Vücudun sinyallerine kulak verin

ZİYNETİ KOCABIYIK

Vücutta hissedilen sıra dışı bir durum, çoğu zaman bir şeylerin yolunda gitmediği anlamına geliyor. Hastalıkları erken dönemde teşhis edebilmek için vücuttan gelen alarm sinyallerine dikkat etmek hayat kurtarıyor. Hangi belirtiler hangi hastalıklara işaret ediyor?  Memorial Şişli Hastanesi İç Hastalıkları Bölümünden Uzm Dr. Özgür Mollaoğlu anlattı…

AĞIZA ACI SU GELMESİ
Mide yanmasında ilk akla gelen mide hastalıklarıdır. Mide yanmasına ağıza acı su gelmesi eşlik ediyorsa birçok insanın yaşadığı reflü düşünülür. Reflüye en çok kahve, çay, stres, aşırı yemek ya da aşırı yağlı yiyecekler, acılı baharatlı yemekler, kötü yağda kızarmış yiyecekler  ve gece geç saatte yemek sebep olur. Mide hastalıklarının içinde en çok mide yanması yapan gastrittir. Mide yanmasına gece uykudan uyandıran mide ağrısı da ekleniyorsa gastritle birlikte mide ülseri ihtimali düşünülmelidir. Bu belirtilerin aniden başlaması ve kilo kaybı, hâlsizlik gibi şikâyetlerle birlikte yaşanması durumunda ise gastrit ve ülser dışında mide kanseri gibi hastalıklardan da şüphelenilmektedir. Bütün bu şikâyetlerin 40’lı yaşlardan sonra aniden başlaması durumunda gastroskopik tetkiklerle teyit edilmesini gerektirir. Genç yaşlarda ise gıda düzenlenmesi ve ilaç tedavisi denenebilir. Ancak ilaçlara dirençli bir durum varsa genç yaşta da gastroskopi yapılmalıdır.

KRONİK KABIZ VE İSHAL ÖNEMLİ
Her gün tuvalete çıkarken birden bire başlayan kabızlık, karın ağrısı, karında şişkinlikten şikâyet ediliyorsa,  bunun yanında bir de dışkıda kanama, dışkının şeklinde incelik ve bozukluk varsa vakit kaybetmeden kolonoskopi yapılması gerekir. Diğer taraftan ishal genelde 2- 3 gün sürer. Ancak ishallerin uzun sürmesi, kanlı olması, kilo kaybının eşlik etmesi ve 4 haftayı geçmesi gibi durumlarda artık kronik ishallerden bahsedilmektedir. İshalin uzun sürmesi durumunda kronik bağırsak hastalıklarının araştırılması gerekir. 

GECE BİR DEFADAN FAZLA TUVALETE KALKIYORSANIZ
Çok sık idrara çıkmanın yanındaki belirtiler önemlidir. Beraberinde ağız kuruması ve kilo kaybı söz konusu ise şeker hastalığı düşünülebilmektedir. Çok sık idrara çıkmanın yanında idrar yaparken yanma gibi şikâyetlerle üşüme, titreme, ateş belirtileri de görülüyorsa idrar yolu enfeksiyonu düşünülebilir. Çok sık idrara çıkan bir kişinin idrar tahlili ve aç karnına kan şekerine baktırması gerekir. Bunun dışında erkeklerde gece çok sık idrara çıkma prostat hastalıklarının belirtisi olabilir. Erkeklerde gece 1 kereden fazla tuvalete çıkılıyorsa yeterince idrar yapıldığı hâlde çok kısa bir sürede yeniden tuvalete çıkma ihtiyacı yaşanıyorsa prostat açısından inceleme gerekmektedir.

