Seyr, sülûk, cezbe ne demektir?
26 Mart 2018 02:00
Seyr; tasavvuf yolunda ilerlemek, sülûk, uğraşarak ilerlemek, cezbe ise, çekme, çekilme demektir.
Sual: Bazı din kitaplarında, seyr, sülûk, cezbe gibi kelimeler geçiyor. Bunlar ne anlama gelmekte ve bunlardan maksat nedir?
Cevap: Seyr; tasavvuf yolunda ilerlemek demektir. Sülûk de; uğraşarak tasavvuf yolunda ilerlemek anlamına gelmektedir. Cezbe; çekme, çekilme demektir. Allahü teâlânın sevdiği bir kulu kendisine çekmesi, yüksek derecelere kavuşturmasıdır. Bu da nefsi terbiye ederek, Allahü teâlâyı çok anmakla olmaktadır. Bunlardan maksadın ne olduğunu da, İmâm-ı Rabbânî hazretleri Mektûbât kitabında şöyle anlatmaktadır:
“Seyr ve sülûkden maksat ve cezbe ve tasfiyeden beklenilen şey, nefsi kötü huylardan ve çirkin sıfatlardan temizlemektir. Bu çirkin sıfatların başı, nefse düşkün olmak ve onun arzularına, isteklerine tutulmaktır. İnsan, her şeyi, kendini sevdiği için sever. Çocuğunu, malını sevmek, onlardan istifade edeceği içindir. Seyr-i enfüsîde, insanı, Allahü teâlânın sevgisi kaplayarak, insan, kendini sevmekten kurtulduğu için evlat ve mal sevgisi de, bununla beraber yok olur.”
***
Sual: Camilerde, beş vakit namazın ardından müsafeha etmenin, tokalaşmanın dinimiz açısından bir mahzuru olur mu?
Cevap: Bu konuda İbni Âbidînde buyuruluyor ki:
“Camide her namazdan sonra birbiri ile müsafeha etmek bidattir. Bayram günleri, camilerde müsafeha ederek bayramlaşmak ve namazlardan sonra, âdet etmeden, ara sıra müsafeha etmek caizdir.”
***
Sual: Kız ve erkek çocuklar kaç yaşına gelince yatak odalarını ayırmak gerekir?
Cevap: On yaşına gelen kız ve erkek çocukların yatak odalarını birbirinden ve ana babalarından ayırmalıdır.
***
Sual: Bir kimse, kendi yaşıtı olan bir arkadaşının elini öpmesinde dinen bir mahzur var mıdır?
Cevap: Âlimin, ana ve babanın eli öpülür. Bunlardan başkasının eli öpülmez. Arkadaş ile karşılaşınca elini öpmek ise haramdır.
***
Sual: Ana, baba gibi büyükler, yaşlılar geldiği zaman, ayağa kalkarak mı karşılamak gerekir?
Cevap: Büyükler geldiği zaman, kalkarak karşılamak müstehabdır. Kendi gelince, ayağa kalkılmasını sevmek mekruhtur.
***
Sual: Ayakları kıbleye karşı uzatarak oturmanın bir mahzuru var mıdır?
Cevap: Özürsüz olarak kıbleye karşı ayaklarını veya bir ayağını uzatmak, tahrimen mekruhtur. Özür ile veya yanlışlıkla ayakları kıbleye karşı uzatmak mekruh olmaz.