Hayatı zindan eden ses kulak çınlaması

ZİYNETİ KOCABIYIK

Kafanızın içinde ziller çaldığı oldu mu hiç? Ya da hiç susmayan bir uğultu, gıcırtı, rüzgâr sesi işittiniz mi? Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kulak Burun Boğaz Bölümü Eğitim Sorumlusu Prof. Dr. Suat Turgut, kulak çınlamasının toplumda çok sık görülen bir sağlık problemi olduğunu belirterek “Neredeyse her 10 kişiden biri hayatının bir döneminde farklı seviyelerde kulak çınlaması problemi yaşamıştır” diyor.
Peki nedir bu kulak çınlaması? Neden oluyor? Kolay geçiyor mu? Bu soruların cevabını Prof. Dr. Suat Turgut verdi.

SEBEBİ YÜKSEK KOLESTEROL
Birçok durumun kulak çınlamasına yol açabileceğini söyleyen Prof. Dr. Turgut, klinikte en çok rastlanan sebebin yüksek sese maruz kalmak ve ani işitme kayıpları olduğunu belirterek “Bunun yanında yüksek tansiyon ya da pıhtı atmasına bağlı ani işitme kayıpları olabilir. Bu hastalar da bize çınlama ile geliyor. İşitme kayıpları düzeldiği hâlde çınlama devam ediyor. Çünkü bu patolojik hadise belirli bir hücre grubunu öldürdüğü için iç kulağın fonksiyonu bozuluyor. Bunun yanında kullanılan bazı ilaçlar, sistemik hastalıklar, şeker hastalıkları, kalp hastalıkları içkulağın beslenme bozuklukları, kulağa giden damarlardaki tıkanıklıklar, kulak içindeki kemiklerin kireçlenmesi, şah damarındaki kireçlenmeler, damar sertliği ve kolesterol yüksekliği iç kulaktaki belli hücrelerin tahribatına yol açıyor ve çalışmanın düzenini bozuyor” dedi.

ÇINLAMANIN TEDAVİSİ MÜMKÜN
Kulak çınlamasının bilinen bir sebebi varsa bunların tedavi edilmesi ile çınlamanın da durdurulabildiğine işaret eden Prof. Dr. Turgut “Kolesterolü yüksekse onu düşürdüğünüzde çınlama da azalıyor. Beyne giden damarlarda daralma varsa stent konuluyor. En dirençli olanlar gürültüye maruz kalan vakalarla, iç kulak yaşlanmasına bağlı hücre ölümü. Bunları maalesef çok faydamız olmuyor. Kulak çınlaması şikâyetiyle gelen hastalara önce askerliğini sonra da yaşadığı ya da çalıştığı ortamın gürültü durumunu soruyorum. Bunlar çoğunlukla askerliğini patlamaların olduğu yerde yapmışlardır ya da yüksek gürültülü bir yerde yaşıyorlardır. Bu kişiler konuşma seslerini duyarlar ancak yüksek sesleri duymazlar” dedi.

BEYAZ GÜRÜLTÜ İLE ŞİFA
Akustik travma dediğimiz yüksek gürültüye maruz kalma durumunda, hemen müdahale edildiğinde hücre kaybının engellenebileceğini söyleyen Prof. Dr. Turgut “Damar genişletici ilaçlarla iç kulağın kanlanmasını artırıp çınlamayı çözebiliyoruz. Ani işitme kaybı ve hücre ölümü geliştiyse tedavi için fazla bir şey yapamıyoruz. Çınlamanın gerçekleştiği frekansı tespit edip, o frekanslarda beyaz gürültü dediğimiz dışarıdan verilen gürültü ile maskeleme yapıyoruz. Bunun için cep telefonuna uyumlu sesi yükseltip alçaltabilen programlar da var” dedi.

