Donald Trump’ın İngiltere ziyareti, protesto ve polemiklerin gölgesinde kaldı… Çin Devlet Başkanı’nın Rusya ziyareti ise önemli sonuçlar getirebilecek mahiyette. Trump Moskova’ya kulak kesilecektir!..
Dünyanın en önemli iki ülkesinin liderlerinden iki önemli ziyaret… Önce ABD Başkanı’nın İngiltere’ye yaptığı resmî ziyaretten başlayalım. Ada ülkesinde siyasi krizin yaşandığı, Başbakan Theresa May’in istifası için çalışan kronometrenin son kerteye geldiği bir dönemde gerçekleşti. Denilebilir ki, devletler arası ilişkiler, geçici olan siyasi iktidarların durumuyla doğrudan ilgili değil. Dolayısıyla hükûmet krizleri içe dönük olup, dış politika kendi seyrinde devam eder. Doğrudur. Lakin yine de bu tür resmî ziyaretlerin seremonisi bakımından bile olsa, hükûmetin ülke içindeki durumu ister istemez görüşme ve müzakere atmosferine tesir eder… Ama şunun altını kalın bir çizgi ile çizelim. Zbigniew Brzezinski’nin de Büyük Satranç Tahtası başlıklı kitabında belirttiği üzere “ABD’nin yeryüzündeki vazgeçilmez tek stratejik ortağı İngiltere’dir…” Hâl böyle olunca ABD Başkanı’nın Trump gibi bir kişilik olması veya İngiltere hükûmetinin başında başarısız olup istifaya mecbur kalmış Theresa May’in olması, esas sonucu etkilemiyor. Evet, bu iki ülke arasındaki stratejik bağların mahiyeti, işin siyasi ve diplomatik yönlerini her zaman istediği istikamette sürükleyebilecek güce sahip. Bu şartlar muvacehesinde Londra’ya uçan Trump, meşhur Twitter hesabından uçuk kaçık mesajlar yayınca epeyce zor duruma düştü…
Hem Londra Belediye Başkanı hem de Prens Harry’nin karısı Sussex Düşesi Meghan Markle ile ilgili sözleri, hayli baş ağrısı yaptı kendisine. Pakistan asıllı Müslüman Belediye Başkanı Sadık Han, iki yıl önce Trump’ın resmî ziyareti tartışma konusu olduğunda, buna karşı çıkanlar arasındaydı. Gerçi ziyareti istemeyenlerin sayısı hayli kabarıktı. Öyle ki elektronik ortamda iki milyona yakın imza toplanmıştı. Nedense Sadık Han’ın protestosu Trump’a fena hâlde dokunmuştu. Onun için Twitter mesajında ağır ifadelerle kendisine saldırdı. “Anlatılanlara göre Londra Belediye Başkanı olarak çok kötü iş çıkaran Sadık Han, İngiltere’nin en önemli müttefiki olan ABD’nin ziyarette bulunan başkanına karşı, aptalca bir edepsizlik göstermekte. Bana değil, Londra’daki suçlara odaklanması gereken tam bir ezik.” Basın toplantısında bu sözleri kendisine hatırlatıldığında, epeyce bocaladı ve lafı dolaştırarak vaziyeti idare etmeye çalıştı. Daha önce Başbakan May, Trump’ın bu sözlerinin hatalı olduğunu açıklamıştı…
Sadece belediye başkanı değil, Kraliçe’nin gelini hakkındaki sözleri de kendisini müşkül duruma soktu. Meghan Markle, düşes olmadan önce; “Trump Başkan seçilirse Kanada’ya taşınırım…” demişti. Bu sözler Trump’a sorulduğunda “ Edepsiz olduğunu bilmiyordum” şeklinde tepki vermişti. Eh, Kraliçe’nin memleketine gelince bu lafları yüzüne vurulmaz mı? Ama Trump zeytinyağı gibi su yüzüne çıkmayı bilen bir siyasetçi!.. Şöyle kıvırmak zorunda kaldı: “Ben edepsiz demedim, bana karşı edepsizlik yaptı dedim…” Bir de tabii sokaklarda Trump’a karşı protestolarda bulunan İngiliz vatandaşlarının bu geziye katkıları var… Trump’ı gülünç duruma düşürdüler gerçekten. Lehinde gösteri yapan toplam yirmi kişilik bir gruba sarılarak, kendisine pozitif tezahürat yapıldığını, protesto filan olmadığını, gayet pişkin şekilde söyleyebildi. Velhasıl Trump bu ziyareti, çok sıkıntılı bir atmosferde gerçekleştirdi.
Gelelim Çin Devlet Başkanı’nın dün başlayan Rusya ziyaretine. Üç günlük bu ziyaret, küresel politik ve ekonomik meseleler bakımından çok önem taşıyor. Bilindiği üzere ABD ile Çin arasında kıyasıya bir ekonomik savaş hüküm sürüyor. ABD bu savaşta her yolu deniyor. Şu ana kadar Çin, soğukkanlılığını korudu. Fakat yavaş yavaş dişlerini de göstermeye başladı. Ekonomik açıdan Çin, ABD ile baş edebilecek bir seviyeye geldi sayılır… Askerî açıdan ise, Çin ve Rusya birbirine yakın durduğunda Amerika çıkmaza giriyor! Asya pasifik bölgesinde Çin birinci hatta duruyor. Orta Doğu, Kafkaslar ve Orta Asya’da ise Rusya birinci hatta ve Çin de onun gerisinde… Bu konum giderek hatları belirginleşen yeni dünya düzeninin köşe taşları… Amerika, Çin’in şimdikinden daha fazla güçlenmesinin önünü kesebilmek için, çok acele ediyor ve hoyratça hareketlerde bulunuyor. Neredeyse dünyanın dörtte üçüne ambargo uygulayan bir noktaya geldi. Bu davranış biçiminde bazen Çin, bazen Rusya bazen de İran dürtüsü öne çıkıyor. Trump’ın Orman Kanunlarına benzer politik uygulamaları, giderek tansiyonu yükseltiyor. Rusya Devlet Başkan Yardımcısı Yury Uşakov’un açıklamasına göre Şi Cinping ile Putin, İran’ı, Kuzey Kore’yi, Venezuela ve Suriye’yi ve Asya – Pasifik bölgesindeki ticarî gelişmeleri görüşecekler… Uşakov’un beyanına göre, çoğu meselelerde Rusya ile Çin arasında görüş yakınlığı bulunuyor. Bu durumda Şi’nin Rusya ziyaretinden önemli sonuçlar çıkabilir.
