Dünya ticareti sarsılabilir! Tayvan gerginliği yeni krizin habercisi
DÜNYA Haberleri
ABD ile Çin arasında Tayvan konusunda yaşanan gerilim, dünyanın en yoğun denizcilik hatlarından biri için artan risklere dikkat çekti. Küçük bir aksama bile tedarik zincirlerinde dalgalanmalara yol açabilir.
Osman SAĞIRLI
Tayvan uzun zamandır ABD ve Çin arasında bir gerginlik unsuru olarak öne çıkıyor. ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin ziyaretiyle gerilimler daha da arttı. Çin, Tayvan’ı kendi topraklarının bir parçası olarak görüyor ve 3 numaralı ABD’li yetkilinin ziyaretinin ağır sonuçlar doğuracağı konusunda kararlı.
KÜRESEL DENİZCİLİĞE DARBE
Tayvan Boğazı gerilimi daha çok Çin ile ABD arasında yaşanıyor fakat bölge ülkeleri de kendilerini bu meselenin çok dışında tutamıyor. Japonya, Yeni Zelanda, Filipinler, Singapur, Malezya, Endonezya, Kore, Avustralya hatta Hindistan bile buradaki krizden en çok etkilenecek ülkeler arasında. Tayvan Boğazı; Çin, Japonya, Güney Kore ve Tayvan’dan batı noktalarına geçen ve Asya’daki fabrika merkezlerinden Avrupa, ABD pazarlarına ve aradaki bütün noktalara mal taşıyan gemilerin ana rotası konumunda. Bu yıl küresel konteyner filosunun neredeyse yarısı ve tonaj olarak dünyanın en büyük gemilerinin yüzde 88’i Tayvan Boğazı’ndan geçti. Sadece günün herhangi bir zamanında dünyadaki konteyner gemilerinin yüzde 10’unu burada görmek mümkün. Tayvan üzerinde Boğaz’ı etkileyecek herhangi bir eylem, küresel denizciliğe başka bir darbe olacak. Salgının başlangıcından bu yana etkilenen tedarik zincirleri, bu yıl Çin şehirlerindeki karantinalardan ve Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden kurtulmak için mücadele ediyor. En ufak bir kriz bile dünya ekonomisini alt üst edebilir.
RUSYA'NIN İŞGALİ GÜVENİ SARSTI
ABD Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü John Kirby, ABD’nin Pelosi’nin gezisine tepki olarak Çin’in atmasını beklediği, Tayvan Boğazı’na füze fırlatmak, Boğaz hakkında “sahte” yasal iddialarda bulunmak ve yeni askeri operasyonlar başlatmak dâhil olmak üzere muhtemel eylemler beklediklerini açıkladı. 1995-96’daki son büyük Tayvan krizi sırasında Çin, Tayvan limanları yakınında denize füzeler fırlattı, nakliye trafiğini aksattı ve dönemin Başkanı Bill Clinton bölgeye iki uçak gemisi savaş grubu gönderdi. ABD ve Çin bu krizin bir defa daha tekrarlanmasını önlemeyi başarsalar bile, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali, uluslararası toplumun Pekin’in önümüzdeki yıllarda Tayvan Boğazı boyunca benzer şekilde yıkıcı askeri harekâta girişmesini engelleyebileceğine olan güveni sarstı. ABD Genelkurmay Başkanı General Mark Milley, Kongre’ye Çin Devlet Başkanı Şi Jinping’in 2027 yılına kadar Tayvan’ı ele geçirme niyetinde olduğuna dair bir rapor verdi.
.jpg "Dünya ticareti sarsılabilir! Tayvan gerginliği yeni krizin habercisi")
ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’ye, Tayvan yönetimi tarafından "Şeref Madalyası" tevdi edildi. Akşam saatlerinde Tayvan’a gelen Pelosi, 24 saat bile kalmadan Güney Kore’ye gitti.
ÇİN EN ÇOK KENDİSİNE ZARAR VERECEK
Dünyanın en büyük ihracatçı ülkesi olan Çin’in askeri bir eylemi en çok kendisine zarar verecek. Ancak Pekin’in büyüyen deniz gücünü küresel ticaret yollarını kısıtlamak için kullanabileceği yönünde ciddi endişeler var. ABD Pasifik Komutanlığı Müşterek İstihbarat Merkezinin eski operasyon direktörü Carl Schuster "Bütün Boğaz’ı kapatmak çok zor olacak ve nihayetinde Çin’in aleyhine sonuç verebilecek bir çatışma riskini alacak. Ancak Şi’nin bu yönetiminin hiçbir şey yapmayacağından o kadar emin olduğunu sanmıyorum" dedi.
DÜNYA TİCARETİNİ ETKİLEYEBİLİR
Rusya’nın Ukrayna’nın Karadeniz limanlarını ablukası, dünya çapında dalgalanma, emtia piyasalarını sıkıştırma ve fiyatların artmasına yol açtığı ve Tayvan Boğazı’ndan geçen gemilerin sayısı göz önüne alındığında, küçük bir aksaklık bile dünya ticaretini etkileyebilir. Bu yılın ilk yedi ayında dünyanın 5.400 operasyonel konteyner gemisinin yaklaşık yüzde 48’i Tayvan Boğazı’ndan geçerek düzenli bir giysi, cihaz, cep telefonu ve yarı iletken tedarik etti. Kayıtlara göre dünya filosunun yüzde 88’i buradaki su yolunu kullanıyor ve bu gemilerin çoğu Avrupa’ya kıtalar arası rotalarda hizmet veriyor.
'da Takip Edin!
