Toplu Ulaşımda Çıtayı Yükseklere Çıkarıyoruz

Gaziantep ‘te toplu ulaşımın durumu ve gelişimi ile ilgili bilgi alabilir miyiz?

Şehrimizdeki nüfus artışına paralel olarak toplu taşıma ihtiyaçlarımız da gelişiyor. Bildiğiniz gibi Gaziantep, nüfus yoğunluğu bakımından ülkemizde 5.sırada ve nüfusumuz 2 milyonu geçti. Kentleşme ve nüfus artışına bağlı olarak toplu ulaşım ihtiyaçlarımız da giderek artıyor. 2015 yılında ortalama aylık 7 milyon yolculuk gerçekleşirken bu rakam 2018 yılında 12 milyona kadar yükseldi.Gaziantep ‘te şehir içi toplu ulaşımözel taşımacılar, belediye otobüsleri ve raylı sistem ile sağlanıyor.Belediye otobüsleri ve tramvayların işletilmesi ise Belediyemiz iştiraki olan Gaziulaş tarafından yapılıyor.Şehirdeki toplam yolcunun yaklaşık %30 ‘u belediye araçları ile, %70’i ise toplu taşıma esnafınca taşınıyor. Tabi biz bisikletin de ulaşım amaçlı kullanımının artmasını arzu ediyoruz. Bu yönde yaptığımız çalışmalarla şehirdeki ayırılmış bisiklet yollarını devamlı arttırıyoruz, bisiklet kiralama uygulaması GaziBis ‘i yakın zamanda devreye aldık, ülkemizde kullanımı yeterince yaygın değil ama sağlık, maliyet, hava kirliliği, trafik yoğunluğu her bakımdan yaygınlaştırılması gereken bir çözüm bisiklet.

Son dönemin trend konularından birisi akıllı ulaşım, bu anlamda Gaziantep ‘te çalışmalarınız oldu mu?

Akıllı şehirciliğin toplu ulaşım ayağındaki geliştirmeler içintoplu ulaşımın elektronik altyapısını yeniledik. Bu altyapı akıllı ulaşım adına yapılacak bir çok işin temelini oluşturuyordu ve yenilikler getirebilmek için bir altyapı değişimine gitmek gerekiyordu. Tabi canlı bir sistem olması nedeniyle zor bir operasyondu. Bu operasyon boyunca şehirdeki bir milyondan fazla aktif akıllı ulaşım kartını yeni teknoloji kartlarla ücretsiz değiştirdik ve bu esnada hizmette en ufak bir aksama yaşanmadı. Bu değişim neticesinde yolcu bilgilendirmeye yönelik seyahat planlayıcısı, otobüsüm nerede, toplu ulaşım kullanım geçmişlerini inceleme gibi hizmetleri yeni bir mobil uygulama ile devreye aldık. Engellilerin gündelik yaşamını kolaylaştıran araç içlerine görsel ve sesli bilgilendirme uygulamaları, araç dışı seslendirme uygulaması, mobil uygulamada engelli uyumluluğu gibi imkânları bu dönemde başlattık.Toplu ulaşımın ölçülebilirliğinin ve güvenliğini arttıran kartlı ödeme sisteminin ödeme seçeneklerine dair geliştirmeler yaptık, vatandaşlarımız kartlarına internetten dolum yapabiliyorlar, kart yerine cep telefonlarını ya da temassız özellikli kredi kartlarını direk kullanarak araçlara binebiliyorlar. Bu sistem aynı zamanda belediyemizin Hayvanat Bahçesi, Botanik Bahçesi ve müzeler gibi diğer noktalarında da geçerli, daha da yaygınlaştırmaya yönelik çalışmaya devam ediyoruz. Bu alanda Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı himayesinde, sektörün öncü kurumlarının birlikteliği ile kurulan Akıllı Ulaşım Sistemleri Derneği ‘ndenvatandaşın günlük yaşamını doğrudan etkileyen daha güvenli, hızlı, konforlu, çevreci ve yaşamı kolaylaştırıcı uygulamalar kategorisinde “Belediyecilikte Ulaşımın Aklı Ödülü” ne layık görüldük. Keza Avrupa Birliği ‘nin yaptığı saha araştırma sonuçları da bu alanda Türkiye ‘nin en önde gelen Belediyeleri arasında olduğumuzu net bir şekilde ortaya koyuyor.

Peki bu gelişmeler toplu ulaşımda maliyetleri arttırmadı mı?

