Covid-19, beyni 10 yıl erken yaşlandırıyor

ZİYNETİ KOCABIYIK

Imperial College London’da yapılan ve Covid-19’un bilişsel etkilerinin incelendiği bir araştırmada hastaların bir bölümünde Covid-19 enfeksiyon belirtileri düzeldikten aylar sonra dahi devam edebilen dikkat, bellek ve odaklanma bozukluğu tarzında bir çeşit ‘zihin bulanıklığı’ tanımlandı. Yapılan IQ testlerinde ise hastaların Covid-19 enfeksiyonu öncesine oranla yüzde 10’a varan kayıp yaşadığı gösterildi. Bu tablo da Covid-19 geçiren hastaların bazılarının beyinlerinin en az 10 sene yaşlandığı manasına geliyor.

DAMAR HASTALIKLARI ARTTI
Pandemi sürecinde artış görülen bazı kronik hastalıkların da beyin fonksiyonların bozduğunu söyleyen nöroloji uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Seçkin, özellikle beyin damar hastalıklarındaki artışın beyin yaşlanmasını hızlandırdığını belirterek “Kolesterol yüksekliği,  kalp ritim ve kapak bozuklukları, hipertansiyon ve diyabetin sebep olduğu beyin-damar hastalıkları, beyni yoran önemli hastalıklar arasında yer alıyor. Özellikle kontrol altında olmayan diyabet ve hipertansiyon gibi durumların sebep olduğu küçük damar hastalıkları ise eğer beynin kritik alanlarını, örneğin bellekle ilgili alanları etkilediyse çoğunlukla sessiz ve sinsi seyrediyor. Küçük damarların etkilenmesi sonucunda görülen milimetrik hasarlar yıllar içerisinde birleşerek geniş bir alanın etkilenmesine yol açabiliyor ve bir çeşit bunama veya parkinson belirtilerini ortaya çıkarabiliyor” dedi

UYKU BOZUKLUKLARI
Gün içerisinde beyinde üretilen anormal yapıdaki proteinlerin  uyku sırasında beyinden temizlendiğini hatırlatan Dr. Seçkin, “Uyku düzensizliği bu anormal proteinlerin birikerek Alzheimer hastalığına yol açan patolojik sürece katkıda bulunuyor. Salgın döneminde artış gösteren uyku bozuklukları önemli risk faktörü” diye anlattı.

HAREKETSİZLİK VE STRES
Covid-19 pandemisindeki tedbirlere uymak suretiyle hiç evden çıkmayan, hareketsiz kalan ve yoğun stres yaşayan yaşlı fertlerin Covid-19 geçirmedikleri hâlde zekânın işleyişiyle ilgili melekelerinin beklenenden çok daha hızlı bozulduğu belirtiliyor. Bu da hareketsizliğin ve stresin beynin yaşlanması üzerindeki olumsuz etkilerini gösteriyor. Ayrıca gençlik yıllarından itibaren kronik depresyon yaşayan bireylerin stres hormonlarının etkisi ile beyinlerinde bellek fonksiyonlarından sorumlu alanlarda küçülme olabiliyor.