Twiplomasinin liderleri

OSMAN SAĞIRLI

Bir zamanlar bir devlet başkanına mesaj iletebilmek için bile aylarca randevu bekleyen, hatta önemli bir lider ismini telaffuz ettiğinde ülkesinde günlerce haber bültenlerine konu olan onlarca ülke lideri, şimdilerde dijital baharı yaşıyor. Gün geçtikçe insanların hayatında önemli bir yer teşkil eden dijital yenilikler her platformda olduğu gibi dünya siyasetinde ve ülkeler arasındaki diplomatik ilişkilerde de önemli bir noktaya ulaştı.  
Ülkesinin içine hapsedilmekten kurtulan ya da dünya medyasında yer bulamayan birçok lider, artık sosyal medyaya yöneldi. Dostluklar, kavgalar, tehditler, hatta mitingler bile sosyal medya üzerinden yürütülüyor. Küresel çözüm ajansı Burson Cohn & Wolfe (BCW) tarafından dünya liderleri ve ülkelere yönelik sosyal medya analizi çarpıcı sonuçlarla dolu. 

193 ÜLKE VAR 6 ÜLKE YOK
 BM üyesi 193 devlet, sosyal platformda resmî bir varlığa sahip. Laos, Moritanya, Nikaragua, Kuzey Kore, Svaziland ve Türkmenistan olmak üzere sadece altı ülkenin hükûmetlerinin platformda resmî bir varlığı bulunmuyor. Sosyal medyaya olan mesafeli duruşu ile bilinen Çin hükûmetinin Devlet Konseyi Bilgi Bürosu bile Twitter, Facebook ve YouTube’da varlığını sürdürüyor. 
Twitter, hükûmetler ve dışişleri bakanlıkları için sosyal platformda en çok tercih edilen sosyal medya kanalı. BCW’nin araştırma ekibi, 187 ülkedeki devlet ve hükûmet başkanlarına ve dışişleri bakanlarına ait 951 Twitter hesabını belirledi. BM üyesi ülkelerin %97’sini temsil eden 485 milyon takipçiye ulaştıklarını ortaya koydu.
Facebook ise en popüler ikinci ağ. BM üye ülkelerinin %93’ünü temsil eden platformda, hükûmet başkanları ve 179 ülkenin dışişleri bakanları mevcut. Instagram, hükûmetler için üçüncü en popüler sosyal ağ hâline geldi ve ülkelerin %81’i, birçoğu günlük Instagram hikâyelerini paylaşan bir hesap oluşturdu.

HER DİLDEN YAYIN

Liderler ya da dışişleri bakanları genelde kendi dillerinde tweet atmayı tercih etse de yardımcı ekipleri uluslararası bir izleyici kitlesi için tweetleri çeviriyor ve aynı mesajı başka dillerdeki sürümleriyle de diğer milletlere aktarıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Türkçe’nin yanı sıra İngilizce ve Arapça sosyal medya hesapları var. Ayrıca Nisan 2018’de Türkiye Cumhurbaşkanlığı ana hesabı @tcbestepe’nin Arapça, Fransızca, Almanca, Rusça ve İspanyolca versiyonları da etkin olarak kullanılıyor. Ankara’daki sosyal medya ekibi, işitme engelliler için ilk Twitter kanal hesabını bile kurdu. @EngelsizBestepe Twitter kanalı, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın konuşmalarının işaret dili çevirisi ile YouTube videolarını paylaşıyor. Twitter’ın Medya Stüdyosu’nu kullanarak, aynı videoları altyazılar da dâhil olmak üzere yerel videolar olarak yayınlamak bile mümkün.

İlk hesabı Obama açtı, Merkel çıktı

Tüm G20 hükûmetlerinin resmî bir Twitter varlığı var ve G7 liderlerinden altısının kişisel bir Twitter hesabı var. Alman Şansölyesi Angela Merkel, sosyal ağı terk eden tek G7 lideri; partisi tarafından Ağustos 2017’de @AngelaMerkel Twitter hesabı alınmasına rağmen şu an aktif değil. Tüm Avrupa hükûmetlerinin sosyal ağ üzerinde bir varlığı var. Amerika’da ise sadece Nikaragua hükûmetinin resmî bir Twitter hesabı yok.
 
Twitter’da hesap açan ilk dünya lideri eski ABD Başkanı Barack Obama oldu. 5 Mart 2007’de İllinois’in senatörü iken Twitter’a giren Obama’yı yine Mart 2007’de @Japan hesabıyla Japonya hükûmeti takip etti. Meksika eski Başkanı Nieto, ABD Dışişleri Bakanlığı bu isimleri takip etti. Dünya liderlerinin çoğu 2009 ve 2015 arasında bir sosyal medya hesabı aldı.

