Tarihî film yapmak -2-

Nizamülmülk ki… Âlim, edip ve kadirşinas bir zât idi… Öyle olduğu için meclisi; ilim ve sanat adamlarının toplandığı bir yer hâline gelirdi. Büyük Selçuklu Devleti'ne; idari, adlî, askerî, mâlî, sosyal ve kültürel sahada pek çok yenilikler ve değişiklikler getirdi. Sarayı, merkezî hükûmet teşkilâtını, İslâm esaslarına dayalı mahkemeleri, toprak sistemini sağlam esaslar üzerine yeniden düzenledi. Siz böyle bir beyni, böyle bir âlimi ve devlet yöneticisini ormanda gerilla tipinde savaşan cihangirler arasında bir nefer gibi nasıl bulundurursunuz?

Bu durumda ne yapmak lazım? Bence bu vizyonu ortaya çıkaramayanların hiç olmazsa tarih kitaplarına isimlerini altın harflerle yazdırmış büyük devlet adamlarını hikâyelerin merkezine koymaktansa hayali kahramanlar üzerinden yaşananları kurgulamak daha doğru bir yaklaşım olur. Şöyle ki, hayali kahraman, bazen doğru, bazen yanlış hareket yapabilir. Bazen doğru yerde, bazen yanlış yerde bulunabilir. Bazen doğru söz, bazen yanlış söz söyleyebilir. Kimse bunu yadırgamaz. Çünkü onlarla ilgili tarih kitaplarına akseden bir durum yok. Tamamen her şey senaristin hayal ürünü… Yıllar önce çekilen, Cüneyt Arkın’ın başrolde bir akıncıyı canlandırdığı Kanije Zaferi’ni anlatan bir film vardı. İzleyenler bilir. Orada, Tiryaki Hasan Paşa, kale komutanı olarak büyük bir başarı elde ediyordu ama bütün işi çekip çeviren, düşmanla ilk savaşan, düşman askerlerini esir alan hep o akıncıydı. Sonuç olarak zaferi, Kanije kahramanı Tiryaki Hasan Paşa kazandı ama bütün işi o akıncı yaptı.

Büyük devlet adamlarının hayatları, seyirciye çok doğru anlatılmalı… Aksi hâlde tarih sizi affetmez. Nezaketiyle meşhur bir padişahın, bir sefire tokat atmasına, kendisini büyüten büyük bir devlet adamına saygısızlık yapan bir şehzadeye, amcasına isyan eden bir veliahda hiç kimse inanmaz. Çünkü doğru değil… Tamamen kurgu… Siz şayet “daha tesirli olsun” diye böyle yaptık derseniz, bu defa seyirci sizin her şeyi para için yaptığınızı düşünür. O zaman da hiç kusura bakmayın diğerlerinden hiçbir farkınız kalmaz!..

 

 

 

 

 

Hayatıma ışıldayan o güneş

Bir sabah parlamaz batar da gider.

Gözlerimde hayat dolu o ateş,

Kendini sulara atar da, gider

 

Değeri fazladan hep verdiklerim,

Ağlayan gözünden yaş sildiklerim,

Kadir kıymetini çok bildiklerim

Beni bir kuruşa satar da, gider

 

Kalbime bin fikir, niyet dolardı,

Ancak gerçek olmaz, öyle kalırdı,

Sonunda ne kadar hayalim vardı

Gömdüm bir mezara yatar da, gider.

 

Önünde Kızılgül, arkanda hançer,

Damatlık beklerken o kefen ölçer,

Hayat budur işte, hep dalga geçer

İnsanı devirip yıkar da, gider.

 

Günler geçer, kalbim hâlâ kafeste,

Şimdi ne olacak? Kulağım seste

Mütaliboğlu bir gün omuzlar üstte

Kahrolmuş hayattan bıkar da, gider

 

 

 

 

 

NİZAMÜLMÜLK: Büyük Selçuklu Devleti sultanlarından Alp Arslan ve oğlu Melikşâh’ın veziri, büyük devlet adamı. Adı Hâce Kıvâmüddîn Ebû Ali Hasan bin Ali’dir. 1018 yılında İran’ın Tûs şehrinde doğdu ve 1092 yılında Nihavend’de, Hasan Sabbah’ın fedaisi bir Bâtinî tarafından şehit edildi...

Kardeşi Ebü’l-Kâsım Abdullah ile birlikte çok iyi bir eğitim gördü. Fıkıh, hadis, edebiyat ve sâir ilimleri çok iyi tahsil etti. Zamanındaki meşhur âlim ve ediplerle devamlı görüştü. Bu, onun idarecilik hayatındaki kabiliyet ve başarısının büyüklüğünde mühim rol oynadı. Nizâmülmülk, vezir olduğu 1064’ten, şehit edildiği 1092 senesine kadar aralıksız yirmi dokuz sene Büyük Selçuklu Devleti'ne, tam bir dirâyet ve adâletle hizmet etti. Görevli olduğu için katılamadığı Malazgirt Meydan Savaşı hâriç, bütün Selçuklu fetihlerinde bulundu.

Sultan Alp Arslan’ın vefatıyla veliaht Melikşâh’ın tahta geçmesini sağlayıp nizam ve asayişin korunmasında başarılı oldu. Nizâmülmülk’ün "Siyâsetnâme" isimli eseri, bugün siyaset ilmiyle uğraşanların el kitapları arasında sayılmaktadır.