Left
Lamba

HAYIRLI RAMAZANLAR

__:__:__
Lamba
Right

Hacel Obası’nda neler oluyor?

Düzenleyen:
Hacel Obası’nda neler oluyor?

EKONOMİ Haberleri

Türkiye’de et fiyatlarına etki eden Sivas’ın Şarkışla ilçesinde besiciler AB hibesi alarak dev çiftlikler kurdu. Ancak maliyetler arttı, üretici borçlandı. Bankalar haciz memurlarını gönderdi. Sözleşme hayvanların satılmasını engelledi. 76 çiftlikten 70’i iflas etti. Ayakta durabilenler devletten yardım bekliyor.

Hacel Obası’nı engin mi sandın
Ayağında potini var zengin mi sandın
Her olur olmazı canım dengin mi sandın
Ay da doğdu göremedim yâr seni
...
Ömer TEMÜR - SİVAS  - Türkiye’nin ünlü ozan Aşık Veysel ile andığı Sivas’ın Şarkışla ilçesi, et fiyatlarını belirleyen yerlerden biri. Nüfusu 20 bin. Ozanlarıyla, türküleriyle Türk kültüründe eşsiz bir yere sahip olan Şarkışla’nın Türkiye ekonomisine olan katkısı büyük. Türkiye’nin et ihtiyacının yüzde 1,33’ü buradan karşılanıyor. İlçedeki büyükbaş varlığı 100 bine yakın. Şarkışla aynı zamanda Türkiye’nin en büyük havan pazarına ev sahipliği yapıyor. Cumartesi günleri kurulan pazara bir günde ortalama 7.500-15.000 arasında havan girişi oluyor. Sivas ve Kayseri başta olmak üzere, Yozgat, Tokat, Konya, Aksaray, Kırşehir, Erzincan, Gaziantep, Samsun, Trabzon, Şanlıurfa, Erzurum, Van, Amasya gibi birçok ilden alıcı ve satıcılar bu pazarda buluşuyor. Pazarda oluşan rakamlar, Türkiye’deki et fiyatlarına etki ediyor.    
Aşık Veysel’in “benim sadık yarim”  diye mısralara döktüğü topraklarda bu sıralar dev hayvan çiftliklerinin birbiri ardına kapanması konuşuluyor. 

Peki çiftliklere neler oluyor? 
Tesisleri gittik, gördük, besiciyi yerinde dinledik. Avrupa Birliği, aday ve potansiyel aday ülkelere destek amacıyla Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPARD) isimli bir program yürütüyor. Şarkışla’da çok sayıda üretici 2014-2020 dönemini içeren programa dahil oldu. Bu kapsamda bugüne kadar ilçede 76 damızlık hayvan çiftliği kuruldu. Amaç süt üretimini artırmaktı. Yüzde 40-70 hibe desteği ile kurulan bu çiftliklerin üreticiye maliyeti 1 milyon avroyu buldu. Bu çiftliklerin yanı sıra üreticilerin kendi imkanlarıyla kurdukları tesisler de düşünüldüğünde ilçeye son 5 yılda yapılan yatırım 500 milyon lirayı buldu. Büyük umutlarla atılan adım bir süre sonra hüsrana döndü. 
Kur yüzünden yem fiyatlarının ve kurulum maliyetlerinin artması, hak edişlerin zamanında ödenmemesi gibi sebeplerle çiftçi bankalara borçlandı. Üretici hayvanları satamadı. Çünkü IPARD, 5 yıl satışı engelliyor. Aksi durumda verdiğini faiziyle geri istiyor.     

KÖYDEN GÖÇ EDİYORLAR
Şarkışla’nın Türkiye’nin en önemli hayvancılık merkezlerinden biri olduğunu belirten Şarkışla Ziraat Odası Başkanı Azimet Topçu ancak yaşanan ekonomik zorluklarla birlikte çiftliklerin bir bir kapandığını söyledi. İlçedeki çiftliklerin yüzde 70’inin iflas ettiğini, yüzde 20’sinde üretimin durduğunu dile getiren  Topçu, sadece 7-8 çiftlikte süt üretimi yapıldığını belirterek, “Jandarma eşliğinde çiftlikler haczediliyor. Garip ki ilçede ilk haciz işlemi eski Ziraat Odası Başkanı’mıza uygulandı. Evi, traktörü, otomobili her şeyine el konuldu. O da köyünde kalan ne varsa satıp Sivas’a göçtü” dedi. 

YARDIM BEKLİYORLAR
Çiftlik sahiplerinin banka ile IPARD arasında sıkışıp kaldığını ifade eden Azimet Topçu, “Üreticiler çiftliklerini ve hayvanlarını satıp borcunu ödeyemiyor bile. Çünkü IPRAD ile yapılan sözleşme gereği üretici tesisini elinden çıkaramıyor. Borcunu ödeyecek tesisler var ama satış yapamadığı için evi, tarlası, traktörü haczediliyor. Kendisine bişey kalmayacak korkusuyla tesisi söküp götüren bile var. Bu gidişle milyonluk tesisler birer enkaza dönüşecek. Çiftliklere sahip çıkılmalı. Devletten bu konuda yardım bekliyoruz. Haciz işlemlerinin en az iki yıl durdurulmasını ve borçların yeniden yapılandırılmasını istiyoruz. Aksi takdirde kaybeden üreticimiz ve Türkiye ekonomisi olacak” diye konuştu. 

İFLASIN EŞİĞİNE NASIL GELİNDİ?

Şarkışla Ziraat Odası Başkanı Azimet Topçu iflasa götüren adımları şu şekilde sıraladı: 
¥ Son 5 yıl içerisinde yem fiyatları tam üç kat arttı. Üretici etrafı meralarla kaplı çiftliklerde ithal yeme mahkûm edildi. 
¥ Yemdeki artışa karşın et ve süt fiyatlarındaki artış maliyetlerin çok altında kaldı. 
¥ Veriler hibelerden yüzde 18 ila 22 arasında gelirler vergisi alındı. Maliyet çiftçiye yüklendi. 
¥ Kurda yanan yükselişin etkisiyle demir ve çimentonun maliyeti arttı. 4 milyon liraya mal olan tesisin bedeli 6-7 milyon liraya kadar çıktı. 
¥ 3 ay içerisinde ödenmesi gereken hak edişler bir yıla kadar uzadı. Üretici kaynak bulabilmek için tefeciye bulaştı. 
¥ Tarım ve hayvancılık firmaları dışında bir çok inşaat firması hibe alabilmek için bu işe girdi. İnşaat ve zirai ekipmanlarda oluşan rantın bedelini yine çiftçiye yüklendi. 
¥  Yurt dışından damızlık hayvan ithalatı devam ederken, bu çiftliklerde yetişen danalar pazarlarda satışa çıktı. 
¥ Sınırlı sermaye ile bu işe giren çiftçi ise maliyet artışlarını karşılamak için sürekli bankalara borçlandı. 

 

Düzenleyen:  - EKONOMİ
UYARI: Küfür, hakaret, bir grup, ırk ya da kişiyi aşağılayan imalar içeren, inançlara saldıran yorumlar onaylanmamaktır. Türkçe imla kurallarına dikkat edilmeyen, büyük harflerle yazılan metinler dikkate alınmamaktadır.
Sonraki Haber Yükleniyor...