HAYALİNİZDEKİ DEVLET

Bazen gidişat insanı yanıltır.

Tıpkı çöldeki ya da fırtınalı havalardaki yürüyüş gibi. İstikametini tespit ettiğini zannedip yürürsün, yürürsün, yürürsün sonra farkına varırsın ki ya aksi istikamete doğru gitmişsin.. ya da dönüp dolaşıp aynı yere gelmişsin.

....

Ben çok fazla meraklısının olduğunu düşünmüyorum. Az sayıdaki insan için soruyorum: 

Size deseler ki;

1-Nasıl bir devlet hayaliniz var?

2-Üç beş sene sonra veya 10 sene sonra rejimiyle, sistemiyle nasıl bir devlet olacağımızı tahmin ediyorsunuz?

Zaman çabuk geçer. Hem hayalinizi bir kenara not edin hem tahmininizi..

....

Bu dünyada parmak kaldırarak devlet kuran hiçbir ülke yoktur. Parmak kaldırmaktan kastım şu: Millet veya temsilcileri toplanıyor. Bir öneri var, oylanıyor:

-Kabul edenler?

-Kabul etmeyenler?

Kabul edilmiştir "Hadi yeni düzenimiz hayırlı olsun" denilerek yeni bir düzene geçen bir tek ülke yoktur.

Hep bizim Kurtuluş Harbini örnek verirler. Akıllarda son safahatı kalmıştır veya özellikle ön plana çıkarılmıştır. Meclis toplanmış, demiş ki;

1-Saltanatı kaldırdık.. Bu aynı zamanda yeni düzen demekmiş.

2-Hilafeti kaldırdık.

3-Yeni düzenimiz hayırlı olsun.

Kayıtlara bakılırsa bazı milletvekilleri mırın kırın etmiş. Ama sonunda razı olup parmak kaldırmışlar. Yeni düzene oy çokluğu ile geçilmiş.

Ne kadar kolay gibi gözüküyor.

Millet, devlet de kurmaz anayasa da yapmaz. Varsa bir tek örneği "işte şu devlet örnek" deyin.

Açıklaması bizi incitir.

Ama incinmeden civarınızdaki ülkelere bakabilirsiniz. Halkın o işlerdeki dahlini görebilirsiniz.

....

Neredeyse 15-20 yıldır bir efsane dolaşıyor ortalıkta. Deniliyor ki, cumhuriyetin 100. yılında yeni bir düzene geçeceğiz. Ben bu efsanenin doğruluk payı olduğunu düşünüyorum.

Bu geçişle kastedilen 98, 99 diye sayıp hadi 100 oldu geçiyoruz diyerek olmaz. Yahut az kaldı birkaç yıl öncesinden hazırlığımızı yapalım diyerek de olmaz.

Kastedilenin şöyle bir şey olduğunu düşünüyorum: 100 yıl öncesinin dengeleri ve şartları bu işte payı ve dahli olanları burada böyle bir düzen kurmaya, böyle bir rejim kurmaya ve bu şartları dikte etmeye zorladı. Aradan geçti 100 yıl.. Şimdi yeni şartlar ve dengeler var. Yapılar her yerde değişecek burada da değişecek. Bu değişikliği parmak kaldırarak yapabilir misiniz?

Yine örtülü açık mutabakatlar olacak.

Görünen görünmeyen kavgalar olacak.

Kavgaların altında başka bir şey olacak.

Ve sonra bir yapı ortaya çıkacak.

O yapıya uygun efsaneler menkıbeler olur-olmaz orasını bilemiyorum. Ama muhtemelen olur. Kurtuluş Savaşında olduğu gibi.

Benim bu yapıyla ilgili tahminim şöyle: Bugün yadırgansa da muhtemelen federatif bir yapı olacak. İsmini başka türlü de telaffuz edebilirsiniz. Yine büyük ihtimalle laik bir yapı olacak. Her dinden, her etnik yapıdan insanların bir arada yaşayabileceği bir yapı. Yargısı çok muteber olacak. Ordusu öyle olacak. Medyası rengârenk olacak.

Bu değişimden önceki üç beş yılla ilgili tahminde bulunamıyorum. Ama varılacak yer konusunda karamsar değilim.