Tekrar sesleniyorum; Kooperatif Marketler bu fiyatlarla faydasız

A -
A +
Sosyal medyada da paylaştım çok ilgi gördü. Yakın komşularımdan biri bize geçen hafta “Elbistan’a gidiyorum, annemi İstanbul’a getireceğim. Elbistan kuru bakliyatta zengindir, bir isteğiniz var mı, gelirken alayım” diye sordu. Elbistan Türkiye’nin en önemli tarım ovalarından biri. Kaliteli ürünleriyle biliniyor. Bu yüzden de siparişimizi verdik. İkişer kilodan nohut, yeşil mercimek ve kırmızı mercimek ile 5 kilo bulgur. Komşuma döndüğünde ödediğimiz para 105 liraydı. İnanamadım önce. Ötesini söyledi komşum. Üreticiden alsaymış daha da ucuz olabilirmiş ama toptancıdan almış. Derhâl aldığım ürünlerin zincir marketlerdeki fiyatlarına baktım. Aynı ürünleri buradaki zincir marketler ve tarım kredi kooperatif marketlerden alsaydım ödeyeceğim para 240 lira ile 265 lira arasında değişmekteydi. Arada neredeyse 150 LİRALIK FARK vardı. Herkesin bu ürünleri getirecek komşusu yok kuşkusuz. Elbette tedarik zincirinin taşımadan kaynaklı bir benzin artı yol parası maliyeti var. Ama tonlarca ürün getirildiği düşünülürse bu paranın kilo başına maliyeti hayli düşük. Asıl sorun aradaki altıya yakın komisyoncu ve onların aldığı komisyonlar.   HEPSİNDEN DE ÖNEMLİ OLAN SAKATLIK   Zincir marketler daha en baştan, tarladayken üreticiden ürünleri topluyor ve depoluyor. Sonra döviz arttıkça depodan çıkarıp çıkarıp yeniden fiyatlayıp etiketlendiriyorlar. Şimdi Tarım ve Orman Bakanlığı bir denetim ordusu kuruyormuş. Bin defa söyledik, asıl müdahalenin bu “serbest fiyat etiketlemesi”ne yapılması gerektiğini. Ama hikmetinden sual olunmuyor tabii.   PEKİ, TARIM KREDİ KOOPERATİF MARKETLER NE YAPIYOR?   Zurnanın zırt dediği yer burası. Haftalardır yazıyorum bu konuda. Tarım Kredi Kooperatif Marketlerin sloganı: TARLADAN SOFRAYA, FABRİKADAN MARKETE… Peki, bu slogan neden hayata geçmiyor orada? Yukarıdaki alışverişimi aktardım size. Tarladan bile değil, Elbistan’daki toptancıdan bana ikişer kilo nohut, yeşil mercimek, kırmızı mercimek ve 5 kilo bulgur 105 liraya geldi. Ama bu ürünlerin Tarım Kredi Kooperatif marketlerdeki toplam fiyatı maalesef zincir marketlerdekinden farksız ve yaklaşık 240 liraya denk geliyor. Üzgünüm ama fiyatlar hiç de UYGUN DEĞİL.O zaman kooperatif marketler neden var?Bu marketler zincir marketlerin ve komisyoncuların domine ettiği ve aşırı pahalandırdığı piyasayı dengelemek ve suni fiyat artışlarını önlemek için kurulmadı mı, kurulmuyor mu? Hollanda’dan bir dostumuz var, İbrahim Kobya adında. Bana bir bilgi notu göndermiş Hollanda ile ilgili.
“Hollanda da, ACTION diye bir mağaza var. Kalitesi görece daha düşük ürünler satıyor ama dediğiniz gibi çok çok ucuz. Yalnızca yiyecek içecek değil. Kablosuz cep telefonu kulaklığından, tuvalet kâğıdına, çamaşır deterjanından, içeceğe, parfümden tornovida, matkabına kadar her şey satılıyor.
Müthiş iş yapıyor çünkü sattığı ürünler, diğer marketlerde en az 1,5-2 katı daha yüksek fiyatlı. Orada yaşıyorum ve ‘İyi ki ACTION var’ diyorum çoğu kez.
Diğer marketlerle aradaki fiyat farkı o kadar belirgin ki dar gelirliler için Action kurtarıcı gibi. Hele çeşit ve kalite bakımından yüksek tutulan zincir marketlerden AlbertHeijn ile karşılaştırıldığında çok daha ucuz.”
Bakın, Hollanda’da bile bu var ama Türkiye gibi sürekli operasyon çekilen bir ülkede nedense böyle bir market bir türlü başarılamıyor. Oradakiler İYİ Kİ ACTION VAR diyebiliyor ama biz maalesef aynı şeyi kooperatif marketler için söyleyemiyoruz.   NEDEN?   Çünkü insan faktörü. Yönetici faktörü. Tamahkârlık ve şimdi burada saymak istemediğim, geçen yazılarımda çıtlattığım başka nedenler. Kısacası ben buradan Tarım ve Orman Bakanlığı duvarına ve dolayısıyla mecburen Sayın Cumhurbaşkanı’mıza sesleniyorum: Tarım Kredi kooperatif Marketlerin bugünkü ürün fiyatlandırması hiçbir amaca hizmet etmiyor.FİYATLAR UYGUN DEĞİL.Tarladan sofraya ise gereği yapılmalı, seçenek sunulmalı ve vatandaş zincir marketlerin pahalılık zincirine mahkûm edilmemeli. Bir yandan Türkiye’nin 2023’e doğru âdeta küresel sermayenin ve içerideki aparatlarının operasyon sahası hâline geldiğini söylüyor, diğer yandan bunu ekonomiyle yapacaklarını bildiğimizi hatırlatıyorsak gereği yapılmalı.
UYARI: Küfür, hakaret, bir grup, ırk ya da kişiyi aşağılayan imalar içeren, inançlara saldıran yorumlar onaylanmamaktır. Türkçe imla kurallarına dikkat edilmeyen, büyük harflerle yazılan metinler dikkate alınmamaktadır.