Left
Lamba

HAYIRLI RAMAZANLAR

__:__:__
Lamba
Right

Analiz: Taliban’ın zaferi göz göre göre geldi

Düzenleyen:
Analiz: Taliban’ın zaferi göz göre göre geldi

GÜNDEM Haberleri

Ülkenin yüzde 80’ini kontrol eden milis kuvvetinin günün birinde tüm ülkede kontrolü sağlayacağı baştan belliydi.

Mehmet Emin Arvas

Taliban’ın hızlı ilerleyişi Biden’ı da şaşırttı.
 
Hükümetteki yolsuzluk ve uluslararası gücün hava saldırılarındaki sivil ölümleri insanları Taliban’a yöneltti.
 
Daha önce İngilizlere, Ruslara olan, Batı’ya da oldu. Yoksul ülke, kendi tarihini bomba, silah ve parayla yeniden yazmaya çalışanları bir kere daha kovdu.  

 

ABD askerlerinin çekilmesiyle Taliban Afganistan’da kontrolü o kadar hızlı bir şekilde ele geçirdi ki çekilme kararını veren ABD Başkanı Joe Biden bile buna şaşırdı. Biden, şaşkınlığını “Gerçek şu ki her şey beklediğimizden daha hızlı gerçekleşti. Afgan ordusu çöktü. Geçen hafta yaşanan olaylar, ABD'nin Afganistan'daki askeri varlığını sona erdirme kararının doğru olduğunu gösterdi, çünkü Afgan güçlerinin kendileri için savaşmaya gönüllü olmadıkları bir yerde siz savaşamazsınız ve savaşmamalısınız" sözleriyle ifade etti. 11 Eylül 2001 saldırılarından sonra El Kaide’yi bahane ederek Afganistan’da büyük bir maceraya atılan ABD yönetimi, devirdiği Taliban rejiminin ülkede yeniden söz sahibi olmasıyla büyük hayal kırıklığına uğradı ama bu durum uzmanlar ve ülkeyi yakından takip edenler tarafından beklenen bir şeydi.

OLACAKTI AMA NE ZAMAN?

Uluslararası çapta bir düşünce kuruluşu olan ve Kabil, Kandahar ve Herat’ta ofisleri bulunan Senlis Konseyi daha 2007 senesinde yayımladığı 'Kaosa saplanmak: Afganistan uçurumun eşiğinde' başlıklı raporda, “Afganistan, Taliban'ın eline geçiyor. NATO önderliğindeki on binlerce askere ve ülkeye akan milyarlarca dolarlık yardıma karşın, 2001'deki Amerikan işgaliyle dışarı sürülen militanlar şimdi kırsal bölgeler, bazı semt merkezleri ve önemli anayollar da olmak üzere geniş arazileri kontrolleri altına almış durumda. Artık Taliban'ın Kabil'e dönüp dönmeyeceği değil, ne zaman döneceği konuşuluyor” açıklamasını yapmıştı.

ÇEKİLDİ, GÜÇ TOPLADI, KAZANDI

11 Eylül saldırılarından sonra ABD askeri müdahalede bulunurken Taliban, bir anda ortadan kaybolmuş, kolay bir zafere kazanan ABD de daha sonra savaşı Irak’a taşımıştı. Afganistan’da görev yapan yardım kuruluşlarının güvenliğini sağlayan Afganistan Sivil Toplum Kuruluşları Güvenlik Ofisi ANSO, zamanında “Gelişmeler, Taliban’ın 2001’deki kolay çekilişinin askeri bir mağlubiyetin neticesi olmadığını, bunun stratejik bir geri çekilme taktiği olduğunu ortaya koyuyor” ifadesini kullanmıştı. Taliban savaşçıları güç toplayarak önce kırsal bölgeleri, sonra da şehirleri ele geçirmiş ve uzun süredir zaten ülke topraklarının yüzde 80’ini kontrol altına almıştı.

KABİL’DEN İBARET AFGAN HÜKÜMETİ

ABD desteğiyle Afganistan’da kurulan yönetim, en iyi zamanında bile büyük ölçüde sadece başkent Kabil’de hüküm sürüyordu. Taliban sonrası Afganistan’ın ilk (kukla) Devlet Başkanı Hamid Karzai de ülkedeki vahim durumu 30 Ekim 2008’de “Yollarımız güvenli değil, Kandahar'a, Herat'a arabayla gitmek mümkün değil. Hatta Kabil'den 100 kilometre ötedeki Paktia'ya bile gitmek mümkün değil” sözleriyle dile getirmişti. 20 sene sonra Kabil de elden gitti.

TALİBAN NİÇİN KAZANDI?

Taliban’ın güç kazanmasına en büyük sebep olarak, Afgan hükümetlerinin yolsuzluk batağına saplanmış olmaları gösteriliyor. Hükümet yolsuzluk sebebiyle halk desteğini kaybederken, evde, işte, okula kaydolurken, iş yeri açarken her yerde vatandaştan para sızdırılmaya çalışılması “En azından Taliban rüşvetçi değil” denilerek insanları Taliban’a yöneltti. Devlet Başkanı Eşref Gani’nin, Kabil düşerken para dolu çuvallarla helikopterle kaçması ve hatta iddialara göre bazı çuvalların helikoptere sığmadığı için yerde bırakması ülkedeki yolsuzluk sarmalının ne noktalara ulaştığının vahim bir örneğidir. Savaş ağalarının yanı sıra Amerikan Özel Kuvvetleri tarafından tesis edilen Afgan Yerel Polisi’nin halka yaptığı zulümler de insanların Taliban’a yönelmesinde etkili oldu. 20 senelik savaşta ABD ve NATO saldırıları sonucu çok sayıda sivil ölürken, yakınlarını kaybedenler Taliban saflarına katıldı. Yaşadıkları eve NATO savaş uçağının attığı bomba isabet eden ve erkek kardeşi, annesi, kız kardeşi ve 3 yeğenini kaybeden Tur Can, seneler önce, “Taliban'ın yeniden iktidara gelmesinden mutlu olurum. Taliban zamanında huzurluyduk. Ailemin geçimini ben sağlıyorum. Böyle olmasaydı, ölen ailemin intikamını almak için Taliban'a katılırdım" demişti.

Yazıyı İngiliz Guardian gazetesinde bir yazarın 25 Mart 2009 tarihli yazısındaki beliğ ifadelerle bitirelim: “Eski vecizeler hâlâ doğru: Savaşa girmek kolay, çıkmak zordur. Ruslara olan Batı’ya da oluyor: Bu yoksul, kendine has ülke, kendi tarihini bomba, silah ve parayla yeniden yazmaya çalışan bir işgalciyi daha kovacak. Bu belliydi zaten. Ah ne acı ki, ancak şimdi anlamaya başlıyoruz.”

Düzenleyen:  - GÜNDEM
UYARI: Küfür, hakaret, bir grup, ırk ya da kişiyi aşağılayan imalar içeren, inançlara saldıran yorumlar onaylanmamaktır. Türkçe imla kurallarına dikkat edilmeyen, büyük harflerle yazılan metinler dikkate alınmamaktadır.
Sonraki Haber Yükleniyor...