Destan böyle yazılır!

15 Temmuz darbe girişimine rağmen Türk ekonomisi gösterdiği olağanüstü tepkiyle yaşanan şoku çok hızlı atlattı. Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek'in yıldırım hızıyla yabancı yatırımcılara telekonferansla verdiği bilgiler, tansiyonu düşürdü.  Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci'nin Avrupa ve ABD'de yaptığı tanıtım atakları sonuç verdi. Hükûmete duyulan güven ve alınan tedbirler sayesinde ekonomi çok kısa sürede toparladı.. Ama işin en can alıcı noktasını kısa sürede çığ gibi büyüyen istihdam seferberliği oluşturdu. 6 ayda 1 milyon kişi iş sahibi oldu. Kredi garanti fonu ile KOBİ'lere verilere sağlanan finans desteği büyüme hızını pozitife çevirdi. Bu gelişme tüm dünyayı şaşırttı. 2016 yılının 3. çeyreğinde yüzde 1.8 daralan Türk ekonomisi,  büyük şoka ve yatırım yapılabilir ülke notumuzun düşürülmesine rağmen hızla toparlanarak yılın son çeyreğinde yüzde 3.5 büyüdü. 2016'yı %2.9'luk büyüme hızıyla tamamladık. Yılın ilk çeyreğinde ise yüzde 5 büyüyerek kredi derecelendirme kuruluşları ve IMF-Dünya Bankası gibi tüm ekonomi otoritelerinin raporlarını değiştirmelerini sağladık.. 18 Temmuz 2016 haftasında 70 bin puana inen borsa İstanbul'da ulusal 100 endeksi, 1 yıl sonra 105 bine tırmanarak %50 değer kazandı. Darbe girişimi öncesinde 2.92 TL’den işlem gören dolar kuru borsadaki sert satışlardan sonra 3.05 TL’yi aştı. 11 Ocak’ta ise 3.94 TL ile zirveye çıktı. Merkez Bankasının aldığı radikal kararlarla rüzgâr tersine döndü. Son dönemde uluslararası bankaların TL’yi en güçlü para birimleri arasında gösteren raporları kurların gevşemesinde önemli rol oynadı...

ABD’de kötü gelen verilerin FED’in sıkı para politikası geçiş sürecinin uzatacak olması gelişen ülkeleri rahatlattı. Bu tablo karşısında yerli yatırımcı satışa geçti. Döviz mevduatları çözülmeye başladı, dolar 3.53 TL’ye indi.. Bu tablo devam ederse dolar yıl sonunda 3.40 TL'ye geriler.. Türkiye’nin 5 yıl vadeli borcunu iflasa karşı sigortalamanın maliyetini gösteren CDS’lerde yükseliş tersine döndü. Geçtiğimiz yıl temmuz ayında 299 baz puana çıkan CDS’ler, bu hafta sonunda 190 düzeyine geriledi. Dünyaca ünlü The Economist dergisi, satın alma gücü ve kurlar açısından alternatif bir endeks oluşturan Big Mac Endeksi’nin temmuz sonuçlarını yayınladı. Buna göre Amerika’da Big Mac’in değeri 5,30 dolar, Türkiye’de ise 3 dolar civarında. Yani Türk lirası dolar karşısında %43 oranında daha değersiz. Bir ülkedeki Big Mac sandviç fiyatı, dolar cinsinden ABD sınırları içindeki satış fiyatından pahalı ise o ülkenin parası aşırı değerli, daha ucuz ise değerinin altında olarak kabul ediliyor. Big Mac endeksine göre, şu anda doların gerçek değerinin 2 lira 13 kuruş olması gerekiyor. Bu analiz ortaya şu sonucu çıkarıyor: Ya ABD’de Big Mac’lar çok pahalı, ya da Türkiye’de çok ucuz.. Bu, işin şakası.. Ortada bir gerçek var ki, 1 yıl önce 100.17 düzeyindeki reel efektif döviz kuru bugün 91.38 düzeyinde.. Yani Türk lirası geçen yıla göre %9 daha ucuz.. Yani bugün 3.47 TL'de olması gerekiyor. Tabii 2016 yılını baz alırsanız. Cuma akşamı uluslararası kredi kuruluşu Fitch, Türkiye'nin kredi notu değerlendirmesini büyük ihtimalle yukarı revize edecek...