Küçük yaşta sigortalılık başlangıcı emeklilikte nasıl dikkate alınır?

SGK’ya göre emeklilik (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarının) uygulanmasında, 18 yaşından önce (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi) SSK’lı olanların sigortalılık sürelerinin, 18 yaşını doldurdukları tarihte başladığı kabul edilmektedir.

Bu tarihten önceki süreler için ödenen SSK (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları) primleri,  sadece prim ödeme gün sayılarının hesabında dikkate alınmaktadır. Ancak bu kuralın istisnasını SSK Kanununa göre 01.04.1981 tarihinden önce  malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tescil edilmiş olanlar oluşturmaktadır.

 

 

 4/1-a (SSK) sigortalılarının, sigortalılık süresinin başlangıcı;

olarak dikkate alınmaktadır. Ancak, 18 yaş öncesinde geçen çalışma süreleri prim ödeme gün sayısına ilave edilecektir. Bu durum, Kanunun yürürlük tarihinden önce sigortalı olan 4/1-(a) sigortalıları için yalnızca yaşlılık aylığı bağlanmasında geçerli olup, malullük ve ölüm aylıklarında uygulanmayacaktır.

 

 

SSK emeklilik şartları 1999 yılında kademelendirilmişti. Emeklilik aylığına hak kazanma şartlarının belirlenmesinde 18 yaşı altındaki sigortalılık girişlerinin, sigortalılık süresinin hesaplanmasında nasıl dikkate alındığını bir örnekle somutlaştıralım.

Örnek: 10.01.1969 doğumlu Döndü Teyze'miz 17 yaşında iken 20.03.1986 tarihinde SSK’lı olarak çalışmaya başlamıştır. Sigortalının SSK Kanununa göre aylığa hak kazanma şartları 18 yaş uygulamasına bakılmaksızın 20.03.1986 tarihli girişine göre 20 yıl, 42 yaş, 5075 gün olarak tespit edilmiştir.

Döndü Teyze'miz emeklilik talebinde bulunduğu zaman bu şartlardan 20 yıllık sigortalılık süresi şartının yerine gelip gelmediğinin tespitinde sigortalının 18 yaşını doldurduğu 10.01.1987 tarihi sigortalılık başlangıç tarihi olarak dikkate alınacak ve 20 yıllık sigortalılık süre şartı bu tarihe göre belirlenecektir. Dolayısıyla, sigortalılık süresi 10.01.2007 tarihinde dolacaktır.

 

 

Emeklilik uygulamasında (Emekli Sandığına tabi olanlar hariç olmak üzere), hem eşinden, hem de ana ve/veya babasından ölüm aylığına hak kazananlara, tercihine göre eşinden ya da ana ve/veya babasından tek bir emeklilik maaşı bağlanmaktadır. Bu nedenle kıyas yaparak SGK’ya yüksek olan maaşın ödenmesi için dilekçe ile müracaat etmek gerekmektedir.

              ***

 

 

 

 

 

"İsa Bey, son çıkan yasa ile geçmişe dönük Bağ-Kur borcumu sildirmek istiyorum fakat SSK müdürlüklerine gittiğimde şu an silme işlemi sisteme yüklenmedi sadece yapılandırma yapıyoruz diyorlar. Ne yapmam gerekir?"  Ahmet Düşmez

Ahmet Bey, son çıkan SGK prim yapılandırma kanunu gereğince köy ve mahalle muhtarları, kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlarla tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan, SGK’ya kayıt ve tescilleri yapıldığı hâlde, 31/5/2018 tarihi itibarıyla prim borcu bulunanların, bu tarihten önceki sürelere ilişkin prim borçlarını, kanunun yürürlüğe girdiği tarihi takip eden 2. ayın sonuna kadar ödememeleri veya ilgili kanunları uyarınca yapılandırmamaları hâlinde, prim ödemesi bulunan sigortalıların daha önce ödedikleri primlerin tam olarak karşıladığı ayın sonu itibarıyla; prim ödemesi bulunmayan sigortalıların ise tescil tarihi itibarıyla sigortalılığı durdurulacaktır. Bu bağlamda 2018/Temmuz ayı sonuna kadar süreniz bulunmaktadır. Bu nedenle endişe edilecek durum yoktur. Dolayısıyla SGK yoğunluktan dolayı belirttiğiniz problemi giderecektir.

 

 

"SSK’dan 2007 yılından beri malullük maaşı almaktayım. Arkadaşımın açmış olduğu hafif iş olan giyim mağazasında kasa başında çalışacağım. Bu durumda maaşım kesilir mi?" Halef Oytun

Halef Bey, hafif nitelikte dahi olsa SSK malullük maaşı alanların yeniden çalışmaya başlaması hâlinde aylıkları kesilmektedir. Tıpkı normal çalışan işçiler gibi SGK tarafından Prime Esas Kazançları üzerinden tüm sigorta kollarına tabi prime tabi tutulmakta ve malullük maaşı kesilmektedir.

 

 

"İsa Bey, yazmış olduğunuz yazınızda 50 yaş üstü çalışanların yıllık izni 20 gün demiştiniz. İki yıldan beri çalışıyorum. Ancak patronumuz bana 20 günü hak etmedin diyor doğrumu?" Nihat Topal

Nihat Bey, 50 ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresinin 20 günden az olması mümkün değildir. Bu konuda işverenlerin yıllık izni azaltma noktasında inisiyatifi yoktur. Söz konusu yaş kategorilerinde bulunanların kıdemi 1 yıl olsa bile 14 gün yerine 20 gün yıllık izin verilmesi gerekiyor. 

             ***

Anlamak masraflı iştir; emek, gayret ve samimiyet ister. Yanlış anlamak çok daha kolaydır oysa. Biraz kötü niyet ve cehalet kafidir.”  S. KARAKOÇ