Prof. Dr. Ekrem Buğra Ekinci

Talihsiz Sultan Vahîdeddin, I. Cihan Harbi’nin kaybedenlerinin başında gelir. Onunla bin yıllık bir saltanat ananesi maziye gömülmüştür...

Hazret-i Muhammed, Medine’de, “Ben Yahu­dilerin öldürdüğü (terk ettiği) bir sünneti ihyaya (diriltmeye) daha lâyığım” buyurmuştur.

Bir felaket devrinin padişahıdır. Ülkenin dağılmasında asli mesul olmamakla beraber, hiçbir zaman makamını hakkıyla dolduramamıştır.

Meyveyi yemekten evvel yemek daha faydalı görülmüştür. Nitekim iki âyette meyve, yemekten evvel zikredilmiştir. Faziletli şeyi önce zikretmek, lisan kaidesidir.

Zannedilenin aksine Sultan II. Abdülhamid Osmanlı tarihinin en ıslahatçı hükümdarıdır. Şimdi Türkiye’de ve civarında işleyen ne varsa, ondan kalmadır...

Sultan II. Abdülhamid, ince bir diplomasi yürüterek bütün devletlerle iyi geçinmeye çalıştı. İngiltere, Rusya ve Almanya arasındaki rekabetten istifade etti.

Tam yüz yıl evvel, 3 Mart 1924 itibarıyla Türk tarihinde yeni bir sayfa açılıyordu. İslam tarihinin en eski müesseselerinden halifelik kaldırıldı. Tarihin en uzun ömürlü hanedanlarından Osmanlılar vatandaşlıktan çıkarılarak yurt dışına sürüldü.

Harb esnasında halk kalitesiz resmî savaş ekmeğini sürekli artan fiyatlarla yerken, hususi bir fırın, iktidardakiler için pişirdiği hususi francalayı aynı fiyata satar; aradaki farkı devlet öderdi.

Bir sivil ve askerî darbe neticesinde tahta çıkarılan Sultan V. Murad, en kısa müddet tahtta kalan Osmanlı sultanıdır...

Türk-İslam tarihinin en büyük felaketlerinden biri olan 1877 Osmanlı-Rus Harbi ve bunun neticesi milyonlarca km2’lik toprak kaybından hep düz mantıkla Sultan II. Abdülhamid mesul tutulur.

Sultan Aziz’i tahttan indirenler çeşitli propagandalarla halkı iknaya çalıştı. Ama halk, yaktığı ağıtlarla bu mazlum padişaha olan sevgisini hep dile getirdi.

Cihan Harbi sırasında İngiltere, Arap beldelerini ayrı ayrı kişilere söz vermişti. Harb bitince kıyamet koptu!..

Memleketi sulh içinde yaşatmaya çalıştı. Tuğrasının yanına koydurttuğu çiçek motifi bile bunu sembolize eder.

Danimarka Kraliçesi Margrethe, 50 sene evvel tahta çıkarken, “Tanrı’nın yardımı, halkımın sevgisi, Danimarka’nın gücüyle” diye yemin etmişti. Bu sözler ona hayat rehberi oldu.

İmtihan sualleri: Enişte kim? Baldız kim? Görümce kim? Elti kim?.. Türk cemiyeti kadar aile rabıtaları fazla ve karışık olan bir cemiyet yoktur. Kim kime ne diyeceğini çok zaman çıkaramaz.

Osmanlı tarihinin hakkında en çok konuşulan, hizmetleri hakkıyla takdir edilememiş bir şahsiyet Sultan II. Mahmud… Kimine göre 'gâvur padişah', kimine göre 'büyük ıslahatçı'dır.

Resmî beyana göre İngiliz ajanı gerici ve bölücü bir hâin, Kürtlerin çoğuna ve bazı dindarlara göre idealleri için canını feda etmiş bir kahraman, hatta bir evliya... İdamının üzerinden neredeyse bir asır geçti. Ama mezarı bile belli değildir...

Rüya, tabir olunmadıkça, bir kuşun ayağında bağlı durur. Tabir olununca, vaki olur!

Osmanlı tarihinin en talihsiz hükümdarlarından birisi olan Sultan IV. Mustafa, siyasi kargaşa sebebiyle, hiçbir zaman otoritesini tam manasıyla kuramamıştır.

Basit bir maziden yükselebilmenin örneği olan Napolyon, sonraki maceraperestlerin -inkâr etseler de- hayranlık ve ilham kaynağı olmuştur. Çoğunun sonu ondan beter olmuştur...