İş hayatına başlamadan önce malul olanların emekliliği

A -
A +

Hastalığı ya da engelli nedeniyle çalışmayacak halde bulunan sigortalıların  emeklilik için gereken “Yaş” şartını beklemeden emekli olmalarının yolu  “malulen emeklilik”tir.

Malulen emeklilik için sigortalının  çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az % 60’ını kaybetmiş olması gerekmektedir.

Diğer bir önemli koşul ise sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce sigortalının çalışma gücünü ağır düzeyde veya vazifesini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybettiği önceden veya sonradan tespit edilirse, sigortalı bu hastalık veya engeli sebebiyle malullük aylığından yararlanamamasıdır.

Bu kategorideki malulen emeklilikten farklı olarak işe başlamadan önce engelli olanlara yönelik SGK’nın ayrı bir emeklilik uygulaması bulunmaktadır. Okuyucularımız çoğunlukla bu emeklilik çeşitlerini karıştırmaktadır. Malulen emekliliği daha önceki yazılarımızda  açıklamıştık. Bu yazımızda iş hayatına başlamadan önce engelli olan işçilerin  emekliliğini izah edeceğiz.

İŞE BAŞLAMADAN ÖNCE ENGELLİ OLAN İŞÇİLERİN EMEKLİLİĞİ
Ekim/2008 öncesi ilk defa hizmet akdi ile çalışmaya başlayarak sigortalı sayılanlardan işe başlamadan önce çalışma gücünün en az 2/3’ünün veya iş kazası ve meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az %60’ını yitirenler yaşları ne olursa olsun; en az 15 yıldan beri sigortalı bulunmak ve 3600 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak şartıyla emeklilik  aylığına hak kazanabilmektedir.

Ekim/2008 sonrası ilk defa hizmet akdi ile çalışmaya başlayarak sigortalı sayılanlardan ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce çalışma gücünün % 60'ını kaybettiği önceden veya sonradan tespit edilen sigortalılara yaşları ne olursa olsun;en az 15 yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3960 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla SGK tarafından emeklilik aylığı bağlanmaktadır.

ÇALIŞMAYA BAŞLAMADAN ÖNCEKİ MALULİYET ORANLARININ TESPİTİ
Sigortalıların ilk defa çalışmaya başladıkları tarihten önce malul olduklarının tespiti SGK Sağlık Kurulu tarafından yapılmaktadır. Bu nedenle sigortalıların değişik hastane ve doktorlarından almış oldukları maluliyet oranları tek başına maluliyete esas kabul edilmemektedir.

Maluliyetle ilgili yapılan yeni düzenlemeye göre çalışma gücünün en az %40-49 arasında kaybedilmesi “hafif düzeyde çalışma gücü kaybı”, çalışma gücünün en az %50-59 arasında kaybedilmesi “orta düzeyde çalışma gücü kaybı” olarak kabul edilecektir. Çalışma gücünün en az %60 ve üzerinin  kaybedilmesi ise “ağır düzeyde çalışma gücü kaybı” sayılmaktadır.

KADEMELİ OLARAK ŞARTLAR AĞIRLAŞMAKTA

İşçi sigortalılar için 15 yıllık sigortalılık süresi ve 3960 prim ödeme gün sayısı koşulu ilk defa 2008/Ekim sonrası sigortalı olanlar için uygulanacak olup sigortalılık süresinin başlangıç tarihine göre 3960 gün sayısı kademelendirilmiştir.

4/1-a kapsamında sigortalı sayılmakta olan işçilerin ilk defa çalışmaya başladığı tarih itibariyle malul sayılanlar işe giriş tarihlerine göre emeklilik koşullarına aşağıdaki tabloda yer verilmiştir. Bu tabloya bakılarak emekli olunup olunamayacağı kolaylıkla öğrenilebilir.

 

Sigortalılık Süresinin
Başlangıcı

Sigortalılık
Süresi

Gün
Sayısı

2008/Ekim(hariç) öncesi

15

3600

2008/Ekim (dahil) - 31.12.2008

15

3700

01.01.2009 - 31.12.2009

15

3800

01.01.2010 - 31.12.2010

15

3900

01.01.2011'den sonra

15

3960

 

Yukarıda yer verilen ağır düzeyde (%60 ve üzeri) çalışma gücü kaybı olanlardan farklı olarak sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce veya sonra çalışma gücü kayıp oranının % 40-% 49  ile %50-%59 arasında olduğu tespit edilenlerin sigortalılık süresi ve prim gün sayısı koşulları daha zorlaşmaktadır.

 Başka bir anlatımla çalışma gücü kayıp oranı ne kadar az ise daha çok prim gün sayısı ve sigortalılık süresi şartları aranmaktadır.  

 

UYARI: Küfür, hakaret, bir grup, ırk ya da kişiyi aşağılayan imalar içeren, inançlara saldıran yorumlar onaylanmamaktır. Türkçe imla kurallarına dikkat edilmeyen, büyük harflerle yazılan metinler dikkate alınmamaktadır.