Oruçta mezhep taklidi nasıl yapılır?
Bir mezhepte yapılması zor olan bir şeyi, diğer mezheplerden birini taklit ederek yapmak, bütün İslam âlimlerine göre caiz, hattâ bazen lazım olur.
Sual: Oruçta ihtiyaç hâlinde diğer üç mezhep taklit edilebilir mi?
CEVAP: Elbette edilebilir. Dinimizde dört hak mezhep vardır. Bunlar hâşâ sözde değil, fiiliyatta da haktır. Bir mezhepte yapılması zor olan bir şeyi, diğer mezheplerden birini taklit ederek yapmak, bütün İslam âlimlerine göre caiz, hattâ bazen lazım olur. Mesela Şâfiî'de abdest alırken, elde olmadan boğaza su kaçsa oruç bozulmaz. Boğazına su kaçan Hanefî, Şâfiî'yi taklit ederek orucuna devam eder. Yine Hanefî'de, idrar yoluna pamuk koymak orucu bozmazken, Şâfiî'de bozar. Bunu bilmeyen bir Şâfiî, (Önceki oruçlarımı Hanefî'ye göre tuttum) diye niyet ederek oruçlarını kurtarır. Bunun gibi, Hanbelî'de istemeden kan yutmak orucu bozmaz. Böyle durumda olan bir Hanefî veya Şâfiî de, Hanbelî'yi taklit ederek orucuna devam eder.
BAŞKA MEZHEBİ TAKLİT
Sual: Bir kimse, oruç tutarken, bir şey kendi mezhebinde orucunu bozsa, fakat Şâfiî'de bozmasa, Şâfiî'yi taklit ederek orucunu kurtarabiliyor. Şâfiî'yi taklit ederken, Şâfiî'de de orucunu bozan başka şey yapsa ve bu da Hanbelî veya Mâlikî'de orucu bozmasa, üçüncü mezhebi taklit ederek orucunu kurtarabilir mi?
CEVAP: Elbette, kurtarabilir. Hattâ üçüncü mezhepte de bozan bir şey yapsa, dördüncü mezhepte bozmuyorsa onu taklit ederek yine kurtarma imkânı vardır. Dört mezhebin dördü de haktır. Farklı olmaları rahmettir. İhtiyaç olursa taklit edilir. İhtiyaç yokken, keyfî olarak taklit edilmez.
ORUÇ KEFARETİ İÇİN
Sual: Devamlı hasta veya çok yaşlı olup, peş peşe 60 gün oruç tutamayan kimse, oruç kefaretini ödemek için, her gün, bir fitre değerinde pide veya ekmek alıp bir fakire altmış gün veya altmış fakire bir günde verse, kefareti ödemiş olur mu? Bunun gibi ekmek yerine, her gün bir İslam Ahlakı veya başka bir muteber din kitabı yahut bir kilo elma veya bir kilo süt verse, oruç kefareti ödenmiş olur mu?
CEVAP: Evet, bildirdiğiniz şeylerin herhangi birinin değeri, bir fitre değerinden aşağı değilse, kefaret ödenmiş olur. Ancak peş peşe iki ay oruç tutabilen kimse, bunları yapsa da, kefareti ödemiş olmaz. 60 gün peş peşe oruç tutması lazımdır. Sonra da, kasten bozduğu orucu kaza etmesi gerekir.