Müfessirlerin bilmeleri gereken bazı ilimler

A -
A +
  Tefsîr yapacak bir âlimin; sekiz yüksek din bilgisini bütün incelikleriyle bilmesi, on iki âlet ilmiyle bunların kolları olan yetmiş iki ilme vâkıf olması lazımdır...     İslâm âlimlerinin asırlar boyunca yazdıkları tefsîrler, her asra uygundur ve kâfîdir. Kur’ân-ı kerîmin emirleri, her asırdaki her insan için aynıdır. Önceki asırlar için başka, sonraki asırlar için başka değildir. Kur’ân-ı kerîme inanan ve uymak isteyen bir Müslümân, aradıklarını mevcut tefsîrlerde bulur. Fakat bozuk kimseler, kendi bozuk isteklerini, bu tefsîrlerde bulamazlar. Herkesin kendi aklına ve asrın isteklerine göre tefsîr yapması câiz değildir. Bu, aslı değiştirip bozmaya kalkışmaktır. Tefsîr âlimleri, ehil olmayan kimselerin çıkıp, Kur’ân-ı kerîm tefsîri diye kendi şahsî düşüncelerini söyleyip, yazmalarına mâni olmak için, müfessirde, yâni tefsîr yapacak bir âlimde bâzı şartların bulunması lâzım geldiğini bildirmişlerdir. Bunlar, sekiz yüksek din bilgisini bütün incelikleriyle bilmek, on iki âlet ilmiyle bunların kolları olan yetmiş iki ilme vâkıf olmaktır. Bu sebeple tefsîr yapacak kimsenin lügat, metn-i lügat, bedî, beyân, belâgat, meânî, kırâat, usûl-i din (kelâm), fıkıh, esbâb-ı nüzûl, nâsih ve mensûh, usûl-i fıkıh, hadis, usûl-i tefsîr ve ilm-i kalp (tasavvuf, ahlâk ilmi) gibi çeşitli ilimleri öğrenmek, sarf, nahiv, mantık gibi âlet olan bilgilerde derinleşmek, zamânının fen bilgilerinde söz sâhibi olmak, âyet-i kerîmelerin zâhirî, zımnî, murâdî, iltizâmî mânâlarını ve her âyet-i kerîmenin, ne zaman, ne sebeple ve kimler için nâzil olduğunu, âyet-i kerîmelerin hangi hadîs-i şerîflerle ve nasıl açıklandığını hakkıyla bilmek lâzımdır. Ayrıca Ehl-i sünnet itikâdında olup, kalpte Allah sevgisinden başka bir şeyin sevgisine yer verilmemesi ve ilm-i vehbîye, yâni Allah vergisi olan ilme sâhip olması lâzımdır.   DİRÂYET YOLUYLA YAPILAN TEFSÎRLERDEN BÂZILARI   1. Mefâtîhu'l-Gayb: Fahreddîn Râzî (v. 606/M. 1209). Bunda rivâyet ve dirâyet yolları birleştirilmiş, filozofların bozuk fikirleri reddolunmuştur. Tefsîr-i Kebîr diye de bilinen eserde; zaman zaman nahiv ve belâgatle ilgili meselelere girilmiştir. 2. Envâru't-Tenzîl ve Esrâru't-Te’vîl: Beydâvî (v.685/M.1288). Bu da Râzî Tefsîri’nin usûlünü tâkip etmiştir. Buna Beydâvî Tefsîri de denir. Yüze yakın şerh ve hâşiyesi yapılmıştır.  3. Medârikü't-Tenzîl ve Hakâiku't-Te’vîl: Nesefî (v. 701 / M. 1301). 4. El-Celâleyn: El-Mahallî (v. 684 / M. 1459) ve’s-Süyûtî (v. 911 / M. 1505). 5. İrşâdü'l-Akli's-Selîm ilâ Mezâyâ’l-Kitâbi'l-Kerîm: Şeyhulislâm Ebüssü’ûd Efendi (v. 892 / M. 1574). 6. Tefsîr-i Mazharî: Hindistân'da yetişen âlimlerin büyüklerinden Senâullah-ı Pâni-Patî’nin yazdığı çok kıymetli bir tefsîr kitabıdır.
UYARI: Küfür, hakaret, bir grup, ırk ya da kişiyi aşağılayan imalar içeren, inançlara saldıran yorumlar onaylanmamaktır. Türkçe imla kurallarına dikkat edilmeyen, büyük harflerle yazılan metinler dikkate alınmamaktadır.