Twiplomatik iletişim kanalı

Ülkeler arasında ittifaklar, karşılıklı mesajlar dahası propaganda faaliyetleri yavaş yavaş sosyal platformlara doğru yöneliyor. Twitter’da 4.000’den fazla elçilik ve 1.400 büyükelçi etkin durumda. İngiltere, 413 elçilik, büyükelçi ve misyon başkan yardımcısının yer aldığı halka açık bir Twitter listesine sahip. Rusya ise bu listede 244 hesapla ikinci sırada. Eskiden devletler arasında acil iletişim için kullanılan “kırmızı telefon hattı” yerini sosyal medyaya bırakıyor. İlk girişim ise Mart 2018’de Washington’daki Rusya Büyükelçiliğinin basın sözcüsünden geldi. Sözcü, ABD ile Rusya arasında acil konularda hızlı bir iletişim kurmak için Twitter’dan doğrudan mesajlaşma önerisinde bulundu. Ancak bu isteği karşılık bulmadı. 

Instagram’da ilk üç Erdoğan, Trump, Widodo
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Instagram’dan paylaştığı Ramazan tebriği 4 milyon 15 bin 24 görüntüleme ile en çok izlenen lider videosu oldu.
Trump’ın yere düşen ABD bayrağını kaldıran polisin görüntülerini paylaştığı ve övgüyle bahsettiği video 3 milyon 998 bin 895 görüntülenme ile ikinci sırada yer aldı. 
Endonezya Cumhurbaşkanı Joko Widodo’nun başkanlık uçağının, Batı Java’daki yeni açılmış olan Kertajati Uluslararası Havalimanı’na inişi 3 milyon 917 bin 224 görüntülenme ile en çok izlenen üçüncü İnstagram videosu oldu.

Trump herkese hakaret ediyor

 ABD Başkanı Trump, sosyal medyayı en aktif kullanan isimlerden. Muhaliflerine hakaret eden, yabancı liderleri kışkırtan Trump tweetlerinde Kuzey Kore lideri Kim Jong-un’u “küçük roket adam” Esad’a ise “gazla öldüren bir hayvan” benzetmesi yaptı. Hemen hemen her konuda mutlaka bir mesaj atan Trump, diplomatik ilişkileri sosyal medya üzerinden yürüten isim olarak tarihe geçti. Gündemi sarsan mesajlarıyla ülkeleri tehdit eden, anlaşmaları iptal eden Trump’ın adaylık sürecinde tartıştığı CNN’e yönelik 2 Temmuz 2017’deki  #FraudNewsCNN #FNN etiketiyle paylaştığı tweet 39 milyon kişi tarafından izlendi.

Periscope’ta canlı yayın rekoru Erdoğan’da

 Canlı yayınlar için kullanılan Twitter’ın Periscope uygulaması, hükûmet liderleri tarafından giderek daha fazla kullanılıyor. 325 dünya lideri canlı kanallarını güvence altına almış durumda. Kolombiya Cumhurbaşkanı @JuanManSantos , Nisan 2015’te Panama’daki Amerika Kıtası 7. Zirvesinde canlı yayında Periscope uygulamasını kullanan ilk devlet başkanı oldu. Erdoğan, Periscope’ta en çok takip edilen hesaba sahip. Konuşmaları ve miting yayınları 15 milyon beğeni topladı. ABD Başkanı Trump, Periscope’ta 453 bin 655 takipçi ile en çok takip edilen dünya liderinden biri. İki kez canlı yayın yapmış olmasına rağmen, 1,5 milyondan fazla beğeni topladı.

Maduro 14, Papa 9 dilde yayın yapıyor

Fransız Dışişleri Bakanlığı Arapça, İngilizce, Almanca, Rusça ve İspanyolca; Rus Dışişleri Bakanlığı İngilizce ve İspanyolca yayınlar yapıyor. İsrail Başbakanı ve Dışişleri Bakanlığı, diplomatik ilişkilerinin olmadığı ülkelerde izleyicilere ulaşmak için Arapça ve Farsça Twitter kanallarını kullanıyor. Papa Francis, Arapça, Fransızca, Almanca, İtalyanca, Lehçe, Portekizce, İspanyolca ve hatta Latince olmak üzere dokuz dilde aynı mesajı tweetliyor. Venezuela Cumhurbaşkanı Maduro’nun 14 farklı dil hesabı var. Fakat yalnızca Arapça, İngilizce, Portekizce, Rusça ve İspanyolca hesapları aktif olarak tweetliyor. Son olarak tamamen işaret dilinde bir video yayınladı.

 SOSYAL MEDYADA ERDOĞAN 

 Facebook
(9.043.773 Beğeni)
Twitter
(13.277.561 Takipçi)
Instagram
(4.689.536 Takipçi)
Periscope
(10.467.732 İzleyici)