Anayasa Mahkemesi: Gül'ün görev süresi 7 yıl

Anayasa Mahkemesi, Cumhurbaşkanı Seçim Kanunu'nun 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün görev süresini 7 yıl olarak düzenleyen Geçici 1. Maddesini kısmen iptal etti. Anayasa Mahkemesi'nin kararına göre Cumhurbaşkanı Gül'ün görev süresi, Ağustos 2014'te sona erecek. Mahkeme, Gül'ün ikinci kez aday olabileceğine de karar verdi. Böylece Yüksek Mahkeme, CHP'nin başvurusu ile ilgili yasanın geçici 1. Maddesinde kısmi iptal kararı verdi. Cumhurbaşkanı Seçimi Kanunu'nun geçici 1. Maddesi daha önce Cumhurbaşkanlığı yapmış isimlerin (Kenan Evren, Süleyman Demirel, Ahmet Necdet Sezer, Abdullah Gül) yeniden aday olamayacağı hükmü getiriyordu.
CHP'nin iptalini ve yürütmesinin durdurulmasını istediği Geçici 1. Madde şöyleydi:
"1- Onbirinci Cumhurbaşkanı'nın görev süresi yedi yıldır.
2- 31/5/2007 tarihli ve 5678 5678 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce seçilen Cumhurbaşkanları, iki defa seçilememeleri kuralı dâhil, Anayasanın değişiklik öncesi hükümlerine tabidir."

4 üyeden karşı oy

Anayasa Mahkemesi, 11. Cumhurbaşkanı'nın görev süresi ile ilgili kararı oy çokluğuyla, yeniden aday olabileceği ile ilgili kararı ise oy birliğiyle aldı. Maddenin Gül'ün görev süresiyle ilgili ilk fıkrasına üyeler Fulya Kantarcıoğlu, Mehmet Erten, Osman Paksüt ile Zehra Ayla Pertaş karşı oy kullandı. Anayasa'ya aykırı olduğu için iptal edilen ve yeniden aday olabilmeyi düzenleyen ikinci fıkrasında ise karar oy birliğiyle alındı. Yüksek mahkeme, CHP'nin yürürlüğün durdurulması istemini de reddetti.

Bundan sonra ne olacak?

Yüksek Mahkeme, geçici 1. Maddenin ikinci fıkrasını Anayasa'ya aykırı olduğu gerekçesiyle iptal ettiği için TBMM'de Cumhurbaşkanı Seçim Kanunu'nda yeni bir yasal düzenleme yapılmasına gerek bulunmuyor. İkinci fıkranın iptali, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün ikinci defa aday olmasının yanı sıra Cumhurbaşkanlığı seçiminde 5+5 sistemine geçildiği için 2019 yılında yapılacak bir sonraki Cumhurbaşkanlığı seçiminde de aday olabilmesinin yolunu açtı.

Üç eski Cumhurbaşkanı da aday olabilir
Anayasa Mahkemesi'nin ikinci fıkrayı iptal kararı üç eski Cumhurbaşkanı'nın da Ağustos 2014'teki seçimlerde aday olabilmesine de olanak tanıdı. Abdullah Gül'ün yanı sıra Kenan Evren, Süleyman Demirel ve Ahmet Necdet Sezer de Cumhurbaşkanlığına aday olabilecek.

Anayasa Mahkemesinin kararına tepkiler

AK PARTİLİ CANİKLİ: KARAR ÇOK TUTARLI DEĞİL
Nurettin Canikli (AK Parti Grup Başkanvekili): Biz bu düzenlemeyi yaparken, 'eski kurallara göre seçilenler o dönemin kurallarına tabidir' esasından hareket edilmişti. O zaman bunu savunanlar 'Anayasa değişmiştir yeni kurallar söz konusudur müktesap hak söz konusu değildir' ilkesini savundular. Bana göre 7 yıl üzerine artı 5 yıl verilmesi çok tutarlı görünmüyor. Ancak mahkemenin kararı ortadır. Benim görüşüm mahkemenin sonucunu etkilemez. Partimizin ve başbakanımızın kararı önemlidir. Gerekçeli kararı gördükten sonra değerlendirmemizi yaparız.

KUZU: YENİ DÜZENLEME YAPILMAZ
Burhan Kuzu (Meclis Anayasa Komisyonu Başkanı): AYM kararı özellikle görev süresinin 7 yıl olmasına yönelik bölümü mutlak doğrudur. Baştan beri böyle söyledik. Mevcut statü korunmuştur. Meclis'in seçtiği cumhurbaşkanının 7 yıl olan görev süresini 5'e indirmek doğru olmazdı. Anayasa diyordu ki 7 yıllığına bir kez seçilir. Buna bütün olarak bakmak gerekir. Ama ikinci kez seçilebileceğine yönelik kararda AYM belki söyle düşündü: Yeni anayasa ile birlikte yeni bir yöntem ortaya çıkmıştır. Yeni yönteme göre halk tarafından seçileceği için buna göre iki dönem hakkıdır diyebilir. Bu durumda 7+5 mi veya bir beş daha mı olacak. AYM herhalde seçilme hakkı unsurundan hareket etti. Henüz gerekçeyi bilmiyoruz ama bana göre ikinci kez seçilebilmesine imkan vermesi çok da önemli değildir. Çünkü tali bir konudur ama yine de doğru bulmuyorum verdiklerini kararı. Bir düzenleme yapılacağını düşünmüyorum. Böyle gider artık.

CHP'Lİ HAMZAÇEBİ: AYM TARTIŞILIR HALE GELDİ
CHP Grup Başkanvekili Akif Hamzaçebi: Anayasa Mahkemesi, yasayla anayasanın değiştirilmesine onay vererek, kendisini büyük bir tartışmanın içine sokmuş, prestiji, güvenirliği tartışılır bir konuma gelmiştir. Kimse şimdiden kendisine 12. Cumhurbaşkanlığını yakıştırmasın; ne Sayın Erdoğan ne de Sayın Gül olacaktır.