi eskiye dönelim, yukarıyı sembolik hâle getirelim, cumhurbaşkanını yine parlamento seçsin'e kadar götürüler işi.

...

Bakalım Hakan abi üzerinden ne gibi güzelliklere kavuşacağız? Çözüm sürecine el attığı gibi bakarsınız seçimden sonra yeni anayasa işine de el atar.