Seçimlerle ilgili yeni düzenlemeler

AK Parti ve MHP’nin ortak imzası ile seçimlere ilişkin kanun teklifi Meclis’e sunuldu. 26 maddeden oluşan kanun teklifi üç alanda düzenleme içeriyor.

İlki, 16 Nisan referandumunda kabul edilen anayasa değişikliklerine uyumu gerektiren mahalli idare seçimleri ile ilgili düzenlemeler: Belediye başkanı, belediye meclis üyesi ve muhtarlık seçimleri için de seçilme yaşı 18’e indiriliyor. Ayrıca bu başlık altında, askerlik görevini tamamlamadan seçilenlerin askerlikleri, görevleri süresince tecil edilecek.

İkincisi, seçim güvenliği ve seçim kurullarına ilişkin düzenlemeler: 16 Nisan referandumunda tartışmalara konu olan filigranlı oy pusulasının geçerliliği için mührün zorunluluğu ile ilgili muğlaklık gideriliyor. YSK seçim kâğıtlarında mühür ve filigran uygulamasını devam ettirecek. Ancak, YSK’nın filigranı bulunan seçim malzemelerinde mühür olmasa bile, söz konusu oylar geçerli sayılacak.

Sandık çevresinin güvenliği ile ilgili polis çağırma yetkisi genişletiliyor. Mevcut düzenlemede sandık kurulu başkanı polis çağırma yetkisine sahipken, seçimi izleyen diğer yetkililere ve halka da bu yetki verildi.

Ayrıca, sandıkların birleştirilmesi ya da yerlerinin değiştirilmesi ile ilgili daha önceden kararı sadece seçim kurulu başkanı verebiliyorken, artık valinin güvenlikle ilgili kararı ile de bu birleştirme ve yer değişikliği yapılabilecek. 

Engelleri ve ağır hastalığı bulunanlar için seyyar sandık uygulaması başlatılacak.

Üçüncüsü ve en önemlisi, seçim ittifakı ile ilgili düzenlenen konuları kapsıyor: Siyasi partiler arasında seçim ittifakı kurulmasına yönelik yasaklayıcı hükümler kaldırılıyor. Artık partiler milletvekilliği seçimlerinde ittifak yapabilecekler.

Partiler aralarında yapacağı ittifakı irade beyanının ötesinde seçim takviminin ilanından itibaren 7 gün içinde Yüksek Seçim Kuruluna bildirmek zorunda.

Partiler kendi isim ve amblemleri ile seçime gidebildikleri gibi, bir parti başka bir partinin çatısı altında ve onun listelerinden de aday gösterebilecek. Bu anlamda ittifaklar, iki parti arasında olabileceği gibi ikiden fazla parti arasında da gerçekleşebilecek.

Örneğin, AK Parti ve MHP kendi kurumsal kimlikleri ile oy pusulasında yer alarak ittifak kurarken, bu ittifaka dâhil olması hemen hemen kesinleşen Büyük Birlik Partisi (BBP), kendi adını koruyarak, ittifak içindeki bir partinin listelerinden aday göstererek ittifaka dâhil olabilecek.

Partiler kendi kurumsal kimlikleri ile ittifakta yer aldıklarında, seçmen her partiye ayrı oy verecek. Partiler aldığı oy oranı nispetinde milletvekili çıkaracak. İttifaka giren partiler oy pusulasında bir blok içerisinde yan yana olacak. Ama partilerin blok olarak oy pusulasındaki sıralaması da kura ile belirlenecek. Ayrıca seçmen blok içindeki partilerin her birine aynı anda oy verirse, bu oylar blok içindeki partilerin aldıkları oy oranına göre dağıtılacak.

Cumhurbaşkanı aday olabilmek için gerekli yüz bin imza şartı için noter kanalı ile değil, YSK üzerinden bu imzalar toplanacak.

Partiler isterlerse ittifaka bir üst isim verebilecek. Bu anlamda AK Parti ve MHP ittifakının ismi şimdiden Cumhur İttifakı olarak ilan edildi.

Kanun teklifinde, yüzde 10 barajı ve seçim çevresi ile ilgili bir düzenleme bulunmuyor.

Sonuç olarak, kanun teklifinde Türkiye’nin parti sistemine etki edecek önemli düzenlemeler bulunuyor. Düzenlemenin siyasal sisteme etkilerini tartışmaya devam edeceğiz.