Rusya’nın Ukrayna’da sendelemesi Türkiye-Kazakistan ilişkileri için fırsat
DÜNYA Haberleri
Asia Times haber portalında Nikola Mikovic imzasıyla yayımlanan makalede, Ukrayna’daki savaşın Rusya’nın siyasi ve askeri olarak zayıflığını göstermesinin, Türkiye ve Kazakistan ilişkilerinin gelişmesi için fırsat olduğu ifade edildi.
Mehmet Emin Arvas
Kazakistan’ın uzun süredir Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü’nde (KGAÖ) Rusya’nın müttefiki ve Moskova liderliğindeki Avrasya Birliği’nin de üyesi olduğu belirtilen yazıda şu ifadelere yer verildi: Kazakistan ekonomisi en azından kısa dönemde Rusya’ya bağlı olarak kalacak olsa da Türkiye, yatırımları ve askeri donanımlarıyla bölgede pozisyonunu kuvvetlendiriyor ve Kazakistan’la yakın bağlar kuruyor. Ocak ayı başlarında Kazakistan'ı felç eden kitlesel şiddetli protestoların ardından, Rusya ve diğer KGAÖ ülkeleri eski Sovyet cumhuriyetine yaklaşık 2.000 asker gönderdi. Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev bu sayede gücünü pekiştirirken, Rusya da kurtarıcı rolü oynadı. Ancak Rusya'nın kazanımları geçici oldu.
UKRAYNA İŞGALİ BAŞLANGIÇ OLDU
Ukrayna'nın işgali, Moskova ve Kazakistan başkenti Nur-Sultan'daki liderler arasındaki ilişkileri gerdi. Kazakistan, Kremlin'in askeri faaliyetlerini onaylamadı ve hatta Ukrayna'ya insani yardım göndermeye başladı. Rusya destekli Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Luhansk Halk Cumhuriyeti ile Kremlin'in Kırım'ı ilhakını tanımayı da reddeden Kazakistan, eski cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev zamanındaki “çok yönlü” dış politikasını sürdürmeye devam etti. Türkiye ile daha yakın askeri bağlar kurmak da bu çok yönlü yaklaşımın bir unsurudur. Cumhurbaşkanı Tokayev ay başında Ankara'da Türk mevkidaşı Recep Tayyip Erdoğan'ı ziyaret etti ve Türkiye'nin Anka insansız hava aracının iki ülke arasında ortak üretimi ve İzmir yakınlarında ortak askeri tatbikat düzenlemeyi kabul etti.
KAZAKİSTAN RUS YAYILMACILIĞINDAN ENDİŞELİ
Kazakistan askeri bütçesini de önemli ölçüde artırmayı planlıyor. Burada itici güç de Rusya'nın Ukrayna'yı işgali. Kazakistan'da Moskova'nın nüfusun çoğunluğunu etnik Rusların oluşturduğu kuzey kesimlerinde toprak iddiasında bulunabileceğine dair korkular var. Ülke, Rus yayılmacılığına karşı bir önlem olarak Türkiye gibi bölgesel müttefiklerle askeri bağlarını kuvvetlendirmek istiyor. Savunmanın yanı sıra Türkiye ve Kazakistan ekonomik iş birliğini de geliştiriyor. Erdoğan ve Tokayev, bu ay yaptıkları görüşmede bilgi teknolojisi, kültür, tarım ve eğitim gibi alanlarda 10’un üzerinde anlaşma imzaladılar.
KARŞILIKLI TİCARETTE YÜKSEK POTANSİYEL
Türkiye ile Kazakistan arasındaki toplam ticaret hacmi yıllık 5,3 milyar dolar. Erdoğan bunu 10 milyar dolara yükseltme sözü verdi. Bu, Kazakistan'ın Rusya ile yaptığı 25,5 milyar dolarlık ticaretin yarısından daha az ama Türkiye ile ticaret potansiyeli katlanarak artıyor.
RUSYA UKRAYNA’DA HEZİMETE UĞRARSA…
Rusya'nın Ukrayna'daki askeri çöküşü, Kremlin'in Orta Asya'daki ve özellikle Kazakistan'daki konumunu önemli ölçüde etkiler. Rusya aşağılayıcı bir yenilgiye uğrarsa, Nur-Sultan başka yerlerde güvenlik güvencesi arar. Ve bölgesel siyasete damgasını vurmak isteyen Türkiye de daha şimdiden bunun zeminini hazırlıyor.
'da Takip Edin!
