HELALLEŞME

Helalleşme, hem İslâmî, hem insanî bir davranıştır.

Karşısındakine haksızlık yaptığı düşüncesinde olan bir insanın muhatap veya muhataplarından kendini affetmesini dilemesidir. Bir tarafın, gönül alıcı kelimelerle özür dilemesi, diğer tarafın bağışlaması ve geçmişe, nahoşluklara sünger çekilmesi, kırgınlıkların, gücenikliklerin arkada kalması demektir.

Helalleşme, bir erdemdir, fazilettir.

Kavgalıların, güceniklerin, küslerin barışmasıdır.

Helalleşmede ilk adımı atan kazanır. Helal, haramın zıddı olduğuna göre helalleşmeye haramdan kurtulma çabası da denebilir. İslâm toplumlarında mü’minler, sıkça birbirlerinden helallik isterler. Bu samimî hareketten maksat hesabın, hesap gününe bırakılmaması niyetidir. Aksi hâlde o gün çok zor olabilir. Nitekim tabut musalla taşındayken imam efendiler, cemaatten mevta için helallik ister, cenaze namazı eda etmiş o kitle de hemen hemen firesiz olarak “Helal ettim!” diyerek haklarını helal ederler.

Bizi gerek yazılarımızdan ve gerekse televizyonlarda takip eden dostlarımız gayet iyi hatırlayacaklardır zannındayız. CHP’nin tarihiyle yüzleşmesi gerektiğini yıllar içinde ve şu yakınlar dâhil olmak üzere çokça dile getirdik ve gerektiğinde yine tekrar edeceğiz. Bunu ana muhalefet partisini rencide etmek için yapmıyoruz. Milletle doku uyuşması, arkada kalan yanlışlarını görüp ikrar etmesi, özür dilemesi için söylüyoruz. Özür dilemek, ayıp değildir. Medenî bir davranıştır ve helalleşmenin anahtar kelimelerindendir.

Bahsini ettiğimiz yazı ve konuşmalarımızın bir etkisi oldu mu bilmiyoruz. İster olsun ister, olmasın mesele o değil. Mesele, CHP Genel Başkanı Sn. Kemal Kılıçdaroğlu’nun partisinin helalleşme ihtiyacını dile getirmesidir. Helalleşme, İslâmî ve insanî bir hareket olduğuna göre helalleşme arzusu takdire değer bir talep olarak görülmelidir. Ancak muhalefet genel başkanı, bu iradesini seslendirdiği ân hem karşısındakilerden ve hem de yanındakilerden takdir değil tenkitler aldı. Bunda Sn. Kılıçdaroğlu’nun sözünü besleyecek dayanaklar, deliller, gerekçelere dair bir takdim yapmamış olmasının tesiri büyüktür. “Halk Partisi” hangi dönemi için ve hangi günahlarından, kusurlarından dolayı kimlerden özür dileyecekti? 1923-1938, 1938-1960, 1960-2021 yılları bu özrün neresindedir? Yoksa farklı farklı zaman dilimleri mi özre sebep gösterilecekti? Ezan okumasının, Kur’ân öğretilmesinin yasaklanması, İstiklâl Mahkemesi cinayetleri vs. gibi Erken Cumhuriyet Döneminden 27 Mayıs’a destek vermek, 28 Şubat’a karşı çıkmamaya, 15 Temmuz’a tiyatro demeye… kadar bu helalleşme listesi uzayabilir. O kadar ki özre konu icraatlar sayfalar değil kitap hacmindedir.

Bunlar söylenmedi, misaller verilmedi. Sanki biraz ürkek bir talep oldu. O zaman da herkes, âmâların fili tarifi gibi kendi durduğu yerden konuştu. Karşısındakilerin konuya dair tenkitleri anlaşılabilir. Onlar, rakiptir. Asıl ağır tenkitler bizatihi CHP’nin içinden ve CHP’lilerden geldi. Akla ziyan laflar edildi. Bir eski CHP milletvekili şöyle dedi: “Helalleşme dînî bir kavramdır. Böylesi ifadelerle parti mi yönetilir?” Tam da özre dâvet edilen dönem mahsulü katı ideolojik bir çıkış.

Helalleşme fikri, samimi olunduğu sürece ve gereği yapılmak şartıyla CHP için bir şanstır. Bizim anladığımız, Sn. Kılıçdaroğlu, arzusunu izhar ederken partisini kastetti. “Gelin bütün partiler milletle ve aramızda helalleşelim!” demedi. Bu da denebilirdi ama öyle söylemedi. Partisinin mazisiyle yüzleşmesini, haksızlıklarını, yanlış icraatlarını kabul etmesini, mağdur ettiklerinden, özür dilemesini istedi. Ne var ki teklif sağlam bir hazırlıkla yapılmamıştı. Bundan dolayı da herkes anladığı gibi cevap verdi. Hazin olan partisinin genel başkanını yalnız bırakmasıdır. Hazinden de öte, bu parti adına felaket olansa bazı Tek Parti Zihniyeti ideolojisine saplanıp kalmışların “helalleşme” kelimesine bile tahammül edememeleridir. Böyle zavallı bir ideolojiye kapılmış bir partinin iktidar olması muhaldir.

Kemal Kılıçdaroğlu, iyi ve cesur bir şekilde teklifi üzerinde yeniden çalışabilir.

Lider, her şeye ve herkese rağmen yoluna devam edebilen insandır.

Taviz, tavizi getirir.