Korona hakkında ne biliyoruz?

ZİYNETİ KOCABIYIK

Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu Üyesi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Farabi Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Tevfik Özlü ülkemizde ilk olarak 11 Mart’ta görülen koronavirüs enfeksiyonu ile ilgili bugüne kadar öğrendiklerimizi özetledi. Covid-19’un bulaşma yolları, hastalık yapma şekli, hastalık süreci ile ilgili Türkiye ve dünya tecrübelerine dayanarak koronavirüsle şu ana kadar elimizde olan bilgileri sıraladı:   
1-Hasta olanlar, belirti göstermeyenlere göre daha fazla virüs saçıyor. Hasta olan kişi belirtiler başlamadan bir iki gün önce ve belirtilerin başlamasından sonraki ilk 7-10 günde daha fazla bulaştırıcı.  
2-Ancak toplumda belirti göstermeyenlerin sayısı hastaların sayısına göre 10 kat fazla olduğundan semptom göstermeyenlerden virüs bulaşma ihtimali çok daha fazla.
3-Öksürüp, hapşırma sırasında saçılan damlacık sayısı, nefes alıp verme, konuşma sırasında saçılandan daha fazla ve daha büyük.  
4-Nefes alıp verme, konuşma sırasında saçılan damlacıklar iki metreden daha uzağa ulaşmaz. Ancak öksürme, hapşırma veya yürüme, koşma gibi hareket esnasında bu mesafe 8-10 metreye uzar. Virüsü taşıyan kişi ve karşısındaki maske takıyorsa bulaşma neredeyse yüzde 100’e yakın önlenir.
5-Açık havada bulaşma ihtimali, kapalı mekânlara göre daha düşük. İyi havalandırılmayan, dar, kapalı ve çok sayıda kişinin bulunduğu mekânlarda bulaşma riski yüksek. Özellikle klima kullanılıyorsa resirkülasyon ve pozitif basınçlı hava akımı yüzünden bulaşma riski artıyor.  
6-Sıcak havada, güneş altında virüsün yüzeylerde canlı kalma süresi kısalıyor. Eşya ve yüzeylerden ellerimize virüs bulaşmış olsa bile ellerimizi ağız, burun veya göze temas ettirmedikçe virüs bulaşmaz. Su ve sabunla 20 saniye yıkama veya yüzde 70 oranında alkol içeren kolonya ile elimizden temizlenir.  
7--Yaş, kronik hastalık, bağışıklık sistemini baskılayan ilaç kullanımı veya bağışıklığı baskılayan hastalığının olması hastalanma riskini artırıyor.  
8-Hastalığı hafif/orta ağırlıkta geçirenlerin bulaştırıcılığı, belirtilerin başladığı tarihten itibaren 10 günde; ağır geçirenlerin bulaştırıcılığı ise 20 günde genellikle kayboluyor. Bu süre sonunda testi pozitif olmaya devam etse bile, viral yük azaldığı için bulaşma pek olmuyor.