Yalan mı?

FETÖ'nün 15 Temmuz  2016'daki hain darbe girişiminin üzerinden iki yıl geçti, Türkiye bu süreçte ekonomide destan yazdı. Büyüme hızı yıllık bazda %7.4’e yükseldi. Kriz tetikçiliğine soyunan ve o dönemde yangından mal kaçırırcasına Türkiye'nin kredi notunu indirme yarışına giren rayting kuruluşları 24 Haziran seçimlerinden sonra yine sahneye çıktı. Önce Standard and Poor’s, ardından Moody’s ve son olarak Fitch, cuma gecesi “seçimler sonrasındaki ilk politika aksiyonları belirsizliği arttırdı" gerekçesiyle kredi notumuzu BB düzeyine indirdi, görünümü durağandan negatife çekti. Oysa Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sisteminin programı henüz açıklanmadı. Fitch’in 5 günlük kabineye nasıl ön yargılı olduğu net bir şekilde ortaya çıktı… Aslında kendi kendini yalanlıyor. Diyor ki: “Türkiye’de kamu borcunun düşük olması not değerlendirmesinde güçlü bir taraf. Mali perfomanstaki bozulmaya rağmen, borçluluk oranının aynı kalmasını bekliyoruz. Ama Türkiye'nin büyük dış finansman ihtiyacı ülkeyi şoklara karşı hassas bırakıyor...” Bakın aynı Fitch, borç batağında yüzen İspanya'nın kredi notunu teyit etti.. İspanya'nın notu "A-" seviyesinde, görünümü "durağan." İspanya ekonomisinde güçlü iyileşme varmış. Makro ekonomik dengesizlikleri azalıyormuş, finansal sektörde toparlanma yaşanıyormuş...

İspanya’nın özel sektör hariç sadece kamu borcu, 271 milyar dolar. Borçların büyük çoğunluğu, bizim 2000 krizinde olduğu gibi, dâhildeki bankalardan alınmış. İspanyol bankaları, paralarını bir an önce dış ülkelerde yatırım yaparak, kendilerini devletin elinden kurtarmak istiyorlar. Uluslararası finansal danışmanlık şirketi McKinsey, 47 gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeyi borçlarına göre sıraladı. Yapılan sıralama, Gayri Safi Yurtiçi Hasıla oranına göre derlendi. İlk 3 sırada Japonya %400, İrlanda %390, Singapur %382 var. İspanya %317 ile sekizinci sırada.. Türkiye ise %104 ile 38'nci sırada yer alıyor. Yani borçluluk oranımız son derece düşük. Ama buna rağmen Fitch notumuzu indirdi. Neden? Piyasada çok güçlü bir söylenti var. “Fitch’in not indirimi önceden satın alındı. Milyarlarca dolar haksız kazanç elde edildi” deniyor. Peki bu nasıl olmuş? "Fitch’e parayı vermişler, not indir" demişler. Zaten canına minnet, diğer kredi kuruluşlarıyla arasındaki farkı kapatmaya can atıyormuş. Bu teklif ona ilaç gibi gelmiş.

Dikkat ederseniz son 1 hafta içinde yurt dışı piyasalar artıda seyrederken biz ekside kaldık. Özellikle en güçlü yanımız olan banka sektöründeki satışlar %25’lere ulaştı. İşte bu satışları Fitch’in not indiriminden haberi olan kesimin yaptığı söyleniyor. "Hem yurt içi hem de uluslararası bankalarda Fitch hakkında dava açın %100 kazanırsınız" deniyor... Bakın bir kredi kuruluşunun bir ülkenin notunu indirmesi için onu önce negatif izlemeye alması gerekiyor. Halbuki Türkiye’nin görünümü Fitch’e göre durağandı. Yani önce negatife indirmesi ve en az 6 ay sonra karar vermesi lazımdı. Ama bu kurala uyulmadı, doğrudan not indirildi. Fitch’in not indiriminin tamamen maksatlı olduğu, belli çevrelerin para kazanması için alet olduğu belirtiliyor. Yalan mı?