Yurt dışı alışverişlerinde fatura oyunu

Sercan AKINCI

Gelişen teknolojiyle birlikte e-Ticaret’in de hayatımızdaki yeri her geçen gün artıyor. Sadece yurt içi değil, sınır ötesi işlemleri de bir ‘tık’la yapar olduk; Çin’den ABD’ye kadar, dünyanın her köşesinden rahatlıkla sipariş verebiliyoruz. Ancak yurt dışından verilen siparişlerde, işin içine gümrük ve vergi de girdiği için, son dönemde bazı sıkıntılar yaşanmaya başladı. Siparişini verip, ürün için gerekli ödemeyi yapan tüketicilerin malları, vergi mevzuatındaki usulsüzlükten dolayı gümrüğe takılabiliyor. Kanun gereği yurtdışından e-Ticaret kanalıyla verilen siparişlerden, 30 avroya kadar gümrük vergisi alınmıyor. Bu fiyatın üstündeki ürünler vergiye tabi olarak çekilebiliyor. Türkiye’ye ürün gönderen yurt dışındaki firmalar ise, gerçek fiyatı daha yüksek olan ürünlerin değerini, gümrük vergisi ödememek için 30 avrodan düşük gösteriyor. Yapılan denetimlerde bu usulsüzlük tespit edildiğinde, gelen ürün yurt içine alınmadan iade ediliyor. Bu durumda tüketici hem parasını ödemiş oluyor, hem de ürüne ulaşamıyor. Gelen bilgilere göre haftada 2 binden fazla ürün iade ediliyor. Konuyla ilgili sosyal medya ya da forum siteleri üstünden birçok şikâyet aktarılıyor.

20 GÜN BEKLETİLİYOR, SONRA...
Gümrük müşavirleri ise herhangi bir kargonun keyfî olarak iade edilmesinin mümkün olmadığını vurguluyor. İstanbul Gümrük Müşavirleri Derneği Başkanı Serdar Keskin “150 avroluk ürünün 30 avro gibi gösterilerek Türkiye’ye sokulmak istenmesi hâlinde, bu ticaret denetime takılabilir. Problem buradan kaynaklanıyor” dedi. Gümrük müşaviri, AKD Denetim Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Akdoğan da; Türkiye’ye gelen tüm kargoların, İstanbul’daki Ulusal Kargo İşleme Merkezine geldiği bilgisini verdi. Akdoğan, “Burada gümrük muayene memurları incelemelerini yapıyor. Eğer ürün 30 avronun üstündeyse, gümrük vergisinin ödenmesi için tebligat yapılıyor. Bunu ödemek, çoğu zaman göndericinin işine gelmeyebiliyor. Bundan sonra da 20 gün bekletilip, ürün iade ediliyor” diye konuştu.

Ürünler tahrip olmasın
Tüketicilerin bir başka şikâyeti, bazı ürünlerin incelemeler sırasında kullanılamaz hâle getirilmesi... Gümrükte ürünleri inceleyen memurlar, pakette herhangi bir madde saklanması ihtimaline karşı araştırma yapıyor. Tüketiciler “Bu işlem sırasında bazı ürünlerde kırılma, kullanılamaz hâle gelme gibi sıkıntılar çıkıyor. Ürünü iade etmek istediğimizde de muhatap şirket ‘Biz ürünü sağlam gönderdik’ diyorlar” şeklinde konuşuyor. Tüketiciler, gümrükteki incelemelerin, ürüne zarar vermeyecek şekilde yapılmasını talep ediyor.