En kısa ömürlü vekiller...

Cumhurbaşkanlığına vekâlet konusu bir kez daha tartışma konusu oldu. CHP'li Hamzaçebi, yanlış madde hükmüyle Arınç'a cevap vermeye çalıştı.
Hükümet programı üzerinde yapılan tartışmalar sırasında, Erdoğan'ın başbakanlık görevini ne zaman bırakması gerektiğine dair tartışmalar, A. Necdet Sezer'in 2007 yılında; görevi bittiği halde Çankaya Köşkü'nü üç buçuk ay süreyle işgal etmesini de tekrar gündeme getirdi. 16 Mayıs'ta görevi tamamlanan Sezer, 28 Ağustos'a kadar makamı boşaltmamıştı. Hal bu ki, o üç buçuk ay süresince, Meclis Başkanı olan Bülent Arınç'ın, cumhurbaşkanlığına vekâlet etmesi gerekirdi. Anayasanın 106 maddesi bu durumu açık ve net biçimde tanzim ediyor: "... Cumhurbaşkanlığı makamının boşalması halinde de yenisi seçilinceye kadar, TBMM Başkanı Cumhurbaşkanlığına vekillik eder ve Cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanır." Sezer'in görevinin dolması sebebiyle, 16 Mayıs'ta Cumhurbaşkanlığı makamı hukuken boşalmıştı. Arınç bu durumu hatırlatınca, CHP'li Hamzaçebi, AY 102. Maddenin son fıkrasına göre, seçilen yeni cumhurbaşkanı göreve başlayıncaya kadar görevdeki cumhurbaşkanının devam edeceğini söyledi. Üstelik, Arınç'ın bu hükmü bilmemesini ayıplamaya kalkıştı!..
Oysa esas vahim yanlışı Hamzaçebi yapıyordu. Birincisi Hamzaçebi 102. Maddenin şimdiki haline göre konuşuyordu. Yani, 102/Son fıkra: "Seçilen yeni cumhurbaşkanı göreve başlayıncaya kadar görev süresi dolan Cumhurbaşkanının görevi devam eder." Oysa bu hüküm, 21 Ekim 2007'deki değişiklikle yürürlüğe girdi. Sezer'in durumunu düzenleyen aynı maddenin eski hali şöyle idi: AY 102/4. fıkra: "Cumhurbaşkanı göreve başlayıncaya kadar görev süresi dolan Cumhurbaşkanının görevi devam eder." Eski 102/1. Fıkraya göre, Cumhurbaşkanının görev süresinin dolmasından 30 gün önce yenisinin seçimine başlanıyordu. Ve en son 4. turda seçimin tamamlanması gerekiyordu... O tarihte seçilen yeni bir cumhurbaşkanı yoktu. Çünkü Anayasa Mahkemesinin o meş'um 367 kararı ile seçim imkânsız hale gelmiş ve bu yüzden de, AY 102/ 2 fıkrası hükmüne göre, TBMM seçimlerinin yenilenmesine karar verilmişti... Evet, işin hakikati böyle idi! Fakat CHP sözcüsü Hamzaçebi, yanlış gerekçe ile Arınç'a gol atmaya kalkıştı. Bariz ofsayt!..
Vekâlet müessesesinin siyasi tarihimizde başka ilginç hikâyeleri de var. Atatürk'ün ölümü üzerine, devrin Meclis Başkanı Abdülhalik Renda bir gün süre ile vekâlet etmiştir. Bu Cumhuriyet tarihindeki en kısa vekâlettir. Buna karşılık 1980 yılında cumhurbaşkanlığı seçimlerinin kilitlenmesi sebebiyle, dönemin Senato Başkanı İhsan Sabri Çağlayangil, 6 Nisan 1980 – ile 12 Eylül 1980 arasında tam beş ay bir hafta, vekâleten reisicumhurluk yapmıştır. Başbakanlığa vekâlette de en kısa süre, bir tek günle yine bir CHP'liye aittir. Ahmet Fikri Tüzer... Refik Saydam Başkanlığındaki 12. Hükümette İçişleri Bakanı iken, Saydam'ın İstanbul'daki bir inceleme gezisi sırasında aniden ölmesi üzerine, bir günlüğüne başbakan vekili oldu. (8 Temmuz 1942) Ertesi gün Şükrü Saraçoğlu başkanlığında kurulan 13. Hükümette yine içişleri bakanlığına getirildi. Fakat bir ay bir hafta sonra (16 Ağustos 1942), o da görevi başındayken hayatını kaybetti...
En kısa ömürlü hükümetler ise, 1971 ile 1980 arasında hüküm sürmüş... 26 Mart 1971 ile 12 Eylül 1980 arasında, tam 12 tane hükümet gelip geçmiş. Bunların içinde, Meclis'ten güvenoyu alamayan Ferit Melen ve Bülent Ecevit'in yalnızca birer ay süren azınlık hükümetleri de var...