Bildiğiniz gibi gelişmiş ülkelerde toplu ulaşım kar amaçlı yapılmayan ve sübvanse edilen yerel yönetimlerin asli hizmet alanlarından birisidir. Gelişmişlik düzeyi arttıkça işletme zararı da artar. Gelişmiş ülkelerde gelir-gider dengesi bakımından bu zarar %50 seviyelerine kadar yükselir. Ancak biz Belediye ‘nin toplu ulaşım hizmetini yeniden yapılandırarak işletme zararını %90 oranında azalttık. 2016 yılı başı itibariyle Belediyemize ait Gaziulaş şirketimize otobüs, tramvay ve elektronik ücret toplama sisteminin işletmesini yapması için gerekli kurumsal yapılandırmasını tamamlayarak, işletmecilik işlerini bu şirketimiz üzerinden sürdürmeye başladık. Bu yapılanma değişikliği neticesinde toplu ulaşım işletmeciliğinde önemli bir verimlilik artışı meydana geldi, hem hizmet çeşitliliğini ve kalitesini arttırdık, hem de görev zararı konusunda çok önemli iyileştirmeler yaptık. Yani hizmet gelişti, ancak mali yük azaldı. Bunu yaparken de bu mali tablonun vatandaşa yansıtmamaya özel gayret gösterdik. Ancak bildiğiniz gibi toplu ulaşımın en büyük gider kalemleri ithal. Özellikle yakıt maliyetlerinde dünya genelinde meydana gelen değişimler maalesef toplu ulaşım hizmetlerinin maliyetlerini ciddi şekilde etkiliyor.

Fosil yakıtların maliyetlerinin yanı sıra çevreye verdikleri zararlar da epeyce tartışma konusu. Bu konuda toplu ulaşım tarafında neler yapılabilir?

Son dönemde otobüs filomuza 137 yeni araç ekledik. Artık araçlarımızın %57 ‘si çevre dostu düşük emisyonluCNG ‘liaraçlardan oluşuyor. Sıfır emisyonlu elektrikli araçlara geçiş için de pilot uygulama başlattık. Bu kapsamda şarj istasyonumuz kuruldu ve bir adet elektrikli otobüsümüz deneme seferlerine başladı, vatandaşlarımız memnun, teknik olarak gelişmesi ve fiyat/performans olarak istenen noktaya gelmesi durumunda bu yönde ilerlemeyi istiyoruz. Yani toplu ulaşımı geliştirirken karbon salınımı anlamında şehrimizin havasını iyileştirici çözümler üzerinde duruyoruz. Bu konuda dünya genelindeki gelişmeleri yakından takip ederek şehrimize kazandırmaya çalışıyoruz. Şehirdeki yolcunun %15 ‘i zaten elektrikle çalışan raylı sistem araçları ile taşınıyor.

Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Sezer Cihan Raylı sistemin arttırılması hakkında önemli bilgiler verdi:

Tramvay duraklarımızı büyüttük, yolcu kapasitemizi ve araç sayımızı arttırdık. 2015 yılında ortalama 20 araçla yaptığımız işletmeyi artık ortalama 38 araçla sürdürüyoruz ve buna bağlı olarak şehirdeki aylık raylı sistem yolculuk sayıları 500.000‘li rakamlardan ayda 1.700.000‘lere geldi. Keza Otobüs İşletme ‘sinde belediye araçlarımızla taşıdığımız aylık yolcu sayısı 800.000’li rakamlardan 1.700.000’li rakamlara geldi. Bu hizmetleri düzenli dezenfekte edilen, bakımlı, klimalı araçlarla sürdürüyoruz. Hizmet kalitesi ve yolculuk sayıları anlamında önemli gelişmeler gerçekleştirdik. Mevcut hattımızı daha etkili kullanmak adına çalışıyoruz. Bunun yanı sıra Gaziray projemiz son hızla devam ediyor, ray altyapıları ve istasyon inşaatlarında önemli bir aşamaya geldik,Gaziraygüzergâhındaköprülü kavşaklar kısa süre içinde inşa edilerek hat üzerindeki geçiş noktaları düzenlendi, proje hızla ilerliyor. Aynı zamanda Hastane – Gar metro hattının proje ihalesi gerçekleştirildi. Projenin tamamlanması ile birlikte uygulama ihalesi yapılacak. Gar – 15 Temmuz Yerleşkesi metro hattımız için de kısa süre içerisinde proje ihalesine çıkmayı planlıyoruz. Bu projeler tamamlandığında Gaziantep ‘te toplu ulaşım adına kalite çıtasını çok yüksek bir noktaya taşımış olacağız.