Karagöz Bosna'da küllerinden doğuyor

Geleneksel Türk gölge tiyatrosu, namı-diğer Karagöz, Afrika’dan Arap Yarımadası’na, Orta Doğu’dan Balkanlara kadar Osmanlının ulaşabildiği hemen her yerde oynandı. Geniş bir coğrafyada eğlencelerin merkezinde  yer aldı. Ancak Karagöz, günümüzde bu memleketlerin çoğunda unutulmuş durumda. O ülkelerden biri olan Bosna-Hersek’te de durum çok farklı değil. Ülkenin son Karagözcüsünün vefatıyla Bosna’daki geleneksel gölge oyunu kültürü hafızalardan silindi.
Fakat şimdi tanınmış Türk gölge sanatçısı Cengiz Özek’in teşebbüsleriyle Osmanlı mirası gölge oyunu, Bosna’da yeniden küllerinden doğuyor. Karagözün 500. yılına armağan olarak Boşnakçaya tercüme edilen Özek’in “Sihirli Lamba” adlı oyunu, Saraybosna’daki bir tiyatroda sahnelenmeye başladı. Türk Karagözcünün metinlerini yazıp, figürlerini dizayn ettiği oyun, bir yıl boyunca Bosnalı üç sanatçı tarafından seyirci ile buluşmaya devam edecek.

MİRASIMIZI CANLANDIRACAK
Sorularımızı cevaplayan Cengiz Özek, Hasip Ramic’in 1930 yılındaki vefatıyla Bosna’da Karagöz kültürünün unutulduğunu söylüyor. Bu sebeple geleneksel oyunlardan hareketle modern bir Karagöz oyunu meydana getirdiğini kaydeden Özek şöyle konuşuyor: “Karagöz’ün unutulmaya başladığı 1900’lerin başından günümüze kadar gelen zamanı atlayarak, günümüz seyircisinin beklentilerini göz önüne alan bir oyun hazırladım. Umut ediyoruz, bu vesileyle Karagöz Bosna’da uzun soluklu bir serüvene başlayacak. Dileğimiz, Osmanlı İmparatorluğu sınırları içinde Karagöz’ün oynadığı diğer ülkelerde de bu kıvılcımı bir ateşe döndürebilmek.”

TARİHÎ FİGÜRLER HÂLÂ SAĞLAM
Karagöz oyunu Saraybosna’da sahnelenirken Bosna’daki Karagöz’ün varlığını ispatlayan figürler de Bosna Etnografya müzesinin izniyle aynı tiyatronun fuayesinde seyirciyle buluşacak. Cengiz Özek bunu şöyle anlatıyor: “Sihirli Lamba’nın oynanması ve Karagöz’ün bir kere daha gündeme gelmesi ile birlikte  tarihî Karagöz figürleri de bir defa daha Bosnalıların ilgisine sunuldu. Bu figürler arasında, Karagöz, Hacivat, Tuzsuz Deli Bekir, Beberuhi, Yahudi, Çelebi, Zenneler, Çarpık gibi farklı üslupta tasarlanmış tarihî karakterler yer almakta.”