Bi' gıdım

Bilim dünyası çalkalanıyor! Ölçme sis­temi değişiyor!.. Met­re, ki­lo, sa­ni­ye... "SI­" ile ifa­de edi­len Met­rik Öl­çü Sis­temi 1875 yı­lın­da 48 ül­ke ta­ra­fın­dan im­za­la­nan ant­laş­may­la ta­rif ve ka­bul edil­miş ölç­me sis­te­mi ola­rak dün­ya­nın bir­çok ül­ke­sin­de ya­sal sis­tem ola­rak uy­gu­la­ma­ya kon­muş­tu. An­cak  ta­ti­li­ni yur­du­muz­da ge­çi­ren Ame­ri­ka­lı fi­zik­çi May­kıl Yan­dan­kay­kıl Ulus­la­ra­ra­sı Stan­dart­lar Or­ga­ni­zas­yo­nu­'na göğ­sü­mü­zü ka­bar­tan bir baş­vu­ru­da bu­lun­du. 2017  iti­ba­riy­le Met­rik Sis­tem ye­ri­ni 'yur­dum öl­çü bi­rim­le­ri­'ne bı­ra­kı­yor...

Küt­le bi­rim­le­ri: En boy yük­sek­lik çarp­ma ma­zi­de kal­mış­tır. Ye­ni küt­le bi­rim­le­ri; kol, ba­cak, ka­fa ve nal­dır. "Ko­lum ka­dar ke­fal, ba­cak ka­dar boy, ka­fam ka­dar pat­lı­can, hay­van ka­dar ara­ba­" ör­nek­le­rin­de ol­du­ğu gi­bi geo­met­ri­de de çı­ğır açıl­mış­tır.

Za­man: Da­ki­ka, sa­at, gün ip­tal­dir. Sa­ni­ye, ay­nı isim­de­ki bir ha­nım bi­lim­ci­miz ta­ra­fın­dan bu­lun­muş ola­bi­le­ce­ğin­den ge­çer­li­dir. Di­ğer za­man bi­rim­le­ri; Bu tü­kü­rük ku­ru­ya­na ka­dar: Tak­ri­bi kırk da­ki­ka. Eşek su­dan ge­lin­ce­ye dek: Bah­si ge­çen eşe­ğin test sü­rüş­le­ri hâ­li­ha­zır­da de­vam et­ti­ğin­den he­nüz net­leş­me­miş­tir ama uzun­ca bir za­man­dır. Sit­tin se­ne: Alt­mış yıl, 'çık­maz ayın son çar­şam­ba­sı­' da al­fa ya­ni son­suz­luk bi­ri­mi­dir.

Ağır­lık: Bir cim­cik: Gı­da sek­tö­rün­de kul­la­nı­la­cak (tuz, şe­ker vb.) bi­rim­dir. Bir boy bü­yü­ğü "bi fis­ke­"dir. (Bi fis­ke eşit­tir bi gı­dım) Gâ­vur ölü­sü: Çok ağır.

Uzun­luk: En kü­çük bi­rim "bi­t"­tir. Bi­yo­lo­ji­de sık kul­la­nı­lan 'Pa­bu­ç'­tur. ‘Pa­buç ka­dar dil’ ana­to­mi­nin te­me­li­dir. Aha da bu ka­dar: Es­nek öl­çü­ler ve av­cı­lar, atı­cı­lar için­dir. De­ve ka­dar: İki met­re ve üze­ri. Apart­man bo­yu: Dev dal­ga­la­rın bi­ri­mi­dir. On beş yir­mi met­re­dir. Uzak­lık: 'Bir ar­pa bo­yu' ya­kın­lık bi­ri­mi, 'bi si­ga­ra içim­lik me­sa­fe' or­ta uzak­lık bi­ri­mi, Fi­zan: Çok ki­lo­met­re, 'kör itin öl­dü­ğü ye­r' ise en uza­ğın bi­ri­mi­dir.

Yaş: Par­mak ka­dar: 2 ya­şa ka­dar, sı­pa: 9 ya­şa ka­dar, eşek ka­dar: On se­kiz yir­mi beş yaş ara­sı, di­no­zor: Yet­miş beş yaş üs­tü bi­ri­mi­dir. Alan: Bül­bül tü­kü­rü­ğü: San­ti­met­re­ka­re, No­hut oda bak­la so­fa: 50 met­re­ka­re, yay­la gi­bi: Yüz el­li met­re­ka­re, Kon­ya ova­sı ka­dar: Gö­zü­nün gör­dü­ğü ka­dar met­re­ka­re.

Pa­ra bi­ri­mi: 'Me­te­li­k' en kü­çük pa­ra bi­ri­mi, 'bi tek­li­k' mü­te­va­zı­sın­dan or­ta boy bank­not, 'Kam­yon yü­kü' tak­ri­bi bir mil­yon USD de­ğe­rin­de­dir...

 

 

Ni­nem diyor ki: Ölçü kaçınca, en  tatlının tadı kaçar.