BELKİ DE DUYMUYORSUNUZ!
Zamanla kulak içindeki hücrelerimiz çeşitli sebeplerle hasar görüyor ve duymamız azalıyor. Peki farkında olmadan  işitme kaybı yaşanabilir mi? Prof. Dr. Suat Turgut bunun mümkün olduğunu söylüyor. İki kulakla işitmenin yön tayini yapmaya yardımcı olduğunu belirten Prof. Dr. Turgut “İki kulak senkronize işittiği için sesleri çevredeki gürültüden bağımsız olarak algılamamıza yardımcı olur ve yön tayini yapmamızı sağlar. Bir kulağınız normal işitiyor, diğeri daha az işitiyorsa normal konuşmalarda bunu fark edemeyebilirsiniz. Ancak  trafikte kornanın nereden geldiğini anlayamıyorsanız, ev içinde bir ses duyuyor ama sesin yönünü bulamıyorsanız, cep telefonu sesinin nereden geldiğini fark edemiyorsanız bir işitme probleminiz başlamış demektir. Birçok hasta bize bu durumda geliyor” dedi.

ŞEHİR GÜRÜLTÜSÜ SAĞIR EDİYOR
İşitme sağlığını korumak için gürültülü ortamlardan uzak durmak gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Suat Turgut “Normal konuşma sesinin şiddeti 40 desibeldir. 20 ile 40 desibel arası, kulağın algıladığı ve rahat ettiği frekanstır. Belirli bir desibelin üzerindeki seslere sürekli maruz kalmak iç kulağı tahrip ediyor. Mesela trafik gürültüsü 90 desibeldir. Sürekli o sese maruziyet iç kulak sağırlığına sebep oluyor. Sürekli yüksek sesle müzik dinlemek kulağa zararlıdır. Mesela, çok yüksek sesli müzik konserlerini izlediğinizde, çıktıktan sonra geçici sağırlık yaşayabilirsiniz. Buna akustik travma diyoruz. Böyle bir durumla karşılaştığınızda bir süre sessiz ortamda kalıp kulaklarınızı dinlendirmeniz gerekir. Bazen gürültüye bağlı geri dönüşsüz işitme kayıpları oluyor. Bu durumda iç kulağı besleyen kortizonlu ilaçlar ya da hiperbarik oksijen tedavisi uyguluyoruz” diye anlattı.

BEBEĞİNİZ SESİNİZİ TAKİP EDİYOR MU?
Sağlık Bakanlığı rutin olarak dünyaya gelen her bebeğin işitmesini testten geçirerek kontrol ediyor. Bu tarama programında işitmede problemi olduğu tespit edilenler rehabilitasyon programına tabi tutuluyor. Gerekirse iç kulakta biyonik kulak ameliyatları yapılıyor. Doğumdan sonra gelişen işitme kayıplarını anlayabilmek için anne ve babaların dikkatli olması gerekiyor. Çocuğun 4 aydan sonra anne sesini takip ettiğini hatırlatan Prof. Dr. Suat Turgut, bunu yapmayan çocuğun işitme testine sokulması gerektiğini belirtiyor. Çocuklarda sık görülen ortakulak iltihaplarının iyi tedavi edilmediği durumlarda, işitme kaybının en önemli sebebi olduğunu ifade eden Prof. Dr. Turgut, ailelerin bu konuda dikkatli olması gerektiğini söylüyor.

SADECE DUYMUYOR SES DE ÜRETİYOR
Kulağın sadece işitmeyi sağlayan bir organ değil, aynı zamanda ses üreten canlı bir organ... Prof. Dr. Suat Turgut, çınlamanın nasıl oluştuğunu şöyle anlattı: Normal şartlarda insan kulağı canlı hücrelerin çalışma sesini duymaz. Çünkü iç kulaktaki canlı hücrelerin çıkardığı sesler belirli bir disiplin içinde beyne iletilir. Herhangi bir sebepten dolayı hücreler zarar görürse, bu disiplin bozulur ve işitilmemesi gereken sesler işitilmeye başlar. İşte bu sesler çınlamadır. Bazen hışırtı, bazen çınlama, bazen de uğultu gibi hissedilir...

UCUZ KULAKLIKLARA DİKKAT!
Hayatın vazgeçilmezi hâline gelen kulaklıkların hem sesin şiddeti hem de malzemesi açısından kulak sağlığı için risk oluşturduğuna işaret eden Prof. Dr. Suat Turgut “Kulaklığın materyali kulak derisini tahriş ederek, alerji yapar ve kulak kanalını kapatarak işitme kaybı yapabilir. Ayıca kulaklıkla yüksek sesle müzik dinlemek iç kulağa zarar verir” dedi.