Elektrikte fiyat artışına baca gazından çözüm
EKONOMİ Haberleri
Sanayi devleri, Türk firması CTN tarafından geliştirilen ve baca gazından elektrik üretilmesini sağlayan ORC teknolojisi için sıraya girdi. Ful otomasyona sahip olan sistem ile çimento fabrikaları yıllık 100 milyon liralık elektrik tasarrufu sağlıyor.
ÖMER TEMÜR
Pandemi ile birlikte enerji fiyatları dünyanın bir numaralı meselesi hâline geldi. Elektrik maliyetleri sanayiciyi zorlarken, bu dönemde güneş enerji santralleri ile rüzgâr enerji santrallerine yatırım yapan firmalar bir adım öne çıkıyor. Sanayide yenilenebilir enerji kaynaklarının yanı sıra baca gazından elektrik üretimi de hem çevreci bir üretim imkânı sunuyor hem de firmalar elektrikten tasarruf etme imkânı buluyor. Bu alandaki çalışmalarıyla dikkat çeken CTN Group, baca gazından elektrik ile çimento fabrikalarına yıllık 100 milyon liraya yakın enerjiden tasarruf sağlıyor. ORC (Organic Rankine Cycle) teknolojisinin arkasındaki isim ise Özkan Çetin. CTN Group Genel Müdürü Özkan Çetin, geliştirdiği yerli teknolojiyle bugün Çinli firmaların en büyük rakibi hâline gelmiş durumda.
SIFIRDAN SANAYİ PATRONLUĞUNA
Çetin’in sıfırdan başlayan sanayi yolculuğu yine bir sanayi tesisinde başlamış. Çimento fabrikalarına yedek parça üreten bir firmadan mühendis olarak başladığını anlatan Çetin, “İki yıl çalıştıktan sonra çimento fabrikalarında bakım onarım ve müteahhitlik hizmeti veren Adana merkezli şirkete geçtim. Orada yaklaşık yedi yıl çalıştım. Firma çimento fabrikalarına projeler yapıyordu. 2010’ların sonuna doğru ayrıldım, CTN’yi kurdum. Çimento fabrikalarına bakım onarım ve mühendislik hizmeti vermeye başladık. Önce 600 metrekarelik alanda bir atölyede, ardından OSB’de 10 bin metrekarelik alanda üretime başladık. Son 10 yılda Türkiye’de 10-12 tane çimento fabrikası kuruldu. Çimento sektörü pandemide artan ivmeyle ile büyüdü. Biz de bu dönemde fabrikaların modernizasyonu konusunda iyi işler yaptık. 2019 yılında Milano’daki CTP firmasını aldık. CTP çevre teknolojisi yani filtrasyon, baca gazı ve atıktan enerji konusunda çalışmalar yapıyordu. Bu alandaki çalışmaları daha da ileri taşıdık ve ORC sistemini geliştirdik” dedi.
HURDA TEKNOLOJİYİ BİZE SATMAYA ÇALIŞIYORLAR
ORC teknolojisiyle çimento fabrikasının bacasından yaklaşık 400 derece ısıyla çıkan gaz 120 dereceye kadar soğuttuklarını dile getiren Özkan Çetin, “Şu an Çinliler deniz suyundan ya da yer altı su kaynaklarından buhar elde ederek türbinle elektrik enerjisi üretiyor. Hurda teknolojiyi bize satıyorlar. Bu sistem saatte ortalama 2500 metreküp su tüketiyor. Yani 70 bin hanenin bir yıllık içme suyu elektrik üretimi için kullanılıyor. Ayrıca deniz suyunu da ısınıyor. Bu sisteme alternatif olarak ORC’yi geliştirdik. Şu an Sönmez Çimento fabrikasında kullanılıyor. ORC’de baca gazını bacaya çıkmadan önce kendi sistemimize alıyoruz. Burada önce tozu yüzde 86 oranında çökeltiyoruz. Sistem kazanında özel bir yağımız var. Onu ısıtarak enerjiye çeviriyoruz. ORC türbininden geçirerek elektrik enerjisi üretiyoruz. Bunu yaparken sağladığımız fayda şu: 400-450 derece sıcaklığı 120 dereceye düşürüyoruz. Su kullanmıyoruz. Bacanın da emisyon değerini düşürüyoruz. Böylece bir fabrikanın yüzde 30-45 arasında iç enerjisini üretiyoruz. Bu sistemle Sönmez Çimento geçen yıl bugünkü elektrik fiyatlarıyla yıllık 90-100 milyon liralık enerji tasarrufu sağladı. Ayrıca fabrika bir yılda 80 bin ton karbon salınımını azalttı. Maliyeti fabrikanın kapasitesine ve gaz oranına göre 12-20 milyon dolar arasında değişiyor. Sistem kendini 3,5 yılda amorti ediyor” diye konuştu. Endüstri 4.0 ürünü olan ORC teknolojisi ful otomasyon bir sistem. Yani insana ihtiyaç yok. Çetin, Çinlilerin ise cıvatadan somuna kadar yurt dışından getirildiğini, sistemin çalışması için de en az 17-18 kişilik bir ekibe ihtiyaç olduğunu söyledi.
SIRAYA GİRDİLER
Elektrik fiyatlarında yaşanan artışla birlikte sanayi firmaları CTN firmasının kapısını çalmaya başlamış.
Çetin, son dört ay içerisinde 14-15 firmanın kendileriyle irtibata geçtiğini ifade ederek şunları kaydetti: Yaptığımız iş çok ses getirdi. Dünyada başka örneği yok. Türk Çimento Grubu mart ayında tüm çimento fabrikalarının toplanacağı bir seminer düzenliyor. Orada bize geniş yer ayırdılar. Şu an herkes ‘enerjiden nasıl tasarruf yaparız’, ‘bağımlılığı nasıl azaltırızı’ konuşuyoruz. Önümüzdeki 5-6 yılda hemen hemen her sektör buna girecek. Sadece çimento değil seramik ve demir fabrikaları için de uygun. Bu arada Çevre Bakanlığı 2026 yılında geçerli olmak kaydıyla bir çalışma yapıyor. AB yasalarına uyumlu olarak baca emisyon değerleri düşürülecek. Biz zaten ısıyı düşürürken bir de elektrik enerjisine dönüştürüyoruz.”
İlk ihracat Portekiz’e
CTN firması ilk ihracatını ise Portekiz’e gerçekleştirmiş. Özkan Çetin, Portekiz’in önde gelen şirketlerinden Secil Group ile anlaşma yaptıklarını belirterek, “ORC sistemiyle ihaleye katıldık. Çinli firmaları ihaleye hiç dahil etmediler. Biz de Avrupalı rakiplere göre maliyet avantajını sağlamış olduk. Bu, Türkiye’den Avrupa’ya ilk ORC ihracatı olacak. Adım adım yurt dışına açılacağız. Almanya’da partner arıyoruz. ABD’de olacağız. Özbekistan ve Suudi Arabistan ile görüşmeler sürüyor” dedi.
'da Takip Edin!