KARIN AĞRISINA ULTRASON ŞART
Karın ağrısının karındaki yeri, başlayış şekli, karakteri, gıdalarla ilişkisi, ateşin eşlik edip etmediği, birlikte tuvalete çıkma alışkanlığındaki değişikliklerle birlikte genel değerlendirilmesi gerekir. Sağ üst kadranda sırta vuran bir ağrı, safra kesesi taşını, sol üst kadranda ağrı dalakla ilgili bir hastalığı, zaman içinde yavaş yavaş artan ağrılar karın bölgesindeki habis hastalıkları düşündürebilir. Yine mide hastalıkları da karın ağrısı sebeplerindendir. Karın ağrısı olan bir hasta batın ultrasonuyla kolaylıkla incelenir. Gerekirse tomografi ve daha ileri tekniklerle bakılır. Basit bir gaz şikâyeti de olabilmektedir. Ancak bir uzman muayene etmeden anlaşılamaz. Uzayan karın ağrılarının önemsenmesi gerekir. Ani karın ağrısı akut batın denilen apandisit, pankreatit, safra kesesi taşı tıkanması, bağırsak tıkanması gibi birçok hastalığın belirtisi olabilmektedir. Ani bel ve kasık ağrıları kadın hastalıklarına, böbrek taşlarına bağlı olabilir. Aynı şekilde ani başlayan göğüs ağrısı, karın ağrısı, baş ağrısında muhakkak acil uzmana gidilmesi gerekir. Ani göğüs ağrıları kalp krizi belirtisi, ani baş ağrısı beyin içinde gelişen bir takım problemlerin belirtisi olabilir.

GEÇMEYEN HALSİZLİK CİDDİYE ALINMALI
Hâlsizlik, çok geniş hastalık grubunda görülen ilk belirtilerden biridir. Basit bir enfeksiyon, depresyon, gece kötü uyumak da hâlsizlik yapar. Bunların yanında bütün kronik hastalıklar, enfeksiyonlar, habis hastalıklarda hâlsizlik görülebilir. Dolayısıyla hâlsizliği kronikleşmiş, uzun süre devam eden kişilerin muhakkak kan biyokimya değerlerinin tek tek gözden geçirilmesi gerekir. Bunun yanında eşlik eden başka belirtiler de soruşturulması ve kişinin iyi bir fizik muayeneden geçmesi faydalıdır.

NEFES DARLIĞI KALP DE OLABİLİR ALERJİ DE
Nefes darlığının sebebini bulmak için hangi ortamlarda oluştuğuna bakılması gerekir. Eğer nefes darlığına öksürük, balgam gibi şikâyetler de eşlik ediyorsa KOAH düşünülebilir. Bunun yanında kalp hastalıklarının da belirtisi olabilir. Çok derin kansızlıklar nefes darlığı yapabilir. En çok dikkat edilmesi gereken ise kalp ve akciğer hastalıklarıdır. Özellikle nefes darlığı yeni başlayan hastalarda buna çarpıntı, göğüs ağrısı gibi şikâyetler de ekleniyorsa mutlaka hızlı şekilde kalp muayenesi yapılması gerekmektedir. Nefes darlığı tozlu ya da kokulu ortamda oluşuyorsa alerjik astım düşünülebilmektedir.

ÇARPINTI TİROİT BELİRTİSİ
Çarpıntı, kalbin ritim problemlerinde, kalbe ait hastalıklarda görülebileceği gibi kalbe ait olmayan başka sistemlerin hastalıklarında da görülebilmektedir. Mesela düşük efor sarf ederken bile kalp çok hızlanıyorsa bir kansızlık belirtisi olabilir. Durduk yerde kalp çok hızlı atıyorsa bu tiroid bezinin çok hızlı çalıştığını düşündürebilir. Aşırı kahve, çay ve nikotin tüketimi de çarpıntı sebebi olabilir. Göğüs duvarında ritmi bozulmuş farklı atımlar hissediliyorsa bir kardiyoloji uzmanına görünmek gerekir.
Çarpıntıya; terleme, sinirlilik, kilo kaybı eşlik ediyorsa tiroit fonksiyonlarına baktırılması gerekir.

ZAYIFLAMAK HER ZAMAN İYİ DEĞİL
Ani kilo kaybı, stresten habis hastalıklara kadar birçok hastalıkta yaşanabilmektedir. Ani kilo kaybına eşlik eden çok terleme, çarpıntı, el titremesi gibi şikâyetler olduğunda tiroit bezinin hızlı çalıştığı hipertiroit akla gelebilir. Ani kilo kaybı şekerin çok yükseldiği Tip 2 diyabetli hastalarda da oluşabilmektedir.