Asgari ücret 1500 lira olursa

A -
A +

CHP gelse, emekliye iki ikramiye verebilir mi?
Verir.
Asgari ücreti 1500 lira yapabilir mi?
Yapar.
Teorik olarak mümkün. Peki pratikte faydası ne olur? Bu ekonomik sistem, size verilenden fazlasını söke söke sizden alır. Yarınki 1500 liranın alım gücü, bugünkü 1000 lira kadar olmaz.
Bu hikâye iyi adamlarla kötü adamların hikâyesi değil. Kötü adamlar gidecek, iyiler gelip fakir fukaraya arka çıkacak.
Masallarda olur o.. Bir de Suudiler gibi parayı nereye tıkıştıracaklarını bilmeyenlerin ülkesinde. Yeni adam geldi ferman buyurdu: Çalışanlarıma ve dahi memurlarıma, şu kadar milyar dolar dağıtıla..
...
Ben de bazen masallardaki gibi hayali emir fermanlarla rahatlıyorum. Sık yaptıklarımdan biri şu: Vergi daireleri kapatıla! Türkiye'deki bütün vergi dairelerini kapatıp, defter tutma mecburiyetini ortadan kaldırsanız dahi toplam vergi kaybınız yüzde 30-35 oluyor. Türkiye dolaylı vergilerle ayakta.
Şahsi gelire dayalı sistem, herkesi tek tek vergi mükellefi yapmak Türkiye'nin işine gelmiyor. Herkesin gelir gider karnesi olsun, bir sene boyunca cebine girenler ve cebinden çıkanlar defterinde yazsın.. Bakın o zaman dolaylı vergilere bu kadar ihtiyaç kalıyor mu?
O zaman aç sefil dolaşırken beş yıl içinde dolar milyoneri olanlar paranın kaynağını açıklayabiliyor mu?
Dolaylı vergilerin azalması düşük gelirlilerin sırtındaki yükün azalması demek. Emekli de, büyük sanayici de benzin alırken aynı vergiyi ödüyor.
Türkiye'nin bu sisteme geçmesine daha çoook zaman var. Şahsi gelire dayalı "veritabanı" üretmek emir komuta ile olabilecek iş değil.
....
Her dönemin yeni türedi zenginleri olur. Bizim gibi ülkelerde  dönem zenginliğinin yolu iş yapmaktan, alıp satmaktan, üretmekten geçmiyor. Mutlaka işin bir ucunda kamu olacak, imtiyaz ve kayırma olacak, imar oyunu olacak. Şanslı adam olacaksınız. Siz arsayı aldıktan sonra imar planı değişmiş olacak mesela. Sizin arsaların yakınına TOKİ inşaat yapmaya karar vermiş olacak.
Tam bu konuyla bağlantılı değil ama göleti ve çevresini imara açıp satışa çıkarmak bu işin zirve noktası. Bakalım bu zirve ne zaman aşılacak?
...
Defosu olan rejim, şeffaflığı kaldıramaz. Mesela 70'lerde, 80'lerde, 90'larda biraz öncesinde ve sonrasında Türkiye isteseydi de şeffaf olamazdı. Şeffaf yönetimin olmazsa olmazlarından biri hatta ilki şahsi gelire dayalı veritabanıdır. Bu, dün raflar dolusu defterle oluyordu bugün basit bir yazılımla oluyor. Hani diyorlar ya ekonominin şu kadarı kayıt dışı.. Ne kadarı kayıt dışı ise rejimin de o kadarı kayıt dışı oluyor. Kayıt dışılık sorgusuz sualsiz inisiyatif demektir.
Hesap verebilir hâlde olmanın, hesap sorabilir hâlde olmanın yolu da buradan geçiyor. Yani o zaman herkes herkesten hesap sorabiliyor. Kayıt dışı ve muğlak olunca sadece gücü ele geçiren hesap sorabilir.
Bu konular bugünün konuları değil. 1500 lira muhabbeti hatırlamama vesile oldu.

UYARI: Küfür, hakaret, bir grup, ırk ya da kişiyi aşağılayan imalar içeren, inançlara saldıran yorumlar onaylanmamaktır. Türkçe imla kurallarına dikkat edilmeyen, büyük harflerle yazılan metinler dikkate alınmamaktadır.