'Rekabet yer altında değil yukarıda olsun'

FİKRET ÇENGEL
LEFKOŞA

Türkiye 5G yolunda hızla ilerlerken, operatörlerden de bu konuda farklı açılımlar gelmeye devam ediyor. Bu teknoloji için yapılacak yatırımların yüksek maliyetli olması, birlikte hareket etmeyi de kaçınılmaz hale getiriyor. Türkiye’nin fiber altyapısı ve 5G’ye geçiş için yapılacak yatırımların en az 15-20 milyar dolar tutacağını belirten Turkcell Genel Müdürü Kaan Terzioğlu; Turkcell, Telekom, Türksat  ve Vodafone’un güçlerini birleştirdiği durumda, 20 milyon haneye fiber götürülmesinin maliyetinin 3 milyar dolara kadar düşebileceğini söyledi. Bu modelin dünyada uygulandığını belirten Terzioğlu, “Hepimizin fiber altyapı hattı belli. Mevcut hatlara göre bir ortaklık yapısı belirlenebilir. Türksat da bu şirkete dâhil olur. Ayrı ayrı yapmak yerine, ortak şirket yatırım kararı alır ve enerjimizi bölmeyiz” diye konuştu. KKTC’de, Çinli teknoloji devi Huawei ile dijital dönüşüm protokolü töreninde konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Kaan Terzioğlu; Türkiye’de 5 milyon hanenin fiberden yararlandığını, 15 milyon eve daha ulaşılması gerektiğini hatırlattı.
Devletin düzenleyeceği 5G kullanım ihalesine ayrı ayrı girilmesi durumunda, ciddi bir kaynağın altyapı yatırımlarına gideceğini, bu bedellerle operatörlerin zora gireceğini, sınırlı kaynakların doğru kullanılmasının çok önemli olduğunu vurgulayan Terzioğlu, şöyle devam etti: Telekom 350 bin, Turkcell 50 bin, Vodafone 10 bin km fiber ağına sahip. Altyapıda rekabet ederek herkes kendi kazısını yapmaya devam ederse, maliyetler 15-20 milyar dolara çıkar. Çünkü kazı izinleri almak, bunu yapmak, çok zorlu ve pahalı. Yer altındaki her 2 liranın yarısı, geçiş hakkı vergisi. Yani ayrı kazı ile, ayrı kablolarla maliyetimizi en az üç katına çıkaracağız. Dünyada örnekleri var. Her şirket mevcut ağına göre şirket yapısında temsil edilebilir. Telekom, en uzun ağa sahip olduğuna göre hisse yapısında da en büyük şirket olabilir. Bu meseleyi artık çözmemiz gerekiyor. Tek bir izin, tek bir kazı ve tek bir kablo... Yer altında rekabet olmaz. Yer üstünde olur. Dijital varlıklar, yazılım ve servis hizmetleri ile yarışalım. Bugün müzik, TV, haberleşme, arama motoru derken, dünyaya yayılmış dijital servis hizmetlerimiz var. Bunlarla rekabet etmeliyiz. Yani kaynaklarımızı üst teknolojilere ayırmalıyız. Böylece katma değer üretiriz, teknoloji yarışında daha etkili oluruz. Sonuç olarak; altyapıya değil, yazılımlara, dijital varlıklara ve networke para yatırmalıyız. İnsan gücüne yatırım yapmalıyız. Neden Türkiye yazılımda söz sahibi ülke olmasın!..

TEŞVİK ÖNEMLİ
Kaan Terzioğlu, “Fiber, artık bir ihtiyaç. Bu alanda muhteşem bir potansiyel var, 20 milyon hane... Ancak maliyetler, kazı izinleri, geçiş hakkı vergisi... Zorlu süreç. Teşviklerin olmadığı tek sektörüz. Tam tersi, yüksek vergilerle mücadele ediyoruz. Teşvik yoksa da, ama ceza da olmasın” dedi.