Ve her şey bittiğinde hatırlayacağımız şey...

 

İnsani gerekçelerle esirlerin ve cenazelerin değişimi amacıyla ilan edildiği belirtilen ateşkes başlamadan bitti. Azerbaycan ordusu kaldığı yerden devam edecektir.

Putin'in aracılığı ile Azerbaycan-Ermenistan arasında yapılan insani amaçlı ateşkesin başlamadan bitmesi sürpriz değil. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in ifadesiyle “Ermenistan'a sorunun barışçı çözümü için kendilerine verilen son bir fırsatı” kullanamadı.

Tarihinde hiçbir zaman çapulculuk kimliğini aşamayan Ermenistan bu süreyi; Azerbaycan'a yönelik saldırı eylemlerinde kullanılmak üzere; başta Orta Doğu olmak üzere yabancı ülkelerden terörist ve paralı askerleri getirmek, Azerbaycan'a ait sivil yerleşim yerlerine saldırılara devam etmek, insani yardım adı altında dışarıdan silah taşımak için kullanıyor.

Ateşkes kurallarını ihlal etmeye devam eden ve Tuğ köyü yönünden Hadrut'a, Aragül ve Banazur yönünden Cebrail'e saldırmaya çalışan Ermenistan güçleri çok sayıda insan gücü ve askerî teçhizat kaybederek geri çekilmek zorunda kaldı.

Kendilerine cesetlerini toplamak için verilen süreyi yeni ceset bırakmakla geçirdiler.

Bundan sonrası için İyi senaryo, çatışmalar nedeniyle Dağlık Karabağ’a işgal sonrası yerleştirilen nüfustan yaklaşık 70 bin kişinin evlerini terk etmek zorunda kaldığı, göç hengâmesinin devam ederek Karabağ'ın yeniden kazanılması için gereken zamanı kısaltacağıdır.

Kötü senaryo ise bu saatten sonra mümkün görünmemekle beraber geçmişte olduğu gibi Ermenistan’ın sürekli ateşkes talepleri ile süreyi uzatma ve insani yardım adı altında silah desteği almasıdır. Bu da çatışmalarda süreyi uzatsa da sonucu değiştirmeyecektir.

Ermenistan’ın Karabağ'da devam edecek çatışmalarla çok daha fazla hasar alacağını öngören ve kendi yörüngesinden çıkmasını istemeyen Rusya’da ateşkes ihlalleri ile iyice kontrolden çıkan Ermenistan'a öfkenin daha da kabarması beklenir.

Muhtemelen Paşinyan'ın terbiye olmasından umudunu kesen Rusya içeriden bir operasyonla Paşinyan'ı aşağı almayı deneyebilir. Rusya'yı asıl rahatsız eden de Karabağ'ın Azerbaycan tarafından kazanılması değil Ermenistan'ın Batı kontrolünde kalmak için direnmesidir.

Muhtemelen yıl sonuna girerken Azerbaycan öz toprağı Karabağ'ın tamamını yeniden kazanmış olacak. Karabağ savaşı, sonuçları bakımından Türk dünyasına yeni bir koridor açarken Paşinyan savaş suçlusu olarak yargılanır. Azerbaycan aradan çekilir Ermenistan üzerinde Rusya-Batı nüfuz mücadelesi başlar.

Economist dergisi, Türkiye'nin Dağlık Karabağ çatışmasındaki rolüne ilişkin bir yazı yayımladı. “Türkiye, Azerbaycan'ı saldırısına devam etmesi konusunda cesaretlendirdi ve müttefikine şartsız destek sundu" deniyor.

Economist dergisi Türkiye’nin verdiği şartsız desteğin savaşın seyrini nasıl değiştirdiğini uzunca anlatırken bize gardaşlara yaptığımız yardımı vicdani bir sorumluluk kılan Bosna savaşından, Hocalı Katliamından hiç söz etmiyor.

Kimse Karabağ savaşı sonrası “...Ve her şey bittiğinde hatırlayacağımız şey; düşmanlarımızın sözleri değil, dostlarımızın sessizliği olacaktır.” demeyecek ve;

“...Her şey bittiğinde hatırlayacağımız şey; Ne yaparsanız yapın ama soykırımı unutmayın. Çünkü unutulan soykırım tekrarlanır” demek olacaktır…